پارس: این اولین بار نبود که « بهروز» می خواست دستش را قطع کند. او قبلاً هم سعی کرده بود با جک ماشین چرخ کامیون را بالا ببرد و دستش را زیر کامیون قرار دهد اما جک درست عمل نکرد و او موفق نشد، دستش را قطع کند. اما تلاش بهروز برای قرار دادن دستش زیر میز باعث شد اعصاب دست او دچار آسیب شود. او حتی کیلومترها در جاده رانندگی کرد و دستش را بیرون از پنجره گذاشت به این امید که بر اثر تصادف از بین برود اما این اتفاق نیفتاد ولی بالاخره موفق شد.

حالا بهروز می گوید: الان که دستم را قطع کردم احساس بهتری دارم زیرا این موضوع از دوران دبیرستان با من بود و من را به ستوه آورده بود! واقعیت این است که بیمارانی مانند بهروز از اختلال تمامیت هویت بدن رنج می برند. اختلالی که در آن فرد یکی از اعضای بدنش را اضافی می داند و سعی می کند آن را قطع کند.

Ÿ این بیماری چیست؟

اختلال هویت تمامیت بدن که به عنوان اختلال هویت قطع عضو نیز نامیده می شود یک اختلال روانی است که در آن فرد احساس می کند اگر عضوی از اعضای بدنش قطع شود، زندگی شادتری خواهد داشت. افراد مبتلا در این راه آنقدر مصمم هستند که سراغ جراحان می روند تا یکی از اندام هایشان را قطع کنند و اگر موفق به راضی کردن جراح نشوند، خودشان دست به کار شده و گاهی به دلیل نداشتن تخصص کافی در این زمینه و در نتیجه خونریزی شدید جان شان را از دست می دهند. دلیل اصلی این اختلال مشخص نیست. اما یک فرضیه این است که منشا اختلال هویت تمامیت بدن بر اثر اختلال عملکرد عصبی مغز در رابطه با کارکرد درونی بدن (که در لوب آهیانه سمت راست مغز قرار دارد) است. براساس این فرضیه فرد نمی تواند شکل فیزیکی بدن را درک کند و با آن مانند یک عضو خارجی برخورد می کند.

Ÿ ملاحظات اخلاقی

ملاحظات پزشکی برای قطع اندام مبتلایان به اختلال تمامیت هویت بدن بسیار بحث برانگیز است. برخی معتقدند بیمارانی که بعد از دوره روان درمانی یا دارو درمانی بهبود نیافتند برای قطع عضو باید حمایت شوند. اما برخی دیگر به برگشت ناپذیری عضو قطع شده تاکید دارند. مبتلایان تمایل زیادی به معلولیت دارند و گاهی حتی به کمک لوازم ارتوپدی وانمود می کنند دچار معلولیت هستند.

Ÿ علت چیست؟

دانشمندان در حال بررسی این اختلال هستند. اولین بررسی های انجام شده از این شرایط در سال ۱۹۷۷ اتفاق افتاد؛ زمانی که یک مجله علمی به بیماری مشابه آن اشاره کرد. علوم مربوط به اعصاب در دهه اخیر نشان داده حس مالکیت ما برای اجزای بدن مان، برخلاف انتظار چیزی قابل انعطاف و قابل تغییر است. سال ۱۹۹۸، دانشمندان یک آزمایش ساده انجام دادند آنها از افراد مورد آزمایش خواستند پشت یک میز بنشینند و دست چپ شان را روی میز قرار دهند. آنها صفحه حائلی بین افراد و دست شان قرار داده بودند تا نتوانند آن را ببینند. روی صفحه یک دست پلاستیکی قرار داده شده بود، سپس دانشمندان با قلم مویی، دست طبیعی و دست مصنوعی را تحریک کردند، وقتی از افراد مورد آزمایش در مورد حس لامسه شان سوال شد، آنها گفتند قلم مو را روی دست پلاستیکی حس کرده بودند. خیلی ها هم دست مصنوعی را دست طبیعی شان دانسته بودند. توهم دست پلاستیکی نشان می دهد ما اعضای بدن مان را در یک روند پویا تجربه می کنیم و بدون وقفه با حواس مختلف مان این اعضا را به عنوان قسمتی از وجود مان می پذیریم. جالب است بدانید بیمارانی که به دلایلی مثل تصادف و حوادث، یک عضو خود را از دست می دهند، بعد از قطع عضو، همچنان حضور عضو از دست رفته شان را به صورت های مختلف حس می کنند. این مسئله را به اصطلاح عضو شبح می گویند.

Ÿ چند نفر مبتلا هستند؟

این بیماری آنقدر مخفی است که نمی توان آمار دقیقی از تعداد مبتلایان داشت اما براساس برخی تحقیقات بیشتر سفید پوستان میانسال به این اختلال مبتلا و بیشتر مردان درگیر این بیماری هستند تا زنان. مبتلایان معتقدند فشاری که مغزشان برای فیکس کردن بدن شان وارد می کند، غالب است. شایع ترین تمایل به قطع عضو در میان مبتلایان به اختلال تمامیت هویت بدن به پای چپ مربوط می شود.

Ÿ آنها چه احساسی دارند؟

در این اختلال مبتلایان معمولاً سعی می کنند بیماری شان را پنهان کنند و به دوستان و اعضای دیگر خانواده می گویند که در تصادف دچار قطع عضو شده اند. آنها دقیقاً می دانند کدام قسمت از اعضای بدن شان باید قطع شود تا درد خلاص شوند. آنها حتی به معلولان حسودی می کنند. مبتلایان می دانند که این احساس ها غیر طبیعی است و آنها در این احساس تنها هستند و باور نمی کنند کسی بتواند احساس شان را درک کند. مبتلایان به این اختلال از داشتن چنین مشکلی شرمنده هستند و سعی می کنند آن را حتی از پزشکان هم مخفی کنند.

Ÿ اختلال تمامیت هویت در فیلم ها

در سال ۲۰۰۴ فیلم مستندی به نام « whole» درباره مبتلایان به اختلال تمامیت هویت بدن پخش شد. این فیلم زندگی برخی از مبتلایان را نشان می دهد که با وجود آنکه در قطع عضو موفق نبوده اند، وانمود می کنند معلول هستند. این مستند تلاش متخصصان برای مقابله با این بیماری را نیز به تصویر می کشد.

Quid Pro Quo، محصول سال ۲۰۰۸ درباره یک گزارشگر رادیو نیمه فلج است که به بررسی داستان افرادی که به قطع عضو علاقه دارند، می پردازد. آخرین فیلمی که سوژه اش مبتلایان به اختلال تمامیت هویت بدن است « Armless» محصول سال ۲۰۱۰ است که در آن شخصیت اصلی فیلم « جان» همسرش را ترک می کند و به نیویورک می رود تا دکتری را پیدا کند که بازویش را قطع کند. همسر جان تازه متوجه میل بی اندازه او به قطع دستانش می شود و…

Ÿ داستان دیوید چه بود؟

این اولین بار نبود که دیوید سعی می کرد پایش را قطع کند. او وقتی تازه فارغ التحصیل شده بود، تلاش کرده بود با بستن شریانبند این کار را انجام دهد اما موفق نشد. او همیشه از تصور خلاصی از شر پایش احساس شجاعت می کرد حتی پایش را مقصر اصلی ازدواج نکردنش می دانست. حدود یک سال پیش، یک شب، زمانی که کاسه صبر دیوید لبریز شده بود به دوستش تلفن کرد و به او گفت چیزی وجود دارد که او می خواهد از شرش خلاص شود. دوستش با او همدردی کرد، درست چیزی که دیوید می خواست. او در اینترنت جستجویی کرد تا اینکه در کمال تعجب یک انجمن پیدا کرد که در آن افرادی مثل دوستش حضور داشتند، افرادی که می خواستند از شر قسمتی از بدن شان خلاص شوند. دیوید تازه فهمید که تنها نیست. او با انجمنی آشنا شده بود که اعضای آن مشکلاتی مانند او داشتند. این انجمن عجیب و غریب تقسیمات مختلفی داشت. زیرگروهی از این انجمن خودشان خواستار قطع عضو نبودند، بلکه افرادی را که تمایل به قطع عضوشان داشتند به جراحی در آسیا معرفی می کرد تا عضو سالم شان را قطع کند.

 

منبع: سیب سبز/ نسرین خسروشاهی