آیا سلول‌های بنیادی به درمان ایدز کمک می‌کند؟

به گزارش پارس به نقل از بنیان، دانشمندان معتقدند آن دسته از سلول های بنیادی انسان که از لحاظ ژنتیکی مهندسی شده باشند، می توانند سلول های آلوده به ویروس اچ. آی. وی را در یک ارگانیسم زنده پیدا کنند و از بین ببرند.

اگر چه درمان از طریق سلول درمانی در چهارچوب بیماری های عفونی برای نخستین بار است که مشاهده می شود، ولی یکی از راه های بسیار موثری است که باید در آینده بیش از پیش جدی گرفته شود.

این مطالعه برای نخستین بار در یک الگوی حیوانی نشان داد زمانی که سلول های بنیادی خون انسان مهندسی شد، این سلول ها به سلول های بالغ T تبدیل شدند و به بافت هایی که ویروس اچ. آی. وی در آن وجود دارد، حمله کردند. نتایج آزمایش ها بر روی خون، پلاسما و اعضای بدن موش که دو هفته و شش هفته پس از تزریق سلول های دست ورزی شده انجام شد، بیانگر آن بود که تعداد سلول های یاری رسان T، افزایش و میزان ویروس ایدز در خون کاهش یافته است.

سلول های T با عفونت ها مبارزه می کنند

سلول های یاری رسان T، گلبول های سفیدی هستند که مولفه بسیار مهم سیستم ایمنی درمبارزه با عفونت ها محسوب می شوند. این شیوه درمان می تواند بسیار امیدبخش باشد، چرا که تا به حال تحقیقات بسیار زیادی برای درمان ایدز انجام شده است، داروهای زیادی هم با مکانیسم اثر گوناگون برای ایدز ساخته شده است، اما هیچ کدام درمان قطعی بیماری نیستند و تنها می توانند از عوارض ایدز بکاهند یا تعداد ذره های ویروسی را در خون کم کنند. بنابراین درمانی که طی آن با یک پیوند بشود، برای همیشه بیماری را خوب کرد، بسیار هیجان انگیز است.

از سوی دیگر در آمریکا دو بیمار مبتلا به اچ آی برای درمان سرطان تحت عمل پیوند مغز استخوان قرار گرفتند و پس از مدتی مشخص شد در آنها نشانه ای از وجود ویروس اچ آی وی نیست. پیوند از خون بندناف نیز امکان پذیر است و مزیت پیوند سلول های خون بند ناف نسبت به پیوند مغز استخوان این است که موفقیت پیوند به میزان تطابق کمتری نیاز دارد. البته باز هم مشکل پیدا کردن افرادی که جهش ژنتیکی را داشته باشند، پابرجا می ماند، بر اساس یک برآورد انجام شده، از ۱۷ هزار بندنافی که مورد بررسی قرار گرفتند، تنها ۱۰۲ بند ناف، دارای جهش ژنتیکی بودند، بنابراین ضروری است که به ایجاد یک بانک خون بندناف فکر کرد.

ایدز، راههای انتقال و تشخیص

ایدز (AIDS) ‏ یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی نوعی بیماری است که در دستگاه ایمنی و توسط ویروس نقص ایمنی (HIV) ایجاد می شود. این بیماری دارای سه مرحله اصلی است. در مرحله اول (عفونت حاد) فرد ممکن است برای مدت کوتاهی بیماری شبه آنفلوآنزایی را تجربه کند. به همین دلیل معمولاً این بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائمی دنبال می شود که به این مرحله از بیماری، دوره نهفتگی گفته می شود. هر چقدر که بیماری پیشرفت یابد، تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی بدن پیدا می کند و باعث می شود که افراد به عفونت هایی مانند تومور دچار شوند، البته معمولاً در افرادی که دستگاه ایمنی آنها به خوبی عمل می کند تاثیرگذار نیست. در نهایت بیماری زمانی وارد مرحله سوم یا ایدز خواهد شد که شمار سلول های CD۴+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد. HIVاز طریق تماس جنسی پر خطر، استفاده از سرنگ مشترک، قرار گرفتن در معرض خون یا بافت آلوده و از مادر به فرزند در دوران بارداری و شیردهی منتقل می شود. بیماری ایدز می تواند علائم اولیه خود را در دهان بروز دهد که توجه به آنها در تشخیص به موقع این بیماری موثر است. علایم بیماری ایدز به صورت عفونت های قارچی با ایجاد خطوط سفید در کناره زبان، آفت های متعدد، تبخال های مزمن و طولانی مدت ظاهر می شود که فرد با مشاهده این علائم می بایست به متخصص بیماریهای دهان مراجعه کند. با انجام آزمایش خون و آزمون پادتن ضد ویروس ایدز (ممکن است حتی تا ۶ ماه پس از شروع آلودگی مثبت نشود) می توان تشخیص را تأیید نمود. در بیمارانی که آلودگی به ویروس ایدز تشخیص داده می شود باید وجود سایر بیماری های آمیزشی و سایر عفونت ها مثل سل نیز مورد بررسی قرار گیرد.

علائم آلودگی به HIV پیچیده است

پس از ورود ویروس HIV به بدن فرد، بتدریج قدرت دفاع بدن وی ضعیف شده و در برابر انواع بیماری ها و عفونت ها آسیب پذیر می شود. با کاهش قدرت سیستم دفاعی و به مرور زمان، بدن آماده ابتلا به عفونت ها و سرطان هایی می شود که به طور معمول در مردم عادی دیده نمی شوند. این بیماری ها به صورت بیماری های ریوی، اسهال های شدید و مزمن، تب های طولانی، کاهش وزن، اختلالات شخصیتی، بیماری های مغزی و پوستی خود را نشان می دهند که درنهایت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد. گفتنی است علائم آلودگی با HIV بسیار پیچیده است و دارای مراحل چندی است که الزاما همه آنها در افراد آلوده مشاهده نمی شود. درمانهای دارویی ضد ویروس وجود دارد که پیشرفت HIV به سمت AIDS را آهسته تر میکند و در این حالت فرد چند سال می تواند زندگی سالمی داشته باشد. اگر درمان در فرد مبتلا به ویروس اچ. آی. وی آغاز نشود، این ویروس با کشتن سلول های ایمنی بدن بیمار باعث از بین رفتن سیستم ایمنی در بدن او می شود. ویروس ایدز با فعال کردن یک سیگنال در سلول های ایمنی که به آن آلوده شده اند، به آنها نشان می دهد که زمان مردن فرارسیده است. این یافته باارزش می تواند به حفظ سلول های ایمنی در بدن افرادی که به اچ. آی. وی آلوده شده اند، کمک کند. در حال حاضر داروها در معالجه عفونت ایدز مؤثر نیستند. برای مقابله با عفونت ها یا پیشگیری از آنها ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود. داروهای ضد ویروسی (دیدانوزین، استاوودین، زالسی تابین، زیدوودین) و نیز داروهای مهارکننده پروتئاز در درمان عفونت با ویروس ایدز مورد استفاده قرار می گیرند و ممکن است پیشرفت بیماری را به تأخیر اندازند.

اگر چه سلول درمانی در دنیا علمی نوین است که آینده ای درخشان را پیش رو دارد اما سلول درمانی ایدز در مرحله تحقیقاتی است و امید می رود در آینده ای نه چندان دور شاهد پیشرفت این علم در درمان این بیماری باشیم.