به گزارش پارس ، به نقل ازمجله سیب سبز: افراد زیادی هستند که با مشاهده کوچک ترین علائم سرماخوردگی یا گلودرد سراغ جعبه داروهای شان می روند و از میان آنتی بیوتیک های موجود در جعبه داروها قوی ترین و کارآمدترین شان را به زعم خود انتخاب می کنند تا به خیال شان با پیشگیری از توسعه و گسترش بیماری در بدن ویروس ها و باکتری ها را غافلگیر کنند در حالی که این عوارض دارویی مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک هاست که آنها را دیر یا زود غافلگیر و دلواپس می کند. دکتر حوریه جوادزاده، داروساز و دکتر شاهین شادنیا، متخصص سم شناسی درباره عوارض و علائم مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها مطالبی را با خوانندگان سیب سبز در میان می گذارد.

دکتر حوریه جوادزاده، داروساز

اولین قدم برای تجویز آنتی بیوتیک ها

در بسیاری از کشورهای جهان برای تجویز سفالکسین و سفیکسیم که هر دو در یک گروه دارویی قرار می گیرند آزمایش ساده کشت ادرار انجام می شود و بعد از شناسایی نوع باکتری یا ویروس، آنتی بیوتیک مناسب برای بیمار تجویز می شود. دکتر حوریه جوادزاده با اشاره به این مطلب افزود: « متاسفانه نه مردم و نه سیستم درمانی از این روند استقبال نمی کنند در حالی که انجام یک کشت ساده می تواند به انتخاب نوع مناسب دارو و همین طور کاهش هزینه های درمانی بیمار منتهی شود؛ اتفاقی که در بسیاری از کشورهای جهان برای شناسایی بهتر باکتری ها و ویروس ها توسط آزمایشگاه ها انجام می شود. تصور می کنم اگر مردم همراهی بیشتری با سیستم درمانی داشته باشند و آزمایش کشت ادرار که هزینه آن ۳ تا ۴ هزار تومان است را بدهند می توانند داروی مناسب با نوع بیماری شان را دریافت کنند به جای آنکه برای ۲ تا ۳ هفته یک بسته آنتی بیوتیکی را که برگی ۳ تا ۴ هزار تومان است مصرف کنند و بعد متوجه شوند این آنتی بیوتیک مناسب درمان آنها نبوده است و دوباره داروی دیگری را جایگزین کنند. »
این داروساز در ادامه صحبت هایش افزود: « اگر مردم به این نکته توجه داشته باشند و از آن استقبال کنند و آن را به عنوان یکی از مطالبات خود با پزشک شان در میان بگذارند در این صورت پزشک نیز این آزمایش را به آنها پیشنهاد می کند و به این ترتیب آنتی بیوتیک مناسب و اثربخش تری را برای بیمارش تجویز می کند. به این معنی که او می تواند تشخیص دهد از میان سفالکسین و سفیکسیم یا داروهای دیگر کدام یک را برای بیمار تجویز کند که شروع اثر کوتاه تر و طول اثر مناسب تری داشته باشد»

زندگی مشترک تان را به خطر نیندازید

دکتر جوادزاده با اشاره به این مطلب که در برخی موارد مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها به طور غیرمستقیم سلامت روابط زناشویی و زندگی مشترک مصرف کنندگان را به خطر می اندازد، به سیب سبز می گوید: « مصرف بیش از اندازه آموکسی سیلین در زنان موجب ابتلا به خشکی واژن می شود و این مسئله می تواند به مرور مشکلاتی را در روند زندگی آنها به همراه داشته باشد. خشکی واژن و افزایش حساسیت روحی از دیگر عوارض مصرف آنتی بیوتیک هاست که می تواند در دراز مدت تاثیر زیادی در روند زندگی و روابط روزمره افراد و به خصوص زوج های جوان داشته باشد.

اثر مخرب آنتی بیوتیک ها بر داروهای ضدبارداری

یکی دیگر از خطرات مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها ایجاد اختلال در روابط زناشویی خانواده هاست. دکتر جوادزاده ضمن اشاره به این مسئله مهم که می تواند کانون گرم خانواده را دستخوش بحران قرار دهد، می گوید: « مصرف بی رویه، بدون نسخه و نامناسب از آنتی بیوتیک ها عوارض متعددی با خود همراه دارد. به عنوان مثال بسیاری از مردم به ویژه خانم ها جعبه دارویی دارند که بلافاصله بعد از سردرد، آبریزش بینی یا گلودرد ساده سراغ آن می روند و خودسرانه قرص می خورند. یکی از داروهایی که به تصور عموم مردم در گروه داروهای مهم نیست، آموکسی سیلین است. بسیاری از مردم فکر می کنند به راحتی می توانند این آنتی بیوتیک را مصرف کنند بدون آنکه نگران عارضه ای جدی باشند در حالی که از این امر غافل هستند که مصرف بیش از اندازه از آنتی بیوتیک ها علاوه بر مشکلات و اختلالات فیزیکی و روحی می تواند سلامت روابط زناشویی آنها را نیز به خطر بیندازد. »

دکتر جوادزاده با اشاره به این مطلب که بارها شاهد شکایت مراجعانش از شکم درد، اضطراب و استرس بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها بوده، در این باره می گوید: « خیلی از مردم بعد از مصرف خودسرانه دارو از دردهای شکمی و حالت های روحی مثل استرس رنج می برند و بخشی از آنها حتی متوجه نمی شوند که این عوارض ناشی از مصرف آنتی بیوتیک هاست. این عوارض تنها به همین موارد ختم نمی شود. گاهی افرادی مصرف داروهایی حاوی استروژن دارند مثل داروهای ضد بارداری و در این شرایط به صورت خودسرانه آنتی بیوتیک مصرف می کنند در حالی که نمی دانند مصرف آنتی بیوتیک می تواند اثر داروی ضد بارداری را در آنها کاهش دهد و آنها ناخواسته باردار شوند. »

دکتر شاهین شادنیا متخصص سم شناسی

داروهایی که باکتری مفید را قتل عام می کنند

مصرف بی رویه و بدون نسخه از آنتی بیوتیک هایی مانند آموکسی سیلین ها، تتراسایکلین، سفالکسین ها که امروزه در میان مردم باب شده علاوه بر ایجاد مقاومت های دارویی در بدن و کاهش اثرگذاری بر دیواره سلول های میکروبی موجب از بین رفتن باکتری های مفید بدن نیز می شود. دکتر شاهین شادنیا، متخصص سم شناسی در این باره می گوید: « بهتر است مصرف آنتی بیوتیک ها با تجویز پزشکان متخصص صورت گیرد زیرا در غیر این صورت منجر به نابودی باکتری های مفید بدن نیز می شود. بسیاری از مردم به ویژه هنگام ابتلا به سرماخوردگی به مصرف آنتی بیوتیک ها روی می آورند در حالی که سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است و با مصرف آنتی بیوتیک فقط فعالیت برخی از باکتری های بیماری زا متوقف می شود. اما نکته اساسی این است که با افزایش مصرف این گروه دارویی باکتری های مفید موجود در بدن که وظیفه تجزیه و تخریب غذا در سیستم گوارشی و تفکیک مواد غذایی را دارند از بین می روند. »

وی درباره اهمیت وجود باکتری های مفید در بدن، اضافه کرد: « برخی از باکتری های مفید در بدن جزو باکتری های ضروری محسوب می شوند که فقدان و نابودی آنها تهدیدی جدی در مستعد کردن فرد در بروز بیماری های ناشی از نبود مواد مغذی در متابولیسم بدن و تضعیف سیستم ایمنی بدن دارد. از این رو با از بین رفتن باکتری های طبیعی موجود در بدن باکتری های آسیب رسان و پاتوژن خطرناکی طی مصرف خودسرانه یا نا بجای آنتی بیوتیک ها جایگزین گروه باکتری های مفید می شوند که در صورت بروز بیماری های عفونی در فرد خطر مقاومت دارویی را افزایش می دهند. »

آنتی بیوتیک هایی که باید بیشتر بشناسید

آنتی بیوتیک هایی مانند سفالکسین، سفیکسیم، آموکسی سیلین و آمپی سیلین در گروه داروهای شیمیایی هستند که بیشترین استفاده را در میان مردم دارند و متاسفانه مردان و زنان زیادی خودسرانه آنها را مصرف می کنند. این داروها هر یک اثرات درمانی و عوارضی به همراه دارند که آگاهی از آنها بی شک از تعداد افرادی که مصرف خودسرانه از این آنتی بیوتیک ها دارند، کم می کند.

تفاوت ها و شباهت های سفیکسیم و سفالکسین

سفیکسیم علاوه برشروع اثر و طول اثر بیشتری در مقایسه با سفالکسین دارد و هر دو در یک گروه دارویی قرار دارند، به این معنی که با مصرف سفیکسیم بعد از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه اثر دارویی آغاز می شود و دارو طول عمری بین ۳ تا ۴ ساعت دارد در حالی که سفالکسین یک ساعت بعد از مصرف شروع اثر دارد و طول اثر دارو نیز حدود یک ساعت است به همین دلیل است که پزشکان مصرف سفالکسین را هر ۶ ساعت یک بار به بیماران شان تجویز می کنند در حالی که سفیکسیم را در گروه داروهای تک دوزی می شناسند.

تفاوت ها و شباهت های آموکسی سیلین و آمپی سیلین

این آنتی بیوتیک ها سنتز دیواره سلول باکتری را مهار و به درمان بیمار کمک می کنند. این داروها به لحاظ طول عمر دارو و شدت اثرگذاری مشابه هم هستند و هر دو بین یک تا ۲ ساعت می توانند اثرگذاری بر سلول های باکتری را داشته باشند ضمن آنکه پیک و شدت اثر آنها نیز یک تا ۲ ساعت مشخص شده است. بسیاری از مردم این داروها را در فاصله زمانی مشخص که توسط پزشک تجویز می شود و با آن آشنایی دارند مصرف می کنند اما اغلب آنها نمی دانند که بهترین زمان برای مصرف این نوع از آنتی بیوتیک ها پس از مصرف غذاست.