به گزارش پارس به نقل از تندرستی، یکی با آن پسته و فندهای بسته را می شکند، دیگری آن قدر مراقبش است که مبادا روی آن لک یا ترکی بیفتد و فردی دیگر آن قدر نسبت به آن بی تفاوت است که با هر درد و پوسیدگی از شرش خلاص می شود. دندان ها یکی از مهمترین بخش های بدن است که در سلامت انسان نقش مهمی دارد. بیشتر افراد بر این باورند که دندان ها تنها در جویدن غذا به آنها کمک می کند؛ در حالی که این بخش مهم از بدن علاوه بر این، در زیبایی صورت نقش مهمی ایفا می کند و به نوعی ویترین چهره به حساب می آید. گاهی اوقات دندان ها، به خصوص دندان های عقل به صورت ژنتیکی به حالت نهفته در می آیند و می توانند مشکلاتی را برای افراد به وجود بیاورند. دکتر غلامرضا ولی زاده کاخکی، جراح و دندانپزشک درباره این دندان ها توضیح می دهد.

چرا دندان ها پنهان می شوند؟

به طور کلی هر یک از دندان های دائمی می توانند به صورت نهفته در لثه باقی بمانند ولی نهفتگی در دندان بیشتر در دندان های عقل، دندان های نیش و دندان پنج دیده می شود. نهفته بودن دندان، به ویژه دندان های عقل می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که یکی از مهمترین آنها عامل ژنتیک است.

به طور کلی همه انسان ها فک را از یکی از والدین و دندان را از والد دیگر به ارث می برند. چنانچه فک کوچک باشد و دندان ها بزرگ، فضای کافی برای رویش دندان وجود نخواهد داشت، در نتیجه بعضی از دندان ها به صورت نهفته باقی می مانند که این مسئله در دندان عقل زیاد دیده می شود. پوسیدگی دندان های شیری دلیل دیگری است که می تواند دندان نهفته دائمی را برای افراد به وجود بیاورد. نهفته ماندن دندان ها، به خصوص دندان شیری و به دلیل حرکت آنها به خط وسط و در نهایت از دست رفتن فضای کافی برای رویش دندان دائمی است. اگر دندان شیری دچار پوسیدگی وسیع در سطوح بین دندانی شده باشد، دندان دائمی جانشین آن می تواند دچار نهفتگی شود.

اندازه فک نقش دارد؟

نهفته بودن دندان ها، به ویژه دندان عقل به دلیل کوچک بودن فک و در مواردی به دلیل رشد کم فک است. اندازه فک به عوامل ژنتیکی بر می گردد، در حالی که رشد آن تحت تاثیر عوامل اکتسابی است. رشد فک با توجه به نحوه جویدن و خوردن غذا تحت تاثیر قرار می گیرد. هر چه افراد در دوران کودکی و نوجوانی از غذاهایی استفاده کنند که قوام و سفتی بیشتری دارند، رشد استخوان هم بیشتر می شود. وقتی فک به اندازه کافی رشد کند زاویه آن از حالت منفرجه به حالت قائم نزدیک می شود که در چنین حالتی فضای بیشتری برای رویش دندان عقل وجود خواهد داشت.

چرا نسل جدید عقل شان نهفته است؟

زمان های گذشته افراد کمتر به دندان هایشان توجه می کردند و تعداد افرادی که دندان عقل نهفته داشتند کمتر از الان بود. بیشتر جوان هایی که به دندانپزشکی مراجعه می کنند با مشکل نهفتگی دندان، به ویژه دندان عقل مواجه اند. یکی از دلایل افزایش دندان عقل نهفته در نسل جدید نوع تغذیه است. یکی از دلایل شلوغی، نامنظمی و نهفتگی دندان در دهه های اخیر مصرف بیشتر خوراکی ها و غذاهای نرم مانند برنج، چیپس، پفک و… است، در حالی که از نظر علم دندانپزشکی برای پیشگیری، افراد باید در برنامه غذایی خود از خوراکی هایی که سفتی آنها حداقل در حد بادام است، استفاده کنند.

تا چند سالگی عقل دار می شویم؟

خیلی ها تصور می کنند رویش دندان عقل به دوران نوجوانی و اوایل جوانی مربوط است، در حالی که از ۱۸ تا ۳۵ سالگی می توان انتظار رویش دندان عقل را داشت. اگر فردی تا ۳۵ سالگی چهار دندان عقلش به صورت کامل رشد نکند، باید به دندانپزشک مراجعه کند و از وجود یا نبود آنها مطمئن شود.

دندان اضافه داری؟

داشتن دندان نهفته در بین افراد شایع است اما در موارد نادر افرادی وجود دارند که به صورت ژنتیکی بیشتر از سایرین دندان دارند که به این نوع دندان ها « دندان اضافه» می گویند. دندان اضافه می تواند داخل لثه به صورت نهفته باقی بماند و یا اینکه بین دندان ها رشد کند. شایع ترین دندان های اضافه بین دندان های پنج و یا پشت دندان های عقل هستند. اگر این دندان ها به صورت نهفته باشند، باید با جراحی از لثه درآورده شوند. چنانچه در لابه لای دندان ها قرار گرفته باشند باید کشیده شوند چون باعث نامنظمی سایر دندان ها می شوند.

چه کسی باید دندان را بیرون بکشد؟

خیلی از افراد نسبت به بیرون کشیدن دندان های نهفته توجه کافی ندارند؛ در حالی که این دندان ها ممکن است مشکلاتی را برای آنها به وجود بیاورد که مهمترین مشکل به هم ریختگی نظم دندان هاست. برای جراحی این نوع دندان ها باید حتماً به یک متخصص دهان فک و صورت مراجعه کرد. گاهی اوقات عصب فک تحتانی از بین ریشه ها عبور می کند که معمولاً در دندان های عقل فک پایین چنین چیزی بیشتر وجود دارد.

همین مسئله باعث می شود عمل جراحی از حساسیت بیشتری برخوردار شود. برای انجام جراحی دندان های نفهته باید حتماً به یک متخصص با تجربه که مهارت های کافی را در این زمینه دار است مراجعه کرد چرا که در صورت عدم مهارت کافی و یا تخصص، احتمال آسیب جدی به عصب فک وجود دارد.

گوش درد ربطی به دندان دارد؟

این باور که داشتن دندان عقل باعث ایجاد گوش درد می شود در بین مردم بسیار رایج است ولی تنها دندان ها نهفته، به ویژه دندان عقل نهفته می تواند باعث ایجاد گوش درد شود. علاوه بر گوش درد صداهایی مانند صدای زنگ و شرشر آب توسط فرد شنیده می شود که ناخوشایند است.

آیا دندان عقل در خواب است؟

اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که دندان عقل نهفته دارند و تصویربرداری مخصوص از فک تان انجام دهید، متوجه می شوید دندان عقل نهفته به صورت خوابیده در فک شما قرار گرفته است. اگر دلیل نهفتگی دندان کمبود فضا باشد، دندان به جای اینکه در فک به حالت عمودی رشد کند، به حالت افقی در می آید.

دندان نهفته خطرناک است؟

دندان های نهفته باید به صورت جراحی از فک خارج شوند چون ممکن است این دندان ها به تومور « آملوپلاستیک فیبروما» تبدیل شوند؛ البته این مسئله بسیار نادر است ولی نباید آن را نادیده گرفت. این تومور حالت تهاجم موضعی دارد و به قسمت های دیگر بدن متاستاز نمی کند. چنانچه فردی به این تومور مبتلا شود، احتمال از دست دادن فک و قطع کامل فک بسیار بالاست. دندان نهفته ممکن است حالت بدخیمی پیدا کرده و تبدیل به سرطان بافت پوششی با منشا دندانی شود که البته این مورد هم بسیار نادر است. ولی به هر حال برای رد این احتمال ها باید حتماً جراحی انجام شود.

بوی بد دهان از کجاست؟

گاهی اوقات افراد برای از بین بردن بوی بد دهان از چندین و چند نوع خمیردندان، خوشبوکننده دهان و دهانشویه استفاده می کنند ولی باز هم بوی بد دهان دست از سرشان بر نمی دارد. گاهی اوقات بوی بد دهان مربوط به عفونت ناشی از دندان نهفته است. دندان های نهفته ای که رشد کندی دارند به دلیل خراش سطحی روی لثه، ورود میکروب و مواد غذایی نرم به ناحیه زیر لثه می توانند دچار عفونت شوند که این مسئله نیاز به درمان دارد.

بعضی ها عقل ندارند!

قدیمی ها وقتی یک نفر دندان عقل در می آورد می گفتند طرف بالغ و عاقل شده است و تصور می شود بین در آوردن دندان عقل و رشد فکری رابطه مستقیمی وجود دارد. عده ای دیگر از افراد به صورت نهفته باقی می ماند و گاهی در بعضی از افراد ممکن است یک یا چند دندان عقل به صورت ژنتیکی تشکیل نشود، رویش پیدا نکرده و فرد بدون دندان عقل باشد. اگر یکی از دندان های عقل رویش پیدا نکند برای جلوگیری از جمع شدن غذا و احتمال پوسیدگی دندان عقل دیگر در فک مقابل، باید اقدام به کشیدن آن دندان کرد. اگر دندان سالم باشد هم باز این کار انجام می شود چرا که دندان ها زمانی دارای ارزش جویدن هستند که دندان مقابل آنها وجود داشته باشند.