فعالیت ایران در تأسیسات جدید

  به گزارش پ ارس به نقل از فارس، « یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین المللی اتمی گزارش جدید خود درباره برنامه هسته ای ایران را در بین اعضای شورای حکام آژانس توزیع کرد که بخش چهارم متن کامل آن به شرح زیر است:

F- پروژه های مرتبط با آب سنگین

۳۱- به رغم قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت، ایران فعالیت خود در تمامی پروژه های مرتبط با آب سنگین، از جمله در اراک را تعلیق نکرده و همچنین ساخت ادامه دار رآکتور تحقیقاتی ایران (IR-۴۰) که تحت نظارت پادمان آژانس است و تولید آب سنگین در « کارخانه آب سنگین» که تحت نظارت پادمان آژانس نیست را ادامه داده است.

۳۲- رآکتور IR-۴۰: این رآکتور یک رآکتور ۴۰ مگاواتی تحقیقاتی آب سنگین است که می تواند ۱۵۰ مجموعه سوخت اورانیوم طبیعی را دربرگیرد.

۳۳ در ۷ آگوست ۲۰۱۳ آژانس اقدام به انجام یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی کرده و مشاهده نمود که از زمان گزارش قبلی دبیر کل آژانس مخزن رآکتور در محلش نصب شده است. آژانس متوجه شد که تعداد زیادی از قطعات اصلی دیگر نیز هنوز نصب نشده اند، از جمله تجهیزات اتاق کنترل، ماشین تجدید سوخت و پمپ های خنک کننده رآکتور. ایران در زمان این راستی آزمایی به آژانس اطلاع داد حدود ۹۰ تن آب سنگین تولید کرده و نشان داد که آب سنگین کافی برای راه اندازی رآکتور IR-۴۰ را ندارد.

۳۴ از زمان گزارش قبلی مدیر کل آژانس ایران شروع به تولید قطعات یدکی سوختی حاوی مواد هسته ای برای رآکتور IR-۴۰ کرده است. (بند ۴۷ در زیر را ببینید) .

۳۵ در نامه ای مورخ ۲۵ آگوست ۲۰۱۳، ایران به آژانس اطلاع داد که « بر اساس پیشرفت عملی کارهای سخت و ساز، تاریخی که قبلاً برای افتتاح رآکتور IR-۴۰ اعلام شده بود، ممکن نیست و بنابراین افتتاح این رآکتور در سه ماهه اول سال ۲۰۱۴ نخواهد بود.

۳۶ به رغم وظایف ایران بر اساس بند اصلاح شده ۳.۱ مربوط به بخش عمومی ترتیبات کمکی توافقنامه پادمان، ایران از سال ۲۰۰۶ تاکنون، با وجود درخواست های مکرر آژانس، از قرار دادن یک پرسشنامه اطلاعات طراحی روزآمد برای رآکتور IR-۴۰ از سال ۲۰۰۶ اجتناب کرده است. در آن زمان این رآکتور در مراحل اولیه ساخت و ساز بود. در حالی که آغاز فعالیت های این رآکتور نزدیک است، نبود یک اطلاعات طراحی روزآمد تأثیر منفی روزافزونی بر توانایی آژانس برای راستی آزمایی طراحی آن تأسیسات و اجرای یک نظارت موثر می گذارد. آژانس به این اطلاعات در اسرع وقت نیازمند است تا بتواند اطمینان حاصل کند که تمامی مسیرهای انحراف شناسایی شده اند و اقدامات پادمانی مناسب و تجهیزات پادمانی ویژه ای به کار گرفته می شوند.

۳۷ کارخانه تولید آب سنگین: این کارخانه تأسیساتی برای تولید آب سنگین است که توان تولید سالانه ۱۶ میلیون تن آب سنگین هسته ای را دارد.

۳۸ به رغم تقاضاهای مکرر آژانس، که جدیدترین آن نامه ای به تاریخ ۱ آگوست ۲۰۱۳ بوده، ایران پس از بازدید ۱۷ اوت سال ۲۰۱۱ امکان دسترسی لازم آژانس را به « کارخانه تولید آب سنگین» فراهم نکرده است. در نتیجه، آژانس برای نظارت بر کارخانه تولید آب سنگین تنها به تصاویر ماهواره ای متکی است. بر اساس آخرین تصاویر ماهواره ای که در اختیار آژانس قرار گرفته اند، به نظر می رسد که کارخانه مزبور در حال ادامه فعالیت باشد. تاکنون، به رغم تقاضاهای مکرر آژانس، که آخرین آن نامه ای به تاریخ ۳۱ جولای ۲۰۱۳ بوده ایران به آژانس اجازه نمونه برداری از آب سنگین ذخیره شده در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) را نداده است. در نامه ای به تاریخ ۳ آگوست ۲۰۱۳، ایران درخواست آژانس برای بازدیدهای پیگیرانه از این کارخانه و نمونه برداری از آب سنگین ذخیره شده در تأسیسات تبدیل اورانیوم را « غیرموجه و درخواستی فراتر از توافقنامه پادمان های ایران» توصیف کرد.

G. تبدیل اورانیوم و تهیه سوخت

۳۹ علی رغم آنکه ایران متعهد به تعلیق تمام فعالیت های مرتبط با غنی سازی و پروژه های مرتبط با آب سنگین است در حال انجام فعالیت هایی در « مرکز تبدیل اورانیوم» ، « کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده» ، « کارخانه تولید سوخت» و « کارخانه ساخت صفحات سوخت» در اصفهان است که با تعهدات این کشور تناقض دارد، فارغ از اینکه این تأسیسات تحت نظارت پادمان های آژانس قرار دارند.

۴۰ از زمانی که ایران تولید و تبدیل سوخت را در تاسیسات اعلام شده خود آغاز کرده:

- ۵۵۰ تن هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی را در مرکز تبدیل اورانیوم (یو سی اف) تولید کرده که ۱۲۲ تن از آن را به تاسیسات غنی سازی سوخت (FEP) منتقل کرده است؛

- ۵۳ کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم را به پروسه توسعه و تحقیق تبدیل اورانیوم در مرکز یوسی اف تزریق کرده است و آن را تا ۳.۳۴ درصد به اورانیوم ۲۳۵ غنی کرده و ۲۴ اورانیوم را به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده است؛

- ۱۸۵.۱ کیلوگرم هگزافلوراید ۲۰ درصد غنی شده به شکل اورانیوم ۲۳۵ را به پروسه تبدیل اورانیوم تاسیسات تولید صفحات سوخت در اصفهان تزریق کرده (۴۴.۳ کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیر کل آژانس) و ۸۷.۳ کیلوگرم اورانیوم را به شکل هکتا اکسید تری اورانیوم تولید کرده؛ و

- به راکتور تحقیقاتی تهران ۱۸ مجموعه سوخت حاوی اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۲۰ درصد منتقل کرده و همچنین دو مجموعه سوخت حاوی اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۳.۳۴ درصد به نیز به راکتور تحقیقاتی تهران منتقل کرده است.

۴۱ تاسیسات تبدیل اورانیوم (یو سی اف) : یوسی اف، نوعی تاسیسات مخصوص تبدیل است که از آن برای تولید هگزا فلوراید اورانیوم و دی اکسید اورانیوم طبیعی از کنستانتره سنگ معدن اورانیوم استفاده می شود. اینگونه برنامه ریزی شده است که در یو سی اف پودر دی اکسید اورانیوم نیز از هگزافلوراید اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۵ درصد تولید شود، شمش های فلزی اورانیوم از تترا فلوراید طبیعی و تحلیل رفته تولید شود و تترا فلوراید اورانیوم از هگزافلوراید اورانیوم تحلیل رفته تولید گردد.

۴۲ آژانس کماکان در حال رازیابی نتایج راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی است که در آوریل سال ۲۰۱۳ در یو سی اف انجام شد.

۴۳ از زمان انتشار گزارش قبلی، ایران همچنان انجام فعالیت های توسعه و تحقیقی تبدیل اورانیوم که شامل استفاده از هگزافلوراید اورانیوم طبیعی برای تولید دی اکسید اورانیوم بوده را ادامه داده است. ایران در تاریخ ۱۷ آگوست ۲۰۱۳ اقدام به تولید ۱۲.۰۲ تن اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم از طریق تبدیل سنگ معدن اورانیوم کرده است. آژانس تایید کرده که ایران تا همان تاریخ، ۹.۶ تن اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم را به تاسیسات تولید سوخت منتقل کرده است.

۴۴ آژانس آنچه ایران در ارتباط با بازیافت مواد هسته ای که پس از سوراخ شدن یک مخزن ذخیره در سال گذشته روی کف سالن تأسیسات ریخت را تأیید کرده است.

۴۵ کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده: در نامه ای به تاریخ ۱۷ جولای ۲۰۱۳، ایران فرایند موجود که شامل تبدیل هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم ۲۳۵ غنی شده تا ۵ درصد به منظور تولید پودر دی اکسید اورانیوم، به عنوان یک تأسیسات جدید را اعلام کرده است. ایران در نامه ای به تاریخ ۲۱ آگوست ۲۰۱۳، پرسشنامه اطلاعات طراحی اولیه برای این تأسیسات، که نام کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده را برای اشاره به آن به کار می برد را در اختیار ما قرار داد. در ۱۸ آگوست ۲۰۱۳، در خلال یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی که در یو سی اف انجام شد ایران اشاره کرد که کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده تا پایان سال ۲۰۱۳ آغاز به کار می کند.

۴۶ کارخانه تولید سوخت: این کارخانه تأسیساتی برای ساخت مجموعه های سوخت های هسته ای برای رآکتورهای تحقیقاتی و برقی است.

۴۷ در تاریخ ۱۷ و ۱۸ آگوست ۲۰۱۳، آژانس اقدام به بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی در کارخانه تولید سوخت کرد و تولید مداوم قرص سوخت برای راکتور IR-۴۰ با استفاده از UO۲ طبیعی ر ا تأیید کرد. چنانکه در بالا، در بند ۳۴ آورده شد، از زمان گزارش قبلی مدیر کل آژانس، ایران ساخت مجموعه های سوختی حاوی مواد هسته ای برای رآکتور IR-۴۰ را آغاز کرده است. تا تاریخ ۱۷ آگوست ۲۰۱۳، آژانس تأیید کرده که ایران ده مجموعه سوختی ساخته است که تمام آنها در کارخانه تولید سوخت ذخیره شده اند.

۴۸ تأسیسات تولید ورقه سوخت: این تأسیسات، تأسیساتی برای تبدیل هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم ۲۳۵ بیست درصدی به U۳O۸ و تولید مجموعه های سوختی ساخته شده از ورقه های سوختی حاوی U۳O۸ هستند.

۴۹ همان طور که قبلاً گزارش شد، آژانس تأیید کرده تا تاریخ ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۲ مجموع ۸۲.۷ کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم ۲۳۵ بیست درصدی به فرایند تبدیل، تزریق و ۳۸ کیلوگرم اورانیوم به شکل U۳O۸ تولید شده است. ایران تخمین زده که بین ۲۷ دسامبر ۲۰۱۲ و ۶ آگوست ۲۰۱۳ مقدار ۱۰۲.۴ کیلوگرم UF۶ غنی شده تا اورانیوم ۲۳۵ به فرآیند تبدیل در تأسیسات تولید ورقه سوخت تزریق شده است، و ۴۹.۳ کیلوگرم اورانیوم به فرم U۳O۸ تولید شده است. این امر مجموع مقادیر هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم ۲۳۵ بیست درصد که به فرآیند تبدیل تزریق شده را به ۱۸۵.۱ کیلوگرم و مجموع مقادیر اورانیوم به فرم U۳O۸ تولید شده را به ۸۷.۳ کیلوگرم می رساند. در ۱۹ آگوست ۲۰۱۳ آژانس تأیید کرد که ۱۰.۸ کیلوگرم اورانیوم به شکل ضایعات جامد و مایع نگه داشته شده است.

۵۰ آژانس تأیید کرده تا تاریخ ۱۹ آگوست ۲۰۱۳، ایران در تأسیسات تولید ورقه سوخت یک مجتمع سوختی آزمایشی و ۲۱ مجتمع سوختی از نوع TRR تولید کرده است. ۱۸ عدد از این مجموعه های سوختی، از جمله مجموعه آزمایشی به رآکتور تحقیقاتی تهران منتقل شده اند.