معنای عملی پیغام نفتی روحانی چیست؟

به گزارش پارس نیوز، سخنان چند روز پیش «حسن روحانی» در مورد همپیوندی صدور نفت ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس که در سفر اروپایی وی بیان شد با یک تفسیر مشترک در غرب همراه بود. بسیاری از مقام های کاخ سفید و رسانه ها در اروپا و آمریکا سخنان رئیس جمهوری را مبنی بر اینکه در صورت ایجاد مشکل برای فروش نفت، ایران نیز می ‌تواند صادرات نفت منطقه را متوقف کند، تهدید تهران به بستن تنگه هرمز تفسیر کردند. وی تاکید کرد «معنی ندارد نفت ایران صادر نشود و نفت منطقه صادر شود.» 
مسوولان دیپلماتیک توضیح بیشتری را در این رابطه ارائه نکردند اما اعلان حمایت برخی مقام های نظامی تردیدها در مورد واکنش قاطع ایران به تهدیدهای ترامپ را تا حد زیادی از میان برد. 
با همین دیدگاه ارزیابی های گوناگونی در مورد احتمال بسته شدن تنگه هرمز صورت گرفته است. به نوشته تارنمای شبکه «الجزیره»، ایران اعلام کرده در پاسخ به تهدیدهای تحریمی ایالات متحده، تجارت در پر رفت وآمدترین مسیردریایی انتقال نفت جهان را دچار اختلال خواهد کرد. سخنان روحانی به مفهوم قطع حدود 30 درصد از انتقال دریایی نفت در دنیا تعبیر شده است. در سال های پیش از توافق هسته ای سال 2015 نیز اظهاراتی در زمینه بسته شدن این تنگه 18.5 مایلی بیان می شد. این سخن روحانی هنگامی آشکارا به معنای بستن تنگه هرمز تعبیر شد که سردار «اسماعیل کوثری» از فرماندهان سپاه پاسداران به رسانه ها گفت در صورت قطع صادرات نفت ایران، اجازه تردد از تنگه هرمز داده نخواهد شد. 
ارتش آمریکا هم به سرعت به این موضوع واکنش نشان داد و اعلام کرد تا جایی که قوانین اجازه می دهند مسیر تردد نفتکش ها در خلیج فارس را باز نگاه خواهد داشت. به نوشته خبرگزاری «رویترز» سخنگوی نیروی دریایی آمریکا در منطقه اعلام کرد که آمریکا و شرکای واشنگتن در زمینه امنیت و ثبات در منطقه تلاش می کنند تا آزادی جریان آزاد تجارت ادامه داشته باشد. با این حال ایران دارای قایق های تندرو و موشک اندازهای متحرک فراوان است. در سال 2012 یک فرمانده ارشد نظامی در آمریکا اعتراف کرده بود که سپاه قادر است برای یک دوره زمانی تنگه را ببندد و سپس ارتش آمریکا باید برای بازگشایی آن وارد عمل شود. 
تارنمای موسسه تحلیلی پژوهشی «میدل ایست مانیتور» در گزارشی آورده است: موضع محکم روحانی در برابر ایالات متحده باعث شد تا فرمانده سپاه پاسدارن هم اعلام دارد نیروهایش آماده بستن تنگه هرمز هستند. 
روزنامه «گاردین» نیز احتمال تقابل تهران و واشنگتن را در صورت بسته شدن تنگه هرمز مطرح کرده و در تبیین شرایط نوشته است: از یک سو ترامپ از همه کشورها خواسته تا از ماه نوامبر(آبان ماه) خرید نفت ایران را متوقف کنند. در طرف مقابل رئیس جمهوری ایران هم در دیدار خود از اروپا هشدار داد شرایط ممکن است به قطع صادرات نفت از منطقه و کاهش همکاری تهران با بازرسان هسته ای سازمان ملل متحد منجر شود. همچنین نیروی دریایی آمریکا و سپاه پاسداران نیز به این تحولات واکنش نشان دادند. ازطرف دیگر حمایت و قدردانی (سردار) «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروهای سپاه قدس از روحانی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. 
به نوشته این روزنامه همه این رخدادها یادآور تنش ها در دهه 1980 هنگام جنگ ایران و عراق است که ارتش آمریکا به قلمرو آبی ایران تجاوز کرد. اگرچه ترامپ تاکنون تاکید داشته همه کشورها باید از خرید نفت از ایران خودداری کنند حال به نظر می رسد وی باید برای برخی کشورها امتیازهایی قائل شود زیرا ایران نشان داده ادامه صادرات نفت و حفظ سهم در بازار انرژی خط قرمز تهران است. به همین دلیل ادامه سخت گیری های کاخ سفید می تواند باعث اقدام هایی از سوی ایران شود که هزینه ها را برای آمریکا و بازار جهانی نفت افزایش می دهد. این موضوع مهمی برای ترامپ و امنیت ملی این کشور به شمار می رود. 
از دید گروهی از ناظران، جدال میان تهران و واشنگتن در زمینه اعمال تحریم و قطع صدور نفت می تواند موجب تنش های بیشتر در بازار جهانی انرژی شود. برخی کارشناسان در غرب نیز این تهدید را ابزار مهم ایران برای ایجاد بازدارندگی و مقابله با ترامپ و دوستان منطقه ای وی می دانند که نشان می دهد تهران دیگر امیدی به عقب نشینی ترامپ ندارد. به اعتقاد یک تحلیلگر اروپایی تنها رویکردهای تند و تهاجمی «دونالد ترامپ» بود که باعث این واکنش ایران شد. در واقع تحریم های یک جانبه آمریکا عامل این شرایط است. 
نگاه دیگری نیز در مورد تهدید نفتی ایران وجود دارد. برخی کارشناسان اعتقاد دارند سخن روحانی با آینده نگری بیان شد. سخنان وی زنگ خطر برای افزایش قیمت انرژی در آینده و کاهش رشد اقتصادی کشورها و حتی جهان را به صدا درآورد. این وضع در نهایت ممکن است موجب نارضایتی هند، چین، اتحادیه اروپا و دیگران و افزایش فشار بر کاخ سفید برای عقب نشینی از خط مشی های ترامپ شود.