بررسی عملکرد معادن در حال بهره‌برداری سال ۱۳۹۳ در مقایسه با سال ۱۳۹۲ نشان می‌دهد که تعداد معادن در حال بهره‌برداری کشور در سال ۱۳۹۳ با ۹۰ مورد کاهش، ۱.۷ درصد کاهش داشته است.

از نظر تعداد در سال ۱۳۹۳، ۲.۹ درصد معادن کشور در اختیار بخش عمومی و مابقی در اختیار بخش خصوصی بوده اند. در سال ۱۳۹۲، ۳.۱ درصد معادن کشور در اختیار بخش عمومی و بقیه در اختیار بخش خصوصی بوده اند.

نتایج به دست آمده از آمارگیری نشان می دهد که مجموعا ۹۱۸۶۹ نفر در معادن در حال بهره برداری کشور به کار اشتغال داشته اند که از این تعداد ۲۱۳۷۲ نفر کارگران ساده، ۲۶۴۱۳ نفر کارگران ماهر، ۴۴۰۸ نفر تکنسین ها، ۵۴۵۸ نفر مهندسین، ۱۵۲۲۰ نفر شاغلان امور حمل و نقل و ۱۸۹۹۸ نفر شاغلان امور اداری و مالی بوده اند.

تعداد شاغلان با ۲۷۷۱ نفر کاهش، حدود ۲.۹ درصد کاهش و جبران خدمات شاغلان با ۳۷۳۳ میلیارد ریال افزایش، ۳۰.۹ درصد افزایش داشته اند.

در سال ۱۳۹۳ استان های کرمان، یزد و اصفهان به ترتیب با ۱۹۰۱۷، ۱۱۷۶۰ و ۶۱۶۶ نفر بالاترین تعداد شاغلان را به خود اختصاص داده اند.

در بین فعالیت های مختلف، معادن سنگ آهن، سنگ های تزئینی و زغال سنگ به ترتیب با ۱۸۴۱۲، ۱۱۸۵۱ و ۱۱۲۵۵ نفر بیش ترین تعداد شاغلان را دارا بوده اند. لازم به ذکر است که تعداد شاغلان زن در سال ۱۳۹۳ با ۱۲ نفر افزایش نسبت به سال ۱۳۹۲ از ۱۲۶۶ نفر به ۱۲۷۸ نفر رسیده است.

سرانه جبران خدمات شاغلان معادن بخش عمومی در سال ۱۳۹۳، حدود ۲۴۹.۳ میلیون ریال و در سال ۱۳۹۲ حدود ۱۷۱.۳ میلیون ریال بوده است که به این ترتیب افزایشی معادل ۴۵.۵ درصد داشته است.

سرانه جبران خدمات شاغلان بخش خصوصی در سال ۱۳۹۳، حدود ۱۵۸.۴ میلیون ریال و در سال ۱۳۹۲ حدود ۱۱۴.۳ میلیون ریال بوده است که ۳۸.۶ درصد افزایش داشته است.

مقدار تولید، ارزش تولید و ارزش صادرات مستقیم

در سال ۱۳۹۳، حدود ۳۶۳.۵۸۸ هزار تن مواد معدنی به ارزش ۱۳۹.۲۰۶ میلیارد ریال تولید شده است. از این مقدار حدود ۹۰۷۵ هزار تن مواد معدنی به ارزش ۵۵۷ میلیون دلار به طور مستقیم از معدن به خارج از کشور صادر شده است. این در حالی است که در سال ۱۳۹۲، حدود ۷۵۸۷ هزار تن مواد معدنی به ارزش بیش از ۵۱۸ میلیون دلار صادر شده است. به این ترتیب، مقدار صادرات مستقیم معادن در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲ حدود ۱۹.۶ درصد افزایش و ارزش آن (بر حسب دلار) بیش از ۷.۵ درصد افزایش داشته است.

بررسی نتایج طرح آمارگیری از معادن در حال بهره برداری سال ۱۳۹۳ در خصوص توزیع استانی ارزش تولیدات نشان می دهد که استان های کرمان، یزد و خراسان رضوی به ترتیب با ۵۲۴۵۷، ۳۸۲۶۶ و ۸۶۳۹ میلیارد ریال بالاترین ارزش تولید سالانه را به خود اختصاص داده اند.

ارزش کل تولیدات معادن در حال بهره برداری کشور در سال ۱۳۹۳ بالغ بر ۱۳۹.۲۰۶ میلیارد ریال بوده است که در بین فعالیت های مختلف معادن سنگ آهن، سنگ مس و سنگ تزیینی به ترتیب با ۷۶۹۸۸، ۲۳۱۲۴ و ۸۲۶۴ میلیارد ریال بالاترین ارزش تولید سالانه را داشته اند.

ارزش سرمایه گذاری معادن در حال بهره برداری

ارزش سرمایه گذاری معادن در حال بهره برداری در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲، ۵۳.۱ درصد افزایش داشته است.

در سال ۱۳۹۳ از کل مبلغ ۱۹۸۷۳ میلیارد ریال سرمایه گذاری در بخش معدن، حدود ۴۰.۹ درصد آن توسط بخش عمومی و حدود ۵۹.۱ درصد توسط بخش خصوصی انجام شده است، در صورتی که در سال ۱۳۹۲، حدود ۳۴.۴ درصد سرمایه گذاری توسط بخش عمومی و ۶۵.۶ درصد توسط بخش خصوصی انجام گرفته بود. سرمایه گذاری سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲ در بخش عمومی حدود ۸۲.۲ درصد و در بخش خصوصی ۳۷.۹ درصد افزایش را نشان می دهد.

نتایج طرح نشان می دهد که در سال ۱۳۹۳ ارزش سرمایه گذاری در معادن در حال بهره برداری کشور ۱۹۸۷۳ میلیارد ریال بوده است و در بین فعالیتهای مختلف، سنگ اهن، سنگ تزیینی و شن و ماسه به ترتیب با ۱۳۱۹۱، ۱۳۳۲ و ۱۱۶۲ میلیارد ریال بیش ترین سرمایه گذاری را داشته اند. در بین استان ها، کرمان، یزد و هرمزگان به ترتیب با ۱۰۹۷۳، ۲۹۵۳ و ۷۱۲ میلیارد ریال بیش ترین سرمایه گذاری سالانه را دارا بوده اند.

* از کل ۱۹۸۷۳ میلیارد ریال سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۳، مبلغ ۱۰۰۱۳ میلیارد ریال مربوط به ماشین آلات، ابزار و وسایل کار با دوام، ۳۴۶ میلیارد ریال مربوط به وسایل نقلیه، ۲۲۸ میلیارد ریال مربوط به لوازم و تجهیزات اداری، ۱۰۹۲ میلیارد ریال مربوط به ساختمان و تاسیسات (بدون زمین)، ۲۱۴ میلیارد ریال مربوط به راه اختصاصی، ۷۶۱ میلیارد ریال مربوط به توسعه و اکتشاف، ۷ میلیارد ریال مربوط به نرم افزارهای رایانه ای و بالاخره ۷۲۱۲ میلیارد ریال مربوط به سایر موارد سرمایه گذاری بوده است.

ارزش افزوده و بهره وری نیروی کار معادن در حال بهره برداری

* ارزش افزوده معادن در حال بهره برداری در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲، ۴.۵ درصد افزایش داشته است.

* استان های کرمان، یزد و خراسان رضوی به ترتیب با ۳۵۴۰۴، ۲۶۲۴۰ و ۶۰۰۳ میلیارد ریال بیشترین ارزش افزوده را داشته اند.

* نتایج طرح نشان می دهد که ارزش افزوده حاصل از معادن در حال بهره برداری کشور در سال ۱۳۹۳ بالغ بر ۹۷۵۹۰ میلیارد ریال بوده است و در بین فعالیت های مختلف، معادن سنگ آهن، سنگ مس و سنگ تزئینی به ترتیب با ۵۲۶۹۷، ۱۶۰۱۴ و ۶۴۰۵ میلیارد ریال بالاترین ارزش افزوده را داشته اند.

* ارزش افزوده معادن بخش عمومی در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲ کاهشی معادل ۲.۹ درصد داشته است. این در حالی است که بخش خصوصی ۸.۸ درصد افزایش داشته است.

* بهره وری نیروی کار در سال ۱۳۹۳ معادل ۱۰۶۲.۳ میلیون ریال و در سال ۱۳۹۲ معادل ۹۸۷.۲ میلیون ریال بوده است و به این ترتیب ۷.۶ درصد افزایش داشته است.

* در سال ۱۳۹۳، بهره وری نیروی کار در بخش عمومی ۲۴۵۹.۵ میلیون ریال و بهره وری نیروی کار در بخش خصوصی ۸۱۶.۷ میلیون ریال بوده است که نشانگر ۵۴.۵ درصد افزایش در بخش عمومی و ۱.۵ درصد افزایش در بخش خصوصی است. در سال ۱۳۹۲، بهره وری نیروی کار در بخش عمومی ۱۵۹۱.۷ میلیون ریال و بهره وری نیروی کار در بخش خصوصی ۸۰۴.۷ میلیون ریال بوده است.

بررسی نتایج استانی تعداد معادن، تعداد شاغلان و ارزش افزوده

بررسی نتایج استانی طرح، نشان می‌دهد تعداد معادن استان کرمان در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲، با ۴۹ مورد کاهش، تعداد شاغلان با ۲۷۷۱ نفر کاهش، بالاترین ارزش افزوده را در کشور داشته است. (۳۶.۳ درصد از ارزش افزوده کل کشور در این استان ایجاد شده است). در استان فوق، ارزش افزوده نسبت به سال قبل از کاهشی معادل ۴.۸ درصد برخوردار بوده است. لازم به یادآوری است معادن ارزشمندی نظیر مس سرچشمه، مس میدوک، سنگ آهن گل‌گهر، سنگ آهن جلال‌آباد و ۱۵ معدن زغال سنگ خشک در این استان واقع شده است.

در سال ۱۳۹۳، بعد از استان کرمان، استان یزد، دومین استان معدنی کشور از نظر تولید مواد معدنی و ارزش افزوده محسوب می‌شود. در این استان تعداد معادن در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲، ۲ مورد کاهش و تعداد شاغلان ۱۶۲ نفر کاهش داشته است. ارزش افزوده آن حدود ۱ درصد کاهش داشته است (۲۶.۹ درصد ارزش افزوده کل کشور در این استان ایجاد شده است). در استان مذکور نیز معادن با ارزشی چون سنگ آهن چادرملو، سه چاهون، چغارت، میشدوان و سرب و روی بافق قرار دارند.

تعداد معادن استان اصفهان در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲، ۲۲ مورد کاهش داشته است. تعداد شاغلان نیز ۵۰۳ نفر کاهش داشته است. این در حالی است که ارزش افزوده آن حدود ۸.۴ درصد کاهش داشته است. این استان به لحاظ داشتن سنگ‌های تزئینی و سنگ آهک بسیار غنی است.

تعداد معادن استان مرکزی در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲، ۳۵ مورد افزایش داشته است. تعداد شاغلان ۱۵۵ نفر افزایش و ارزش افزوده آن ۱.۴ درصد افزایش داشته است.

تعداد معادن استان خراسان رضوی در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲، ۴۹ مورد افزایش داشته است. تعداد شاغلان ۴۲۱ نفر کاهش و ارزش افزوده نیز ۱۴۴.۱ درصد رشد داشته است. معدن سنگ آهن سنگان خواف و تعداد زیادی از معادن سنگ آهن و کرومیک در این استان واقع شده است. تغییرات ارزش افزوده در این استان، علاوه بر معادن سنگ آهن، ناشی از معادن گچ، آهک، کائولن و ... نیز بوده است.

تعداد معادن استان آذربایجان شرقی در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲، ۱۹ مورد کاهش داشته است. تعداد شاغلان ۵۹۳ نفر کاهش و ارزش افزوده ۳.۹ درصد افزایش داشته است. معدن مس سونگون از معادن مهم این استان به شمار می‌آید.