به گزارش پارس به نقل از آرامش، به طور معمول انسان در طول شبانه روز به ۷ تا ۸ ساعت خواب نیاز دارد اما برخی افراد با آنکه شب ها بین ۷ تا ۹ ساعت می خوابند، پس از خواب احساس نیروبخشی نمی کنند و صبح ها قادر نیستند به راحتی از خواب بیدار شوند یا در طی روز مرتب چرت می زنند و با اینکه به میزان کافی می خوابند از کم خوابی شکایت می کنند. چنین افرادی مبتلا به اختلال پرخوابی هستند.

پرخوابی خیلی کمتر از بی خوابی شایع است و شیوع آن در بزرگسالان خصوصاً جوانان حدود ۵ درصد است. پرخوابی نوعی اختلال در الگوی طبیعی خواب و بیداری است که در طی آن فرد شب ها زودتر به رختخواب می رود و صبح ها دیرتر از خواب بیدار می شود و در طی روز نیز با احساس خستگی به سختی خود را بیدار نگه می دارد. افراد پرخواب نیاز به ۷۰ ساعت خواب در هفته دارند و حتی برخی از آنها روزانه ۱۲ تا ۱۵ ساعت می خوابند.

از علائم پرخوابی علاوه بر نیاز به ساعات خواب طولانی، می توان به اضطراب، تحریک پذیری کاهش سطح انرژی، احساس کسالت، کاهش تمرکز و کم اشتهایی اشاره کرد.

ß علت های مهم پرخوابی

پرخوابی علل مختلفی می تواند داشته باشد. از علل پرخوابی می توانیم به نامنظم بودن چرخه خواب، رژیم غذایی نامناسب، آب و هوا، بیماری های جسمی مثل دیابت، آنسفالیت و کم خونی، اختلالات هورمونی مثل کم کاری تیروئید، عوارض داروها و سوء مصرف داروهای موثر بر روان اشاره کنیم. همچنین یکی از علل مهم پرخوابی را مشکلات روحی روانی می دانند. معمولاً بیماران پرخواب دچار افسردگی هستند یا اضطراب های نهفته و خوب درمان نشده ای دارند. پرخوابی علل دیگری نیز می تواند داشته باشد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

پرخوری و چاقی:

همگی به تجربه دریافته ایم که وقتی غذای زیادتری می خوریم احساس سنگینی و خواب آلودگی می کنیم. افرادی که از اضافه وزن (چاقی) رنج می برند به خاطر عدم فعالیت زیاد با مشکلاتی در کارهای روزانه و شغلی و حرفه ای خود مواجه می شوند که این امر می تواند سبب کسالت، تنبلی، افسردگی و خواب های مکرر در طول ساعات روز شود.

مصرف زیاد غذاهای حاوی هیدرات های کربن:

چرا که هیدرات های کربن باعث ترشح سروتونین در بدن می شود. سروتونین هورمونی است که تاثیر مثبتی روی خواب دارد.

تاثیرات محیط:

وقتی شخصی در محیطی زندگی می کند که اطرافیانش افرادی کسل و پرخواب هستند، از آنجایی که مجالست ها و نشست و برخاست ها بر ذهن انسان و عادت های او تاثیر می گذارد، ممکن است فرد این صفت ناپسند را از اطرافیان کسب کند.

شکست های متوالی:

گاهی انسان شکست های پی در پی را تجربه می کند که باعث می شود فرد مایوس و ناامید و نسبت به زندگی بی میل شود؛ انسانی که همه درهای موفقیت و پیروزی را به سوی خود بسته می بیند و تنها راه را، فرو رفتن در لاک خود می بیند.

بیکاری و عدم فعالیت های فیزیکی:

انسان هایی که کارهای فیزیکی و بدنی مناسب و تحت برنامه ای منظم دارند هیچ گاه تعادل خواب شان بهم نمی خورد چرا که در چهارچوب کاری، آنها باید در ساعت مخصوص سر کار حاضر شوند و عمل کردن برخلاف این برنامه، برای آنها خطر از دست دادن شغل و امتیازات شغلی (ازدواج، مسکن، تفریح مناسب و… ) را به همراه دارد.

پرخوابی عوارضی نیز با خود به همراه می آورد. قطع روابط خانوادگی و اجتماعی، فقدان کارآمدی، کاهش تمرکز، نارسایی حافظه، درماندگی بارز و عدم انجام تکالیف روزانه از جمله مشکلاتی است که می توان به آن اشاره کرد.

ß راهکارهای مبارزه با پرخوابی

برای مقابله با پرخوابی راهکارهایی توصیه می شود که استفاده از آنها خالی از لطف نخواهد بود:

۱. پرخوری در شب از مهمترین عوامل پرخوابی است؛ بکوشید شب ها به حداقل غذا اکتفا کنید. همچنین فاصله زمانی چند ساعته ای بین غذا و خواب خود قرار دهید.

۲. از غذاهایی که سرشار از هیدرات های کربن هستند کمتر استفاده کنید چرا که این ماده دارای اثر آرام بخش زیاد است. کربوهیدرات در برنج، نان، سبزی، میوه، قند، نشاسته و برخی از محصولات حیوانی مثل شیر و تخم مرغ به وفور وجود دارد.

۳. اگر طبع شما سرد است، از خوردن بعضی غذاها مثل ماست، بادمجان، ترشی و… که طبیعتاً سرد هستند و موجب تشدید خواب آلودگی می شوند، بپرهیزید. اگر طبیعت شما گرم است، از غذایی که طبیعت گرم دارند اجتناب کنید برای اینکه موجب پرخوابی می شود.

۴. از نوشیدنی های کافئین دار مثل چای و قوه استفاده کنید چرا که کافئین موجود در این نوشیدنی ها، محرک بسیار قوی است که با خواب آلودگی مقابله می کند.

۵. فعالیت های شدید بدنی در روز، با خواب آلودگی و افزایش خواب همراه است و گریزی از آنها نیست. اگر این نوع فعالیت های شما زیاد است، آنها را تعدیل کنید.

۶. با برنامه ریزی دقیق بکوشید به تدریج از میزان خواب خود بکاهید. در این رابطه جدولی تنظیم کنید که به مدت یک ماه، یک ساعت از خواب خود کم کنید. هر ۵ روز ۱۰ دقیقه (۵ دقیقه از ابتدا و ۵ دقیقه از انتها) ، از خواب خود بکاهید و در ۵ روز بعد، این مقدار را دو برابر کنید تا در مدت ۳۰ روز ۶۰ دقیقه از خواب شما کاسته شود و به اصطلاح عادت شکنی تدریجی داشته باشید. بعد از یک ماه اگر باز هم مدت خواب شما زیاد بود، به همین ترتیب از طول آن بکاهید.

۷. توجه داشته باشید که ۷ تا ۸ ساعت خواب برای هر انسانی ضروری است و اگر کاستن از خواب موجب افت کارآیی روزانه شما می شود، هرگز درصدد کاهش میزان خواب خود بر نیایید.