پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- «سرگئی لاوروف» وزیرخارجه روسیه و «رکس تیلرسون» وزیرخارجه آمریکا در گفت‌وگوی تلفنی خود درباره طیف گسترده‌ای از مسائل بین‌المللی ازجمله شرایط جاری در اوکراین و بحران قطر به بحث و تبادل نظر پرداختند.

به گزارش خبرگزاری «تاس» روسیه، وزارت خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد در این گفت‌وگوی تلفنی «دو‌طرف درباره پیامدهای تصمیم برخی کشورهای عرب برای قطع روابط دیپلماتیک خود با قطر بحث کردند. سرگئی لاوروف و رکس تیلرسون با اشاره به ضرورت حل این بحران از طریق مذاکره، بر آمادگی خود برای کمک به چنین تلاش‌هایی تأکید کردند.»

همچنین خبرگزاری «اسپوتنیک» گزارش کرد وزیرخارجه روسیه در این گفت‌وگوی تلفنی مخالفت مسکو با حملات هوایی ائتلاف به رهبری ایالات‌متحده به نیروهای حامی دولت بشار اسد در سوریه را به همتای آمریکایی خود ابلاغ کرده است. لاوروف در ادامه خواستار اجرای تمهیداتی مدون و یکپارچه برای جلوگیری از تکرار حملاتی از این دست در آینده شد. علاوه بر این دو وزیر بر موافقت خود برای استفاده از کانال‌های موجود از جمله مذاکرات ژنو و آستانه جهت کمک به تحقق سازش در سوریه تأکید کردند.

اما در آخرین تحولات مربوط به قطر، مقامات اتیوپی اعلام کردند از میانجی‌گری کویت برای پایان‌بخشیدن به بحران دیپلماتیک ایجادشده میان کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس حمایت می‌کنند. طی روزهای اخیر «شیخ صباح آل احمد آل صباح» امیر کویت به‌عنوان بخشی از طرح میانجی‌گری برای حل بحران بوجودآمده، مذاکراتی با رهبران کشورهای عرب منطقه داشته است.

از سویی نهاد ناظر بر مؤسسات خیریه قطر اتهام کمک این مؤسسات به سازمان‌های تروریستی را رد کرد. در روزهای گذشته چهار کشور عرب، به‌رهبری عربستان‌سعودی تعدادی از شهروندان و مؤسسات قطری را به اتهام ارائه کمک‌های مالی به تروریست‌ها مورد تحریم قرار داده‌اند.

تحریم‌شکنی ایران تحت‌تحریم

شبکه الجزیره نیز گزارش کرد پنج هواپیمای باری ایران حامل موادغذایی، میوه و سبزیجات به قطر ارسال شده و هواپیمای دیگری نیز قرار است امروز ارسال شود. گفته می‌شود هر هواپیما حامل 90 تن اقلام خوراکی بوده است. همچنین قرار است سه کشتی حامل 350 تن موادغذایی بنادر ایران را به مقصد قطر ترک کنند. قطر که به‌شدت به واردات موادغذایی خود نیازمند است، در روزهای اخیر و پس از بسته‌شدن تنها مرز زمینی آن با عربستان به شهروندان خود اطمینان خاطر داده تا با اتخاذ اقدامات لازم، روند عادی زندگی را برای ساکنان خود تداوم بخشد.

هشدار ترکیه برای حل مسالمت‌آمیز تنش‌ها

در همین‌حال، «بن‌علی ییلدریم» نخست‌وزیر ترکیه روز شنبه اعلام کرد در صورت افزایش تنش‌ها به مسأله‌ای جهانی تبدیل خواهد شد. وی در مراسم افطار در استانبول گفت: «این مسأله جدید که درباره قطر ایجاد شده، تنها به منطقه محدود نخواهد شد و به‌دلیل ماهیت ژئواستراتژیک منطقه، خطر تبدیل آن به بحرانی جهانی وجود دارد.» رجب طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه نیز روزهای گذشته از تسریع اعزام نیروهای نظامی کشورش به قطر خبر داده بود. روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق‌الاوسط نیز خبر داد مسوولان سعودی از ورود زائران قطری به مسجدالحرام در مکه جلوگیری کرده‌اند.

حمایت دوباره قطر از حماس

از سوی دیگر، «شیخ محمدبن عبدالرحمن آل‌ثانی» وزیرخارجه قطر در تازه‌ترین اظهارات خود اعلام کرد گروه حماس نه سازمانی تروریستی -به‌طوری‌که آمریکا آن را توصیف می‌کند- بلکه «جنبش مقاومت مشروع» مردم فلسطین است. به گفته وی قطر نه از حماس بلکه از مردم فلسطین حمایت می‌کند. «موسی ابومرزوق» از جمله رهبران ارشد گروه حماس و عضو دفتر سیاسی این گروه در کنفرانس خبری در بیروت پس از دیدار با «نبیه بری» رییس مجلس لبنان اعلام کرد اختلافات کشورهای عرب را مسأله داخلی این کشورها می‌داند. وی افزود: «حماس بر مسأله فلسطین و بیت‌المقدس، وحدت ملی و یکپارچگی مردم فلسطین متمرکز خواهد بود.» وی تأکید کرد: «سلاح ما تنها به سمت دشمن صهیونیستی نشان رفته و ما به مقاومت خود ادامه خواهیم داد.»

آلمان: کورسوی امید هنوز وجود دارد

«زیگمار گابریل» وزیرخارجه آلمان نیز روز شنبه در مصاحبه با روزنامه «فرانکفورتر آلگماینه زونتاگ‌تسایتونگ» این کشور گفت اختلاف میان قطر و دیگر کشورهای عرب می‌تواند منجر به جنگ شود. وی گفت با اینحال هنوز بخت کاهش تنش‌ها وجود دارد. گابریل تأکید کرد در گفت‌وگوهای شخصی‌اش با همتایانش از عربستان، قطر و ترکیه و تماس‌های تلفنی‌اش با وزرای خارجه ایران و کویت بر نگرانی‌های خود در این زمینه تأکید کرده است. همچنین «مولود چاووش اوغلو» وزیرخارجه ترکیه در کنفرانس خبری مشترک با «خالد بن‌خلیفه» وزیرخارجه بحرین گفت ایجاد پایگاه نظامی ترکیه در قطر با هدف کمک به امنیت کل منطقه خلیج‌فارس و نه کشوری خاص صورت گرفته است.

لحظه‌شماری سعودی‌ها برای تهاجم به قطر

اما «رابرت فیسک» خبرنگار مشهور انگلیسی طی یادداشتی درباره پشت‌پرده بحران ایجاد شده بر سر قطر در روزنامه «ایندیپندنت» نوشت: بحران قطر دو موضوع را به اثبات رساند: بچگانه رفتارکردن دولت‌های عرب و فروپاشی کلی وحدت دولت‌های سنی که علی‌الظاهر از سوی ترامپ در سفر ماه گذشته آن به منطقه ایجاد شد. عربستان سعودی و متحدان نزدیکش پس از بیعت بر سر مبارزه با ایران شیعی تا پای جان، هم اینک در برابر قطر یکی از ثروتمندترین همسایگان خود به‌دلیل «تأمین مالی تروریسم» صف کشیده‌اند. تنها در نمایش‌نامه‌های شکسپیر  و دراصل کمدی‌های وی- می‌توان چنین خیانتی را سراغ گرفت.

درحال حاضر، در صورتی که سعودی‌ها تصمیم بگیرند به درخواست امیرقطر برای بازیابی صلح و ثبات، نیروهای خود را وارد قطر کنند! همانطور که آل خلیفه را در سال 2011 بدین‌منظور متقاعد کردند!- شیخ تمیم نیروی کافی برای دفاع از کشور کوچک خود ندارد اما آرزو می‌کند حضور گسترده نیروهای آمریکایی در پایگاه نظامی خود در این جزیره بتواند سعودی‌ها را از چنین سخاوتمندی منصرف کند.

وقتی از پدر شیخ تمیم (شیخ حمد) پرسیدم چرا آمریکایی‌ها را از قطر بیرون نمی‌اندازد، گفت: «اگر چنین کاری کنم، برادران عربم کشورم را مورد تاخت‌وتاز قرار می‌دهند.» من هم مانند این پدر و پسر همین‌گونه فکر می‌کنم. اما عربستان نگرانی‌های دیگری هم دارد: کویت به‌جای اطاعت، اکنون در پی میانجی‌گری است و شیخ‌نشین دوبی به این سادگی‌ها حاضر به دنباله‌روی از مواضع ضدقطری ابوظبی نیست. عمان نیز همین چندماه پیش با ایران مانور نظامی برگزار کرد. همچنین پاکستان از ارسال نیرو به یمن به درخواست سعودی‌ها خودداری کرد.

در عین‌حال قطر ارتباطات خود با دولت سوریه را نیز حفظ کرده و ظن روزافزونی در میان کشورهای حوزه خلیج‌فارس وجود دارد مبنی بر اینکه قطر در پی ساخت دوباره سوریه پس از جنگ است. در چنین صورتی قطر قادر خواهد بود نفت و گاز خود را از طریق خط لوله از خلیج‌فارس و از طریق بندر لاذقیه به اروپا برساند. برای کشورهای اروپایی نیز چنین خط لوله‌ای قدرت مانور روسیه برای اعمال تحریم نفتی را کاهش می‌دهد و از طرفی از آسیب‌پذیری آنها در صورت بسته‌شدن تنگه هرمز نیز می‌کاهد. بنابراین بیایید آرزو کنیم که راه‌های هوایی قطر تنها بخش‌هایی از بدنه سیاسی قطر باشد که قطع می‌شود.