در یکسال گذشته به دلایل مختلفی از قبیل بیماری کرونا، افزایش قیمت سوخت نفت و گاز که به ۵ برابر قیمت هم رسید، قیمت کالاهای اساسی هم با رشد زیادی مواجه شد.

قیمت کالاهای اساسی به دلیل اینکه بخش زیادی از سبد خانوارهای را تشکیل می هد برای خانوار ها بسیار مهم است.

در این میان گندم به عنوان قوت غالب و محصول بسیار ضروری برای خانوارها است که کشورها تلاش دارند در تولید این محصول خودکفا باشند اما قیمت این محصول در یکسال گذشته ۵۳ درصد و در یکماه گذشته ۹ درصد رشد داشته است.

امروز هم قیمت کالاهای اساسی از افزایش های اخیر خود عقب نشینی نکرد و گندم با بیش از ۹ دلار افزایش در هر بوشل به قیمت ۸۴۳ دلار و ۵۰ سنت به فروش رفت که رکوردجدیدی را ثبت کرد.

افزایش قیمت دانه های روغنی

در تداوم افزایش قیمت ماههای اخیر امروز نیز سویای روغنی ۷۰ سنت رشد داشت، ایران در تامین روغن کشور ۹۰ درصد وابسته به واردات است.

امروز قیمت دام زنده هم ۴۵ سنت رشد داشت و هر پوند به قیمت ۱۳۷ دلار و ۷۰ سنت به فروش رفت.

افزایش قیمت خوراک دام و طیور

در بازارهای جهانی قیمت انواع خوراک دام و طیور نیز از رشد قیمت عقب نشینی نکردند، ذرت که بیشتر به عنوان خوراک دام استفاده می شود ۲۵ سنت افزایش یافت و به قیمت ۵۷۷ دلار و ۲۵ سنت به فروش رفت.

خوراک دام وطیور، محصول پایه برای تولید انواع محصولات پروتئینی مانند گوشت، مرغ، لبنیات و تخم مرغ است و نزدیک به ۷۰ درصد هزینه تمام شده تولید این محصولات را تشکیل می دهد.

افزایش قیمت گندم و رقابت بر سر خرید

یک شرکت تولید آرد بزرگ خاورمیانه‌ای دو ماه پیش یک محموله گندم مرغوب استرالیایی خرید و اکنون حاضر است ۱۰ درصد بیشتر برای خرید محموله مشابه پرداخت کند اما نتوانسته است قراردادی منعقد کند زیرا صادرکنندگان به دلیل کاهش تولید، نمی توانند گندم خوراکی کافی پیدا کنند.
پس از سلسله مسائل تولید که به تولید و صادرات بزرگترین تولیدکنندگان جهان ضربه زد، این شرکت یکی از ده‌ها واردکننده جهانی است که تلاش می‌کنند گندم حاوی پروتئین بالا خریداری کنند که در تهیه نان، رشته و مواد غذایی دیگر استفاده می‌شود.
معامله‌گران که گندم مرغوب فروختند اکنون تلاش می‌کنند از منابع دیگر گندم برای عرضه تامین کنند و خریدارانی که نگران امنیت غذایی هستند، به افزایش قیمتها به بالاترین رکورد چند ساله کمک می کنند.
جدیدترین آسیب به محصول گندم، در استرالیا اتفاق افتاد. این کشور در آستانه برداشت ۳۴.۴ میلیون تن گندم در فصل زراعی جاری بود اما با بارندگیهای غیرفصلی روبرو شد که به سطح پروتئین محصول آسیب زدند.
یک معامله‌گر که گندم به خاورمیانه و شمال آفریقا می‌فروشد، اظهار کرد: بازار جهانی گندم در چند هفته گذشته دچار تغییرات چشمگیری شده است. اگر سفارش گندم مرغوب داده باشید، مطمئن نیستید چه چیزی دریافت می کنید.
اختلاف قیمت بین گندم کیفیت پایین ASW و گندم مرغوب APW استرالیا از هشت تا ۱۰ دلار در چند ماه پیش، به ۴۷ دلار در هر تن در حال حاضر رسیده است که گویای رتبه بندی کیفیت نابرابر است. نتایج برداشت که نگرانیهایی را نسبت به سطح پروتئین گندم برانگیخت، اختلاف قیمت انواع گندم استرالیا را تشدید کرد. گندم کیفیت پایین ASW استرالیا هفته گذشته ۳۱۸ دلار در هر تن بود در حالی که APW به قیمت ۳۶۵ دلار در هر تن فروخته شد.
تنشها در بازار گندم در سراسر جهان ملموس بوده است. قیمت گندمی که در شیکاگو معامله می‌شود، ماه گذشته به بالاترین حد ۹ سال اخیر صعود کرد در حالی که قیمتها در بنادر روسیه که بزرگترین صادرکننده جهان است و استرالیا که چهارمین صادرکننده بزرگ گندم در جهان است، به بالاترین رکورد همه زمانها رسیده است.
 
طبق گزارش فائو، قیمت جهانی مواد غذایی تحت تاثیر تقاضای بالا برای گندم و محصولات لبنی، در نوامبر برای چهارمین ماه متوالی افزایش یافت و در بالاترین رکورد ۱۰ سال اخیر ایستاد.
این قیمتهای گیج کننده باعث شده است خریداران که همچنان از تبعات اقتصادی ویروس کرونا رنج می برند، احساس خطر کنند و افزایش هزینه‌های حمل بار هم این مشکل را پیچیده کرده است.
بسیاری از شرکتهای تولید آرد که اوایل امسال با امید به خرید محصول فراوان و مرغوب استرالیا از خریدهای گران خودداری کردند، اکنون ذخایر پایین‌تری دارند. همزمان روسیه، آمریکا و کانادا که صادرکنندگان بزرگ هستند پس از شرایط جوی نامساعد، گندم مرغوب کمتر از حد معمولی برای عرضه دارند.
اندری سیزوف، مدیر شرکت مشاوره کشاورزی ساوکان اظهار کرد: طبق معمول روسیه گندم حاوی ۱۲ تا ۱۲.۵ درصد پروتئین در فصل جاری می فروشد.
با این حال انتظار می‌رود تولید گندم روسیه امسال کاهش پیدا کرده و صادرات در فصل بازاریابی ۲۰۲۲-۲۰۲۱ به میزان ۳۴ درصد کاهش داشته باشد.
در آلمان که تولیدکننده گندم بزرگ اروپاست، معامله‌گران می گویند واردکنندگان بزرگی نظیر عربستان سعودی و ایران امیدوار بودند حجم زیادی گندم حاوی پروتئین بالا از استرالیا وارد کنند.
یک معامله‌گر آلمانی گفت: این عرضه بالا به خطر افتاده و واردکنندگان ممکن است گزینه دیگری به جز خرید از منابع دیگر نداشته باشند. یک معامله‌گر آلمانی دیگر اظهار کرد: گمانه زنی در بازار وجود دارد که عربستان سعودی خرید ۱.۲۷ میلیون تن گندم که در اول نوامبر اعلام کرد را از کجا تامین کرده است. اگر استرالیا یکی از منابع تامین گندم این کشور باشد، در این صورت باید فورا تغییراتی داده شود تا واردات که در ژانویه قرار است آغاز شود، محقق شود. محاسبات تقاضا برای گندم اتحادیه اروپا هم ممکن است تغییرات بنیادی پیدا کند.
در کانادا خشکسالی، برداشت گندم بهاره را به پایین‌ترین میزان ۱۴ سال اخیر رسانده اما هوای گرم و خشک سطح پروتئین محصول را تقویت کرده است.
قیمتهای جهانی گندم به دلیل نگرانیهای فزاینده نسبت به کیفیت محصول به بالاترین رکورد چند سال اخیر صعود کرده است. با این حال قیمتهای بالا، فروش گندم آمریکای شمالی که پروتئین بالایی دارد را فلج کرده است و به گفته یک صادرکننده کانادایی، صادرکنندگان هیچ فروشی برای تحویل در ژانویه یا تاریخ پس از آن را ثبت نکرده اند.
بر اساس گزارش رویترز، وزارت کشاورزی آمریکا اعلام کرده که کاشت گندم آمریکا در فصل زراعی آینده افزایش خواهد یافت اما نگرانیها نسبت به کیفیت محصول ممکن است همچنان استمرار پیدا کند.

در ایران اوضاع خرید گندم چگونه است؟

چندی پیش مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران دلایل کاهش تولید گندم و افزایش قیمت آن را در سال جاری تشریح کرد و گفت: حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی موجب افزایش قیمت نهاده تولید شد.

وی اضافه کرد: به دنبال این اتفاق شاهد افزایش شدید و ناگهانی در قیمت نهاده‌های تولید بودیم و نرخ کود، بذر و سم ۵ تا ۶ برابر شد. همچنین قیمت ماشین آلات به گونه‌ای افزایش یافت که امکان تهیه آن از عهده کشاورزان خارج شد.

این فعال بخش خصوصی ادامه داد: علاوه بر این خشکسالی نیز رخ داد و منجر به این شد شرایط تولید مناسب نباشد.

ایمانی با بیان اینکه در کشور ۴ میلیون هکتار اراضی دیم و ٢ میلیون هکتار اراضی آبی گندم وجود دارد، افزود: اگر شرایط تولید مساعد بود و قیمت نهاده‌ها منطقی؛ فقط در همین ۲ میلیون هکتار اراضی آبی باید حدود ١٠ میلیون تن تولید می‌کردیم.

این فعال بخش خصوصی گفت: برای سال زراعی جدید ١۴٠٠-١۴٠١ روند کشت تاکنون مطلوب بوده و امیدوار هستیم اتفاقات خوبی رخ دهد.

ایمانی اضافه کرد: در اکثر مناطق کشور وضعیت بارندگی‌های پاییزه بسیار خوب بوده و امیدوار هستیم که این روند همچنان ادامه داشته باشد تا در مرحله داشت محصول نیز دچار مشکل نشویم.

وی گفت: تاکنون ٨٠ درصد اراضی دیم و ۶٠ درصد اراضی آبی گندم زیر کشت رفته و تا کشت تا دی ماه ادامه دارد بر این اساس انتظار داریم سطح زیر کشت به بیش از ۶ میلیون هکتار برسد.

ایمانی با اشاره به اینکه قیمت خرید تضمینی گندم نیز برای سال زراعی جاری ٧۵٠٠ تومان تعیین شده که نسبتاً مورد تأیید کشاورزان است، افزود: در صورتی که بارندگی‌ها ادامه پیدا کند و قیمت نهاده‌های تولید متعادل شود تا کشاورزان قادر به تأمین آنها شوند برای سال آینده می‌توانیم نیاز کشور را در داخل تأمین کنیم.