کمتر از یک ماه دیگر به برگزاری بیست و نهمین ضیافت فرهنگی کشور مانده است. نمایشگاه کتاب تهران که با جذابیتی که در برپایی‌اش وجود دارد حتی آن‌هایی را هم که کتاب‌خوان حرفه‌ای نیستند را تشویق به حضور می‌کند تا بلکه کتاب دلخواه خود را پیدا کنند و بخشی از وقت خود را به مطالعه اختصاص دهند.

همانند سالیان گذشته امسال نیز نمایشگاه کتاب تهران قرار است در بازه زمانی 15 الی 25 اردیبهشت‌ماه برگزار شود، اما با یک اتفاق جدید و آن هم برگزرای نمایشگاه در نمایشگاه بین المللی آفتاب.

هرساله یکی از طرفداران پر و پا قرص نمایشگاه کتاب دانشجویان بوده‌اند. دانشجویان که این روزها وقت زیادی را برای تهیه کتاب‌های موردنیازشان در فروشگاه‌های کتاب سطح شهر سپری می‌کنند می‌توانند در نمایشگاه کتاب، کتاب‌های موردنیاز و موردعلاقه‌شان را با فراغ بال خریداری نمایند.

دراین‌بین یکی از دغدغه‌های دانشجویان همواره قیمت کتاب‌ها بوده است. بالا رفتن قیمت کاغذ در سالهای اخیر چه در سطح جهانی و چه در سطح داخلی نیز برافزایش قیمت کتاب تأثیرگذار بوده است. دانشجویان که در برخی موارد مجبور به تهیه کتاب‌های درسی‌شان هستند باید مبالغ بالایی را برای تهیه کتاب موردنظر پرداخت کنند. به همین جهت هرساله با برپایی نمایشگاه کتاب تهران دولت نیز سعی می‌کند در تأمین هزینه کتاب‌های موردنیاز دانشجویان با تخصیص بن خرید کتاب به دانشجویان یاری رساند.

بن خرید کتاب حمایتی دوسویه

با برپایی نمایشگاه کتاب یکی از مقوله‌هایی که برای دانشجویان اهمیت پیدا می‌کند تهیه بن خرید کتابی است که با همکاری وزارت ارشاد و وزارت علوم به آن‌ها تعلق می‌گیرد. دولت طی چند سال گذشته با اجرایی کردن این طرح سعی نموده است که هم به دانشجویان در خرید کتاب کمک کند و هم با تقویت جیب دانشجویان به ناشران و کتاب‌فروشان حاضر در نمایشگاه درفروش محصولاتشان کمک کند، سعی‌ای که چندان با موفقیت همراه نبوده است.

بدون شک زمانی که قدرت خرید دانشجویان بالا باشد ناشران و فروشندگان کتاب نیز روزگار خوبی را سپری خواهند کرد. سال گذشته ارزش بن خرید کتابی که در اختیار دانشجویان قرار می‌گرفت 80 هزار تومان بود که از این میزان 40 هزار تومان سهم دولت و 40 هزار تومان نیز سهم دانشجویان بود؛ اما امسال این مبلغ به 100 هزار تومان رسیده است. اما افزایشی که فقط سهم دولت را از 50 درصد به 40 درصد کاهش داده است یعنی افزایش تنها از جیب دانشجویان!!

عدم تمایل دانشجویان به تهیه بن خرید کتاب

دولتمردان در این سیاست جدید ظاهرا نه‌تنها افزایش قیمت کتاب را لحاظ نکرده اند بلکه به نرخ رسمی تورم نیز  نیم نگاهی نداشته‌اند. حتی افزایش رقم بن صرفا قرار است از جیب دانشجو پرداخت شود.

در همین راستا برخی از دانشجویان با توجه به افزایش سهم آنان در تهیه بن خرید کتاب و ثابت ماندن سهم دولت در این مورد معتقد‌ند که دولت تصمیمی بر حمایت از دانشجویان و ناشران در سال جدید ندارد. بر همین اساس و با توجه به تخفیفاتی که ناشران هرساله در نمایشگاه کتاب اعمال می‌کنند ازنظر برخی از دانشجویان لزومی بر تهیه بن خرید کتاب 100 هزارتومانی نیست. یکی دیگر از نکاتی که دراین‌بین جلب‌توجه می‌کند تخصیص فقط یک بن خرید کتاب به هر دانشجو است که این نیز از معایب دیگر این طرح است. چراکه در بین دانشجویان رشته‌های مختلف دانشجویانی هستند که مجبور به تهیه نسخه‌های زبان‌اصلی هستند و مبالغی بالغ‌بر 200 هزار تومان را باید پرداخت کنند که سهم 40 هزارتومانی دولت آن‌هم برای یک نوبت خرید کافی نیست.

همچنین نقل‌مکان نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب و افزایش هزینه رفت‌وآمد و هزینه‌های دیگر از مواردی است که می‌تواند در کنار افزایش سهم دانشجویان در تهیه بن خرید کتاب بر فضای نمایشگاه امسال تأثیرگذار باشد.

حال باید دید که افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید دانشجویان چه تأثیری بر فضای امسال نمایشگاه کتاب خواهد داشت؟ باید منتظر برگزاری بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران باشیم و ببینیم که چاره‌اندیشان دولت برای رونق بازار ناشران و بهبود فضای علمی کشور چه راهکاری را ارائه خواهند داد؟