از زمانی که کرونا ویروس جدید به جوامع نفوذ کرد تا امروز چند ماهی می‌گذرد؛ در این فاصله زمانی تحقیقات متعدد در مورد منشا این ویروس، راه‌های انتقال و روش‌های درمانی مبتلایان همچنان ادامه دارد و هر روز دانشمندان یافته‌های جدیدی از این ویروس ناشناختانه معرفی می‌کنند. راه انتقال ویروس یکی از عمده‌ترین مباحث دانشمندان است که حالا با بیانیه رسمی سازمان بهداشت جهانی مبنی بر تایید معلق ماندن ویروس کرونا در هوا، معادلات قبلی به هم ریخته است.

سازمان جهانی بهداشت رسماً پنجشنبه اعلام کرد ویروس کرونای جدید می‌تواند در اماکن سرپوشیده در هوا معلق شده و از فردی به فردی دیگر منتقل شود. این سازمان  پیش از این احتمال انتقال ویروس کرونا از طریق هوا را نادر و کم‌اهمیت دانسته بود، اما شواهد عملی نشان دادند که انتقال از این طرح هم می‌تواند به شیوع ویروس کمک کند. بیش از ۲۰۰ دانشمند روز دوشنبه در نامه‌ای به سازمان جهانی بهداشت از این سازمان خواستند اعلام کند ویروس کرونا از طریق هوا قابل انتقال است.

دانشمندان در این نامه نوشته‌اند: «مطالعات با قطعیت نشان داده‌اند که ویروس‌ها حین تنفس، صحبت و سرفه به صورت قطراتی که به اندازه کافی ریزند تا در هوا شناور باقی بمانند انتشار می‌یابند.»

ساحل جوانبخت در گفت‌وگو با ایسنا به یافته‌های مروری سازمان جهانی بهداشت بر ۹۹ مقاله معتبر پزشکی اشاره و اظهار کرد: انتقال این ویروس در میان مردم به صورت مستقیم، غیرمستقیم و یا ارتباط مستقیم با افراد مبتلا از طریق ترشحات آلوده مانند بزاق یا قطرات کوچک منتشر شده بر اثر سرفه، عطسه، صحبت کردن و سایر علائم افراد آلوده صورت می‌گیرد.

وی افزود: پیش از این، انتقال این ویروس از طریق قطرات تنفسی به نسبت بزرگتر در نظر گرفته می شد که اندازه این ذرات متفاوت و حدود ۰.۶ تا ۱۰۰۰ میکرومتر است و پس از انتشار در هوا نهایتا بر روی زمین سقوط می کنند.

این پزشک تاکید کرد: بر طبق تحقیقات اخیر، در محل‌های شلوغ مانند تمرین‌های سرود، رستوران‌ها و کلاس‌های ورزشی  و ... ذراتی به نام آئروسل (ذرات مایع یا جامد ۰.۰۰۱ تا ۱۰ میکرومتری که در هوا معلق می‌مانند، ممکن است قابل دیدن باشند مانند مه اما در بیشتر موارد مانند آلودگی های هوا قابل دیدن نیستند و ناقل ویروس کرونا هستند.

جوانبخت ادامه داد: پیش از این یافته و در صورت انتقال ویروس صرفا از طریق قطرات تنفسی تنها لمس سطوح آلوده و تماس دست با چشم، بینی یا دهان منجر به بیماری می شد، در صورتی که بر اساس محتوای جدید تنفس در هوای آلوده به ذرات ویروس نیز منجر به بیماری می شود. بر این اساس هر فعالیتی حتی تنفس معمولی نیز منجر به تولید آئروسل و انتقال ویروس می‌شود. هرچند همچنان نظر بر این است که انتقال ویروس از دستهای آلوده و تماس با صورت بیشتر از تنفس در هوای آلوده است، اما باید این مورد را نیز جدی گرفت.

وی دو ویروس SARS و MERS اشاره کرد و گفت: در مورد این دو ویروس نیز همین تصور وجود داشته است که ویروس توسط ذرات بزرگ و آلوده کننده سطوح منتقل می شوند، در حالی که برخی تحقیقات مانند بیمار شدن پرستاری که مستقیم با بیماران مبتلا و ترشحات آلوده سر و کار نداشته است و یا وخیم تر بودن انتقال ویروس در بیمارستانهایی با تهویه نامناسب تر، از انتقال این ویروس در هوا خبر می‌داد.

مسئول تولید محتوای علمی ستاد دانشجویی مقابله با کرونا در اصفهان اضافه کرد: در مورد کروناویروس جدید نیز تحقیقاتی مانند پیدا شدن ماده ژنتیکی ویروس در ذرات معلق در هوا در فاصله بیش از ۱.۸متری بیمار متصل به دستگاه ونتیلاتور این فرضیه را پررنگ می‌سازد. البته باید درنظر داشته باشیم یافتن ماده ژنتیکی ویروس الزاما به معنای بیماری زایی آن نیست.

جوانبخت با تاکید براینکه نیاز به بررسی و پژوهشهای بیشتر همواره وجود دارد، خاطرنشان کرد: برخی منابع مانند CDC به انتقال ویروس از طریق ذرات معلق در هوا معتقد هستند. پس انتظار می رود با در نظر گرفتن امکان انتقال ویروس از طریق تنفس در هوای آلوده، پیشگیری های لازم از جمله عدم حضور در اجتماعات و مراکز پرخطر و نیز استفاده از ماسک علاوه بر دستور شستشو و ضدعفونی کردن مرتب دستها رعایت شود.

به گفته این پزشک، بنابراین یافته های جدید، این امکان وجود دارد که در صورت رعایت فاصله ۲ متری باز هم انتقال ویروس از طریق هوا صورت گیرد.

جوانبخت تاکید کرد: نکته مهم دیگر نیز وجود افراد ناقلی است که هیچ گاه علائم بیماری را بروز نمی دهند، اما این ویروس را به سایرین منتقل می کنند، هرچند هنوز مشخص نیست این افراد تا چه اندازه سبب آلودگی سایرین می شوند. علاوه بر این سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است برخلاف تصور پیشین مبنی بر انتقال ویروس صرفا از افراد دارای علائم بیماری، هم اکنون تصور می شود این افراد پیش از بروز علائم نیز در صورت ارتباط طولانی مدت و نزدیک با سایر افراد می توانند آنها را آلوده کنند.