امروزه استفاده بهینه از انبار و بکارگیری محصولات مختلف جهت قفسه بندی انبار جزء لاینفک صنایع و کسب و کارهای گوناگون گردیده است. لزوم ذخیره سازی کالاها مطابق شرایط استاندارد، پاسخگویی سریع به نیازهای مشتریان و کاهش خطاهای عملیاتی در انبار از جمله موضوعاتی است که همواره دغدغه خاطر مدیران و صاحبان شرکتها و سازمانهای مختلف بوده است.

یکی از روشهای موثر و کارا در جهت رفع نگرانیهای مذکور و افزایش بازدهی عملکرد انبار، افزایش سطح مکانیزاسیون در انبار است. مکانیزه کردن انبارها علاوه بر کاهش میزان وابستگی به نیروی انسانی، عملکرد انبار را بهبود بخشیده و دقت و سرعت عملیات را به طرز چشمگیری افزایش می دهد. بطور کلی افزایش سطح مکانیزاسیون انبار به دو طریق زیر میسر است.

راههای افزایش سطح مکانیزاسیون انبار

الف- بکارگیری نرم افزارهای تخصصی در حوزه انبار

مدیریت یکپارچه و بهینه موجودیها در انبار مستلزم استفاده از نرم افزارهای تخصصی انبار همچون WMS است که موجب می گردد تمامی فرآیندهای انبار از مرحله ورود کالا تا لحظه خروج کالا از انبار بوسیله نرم افزار مذکور مدیریت و کنترل گردد. بدون شک زمانی امکان پیاده سازی نرم افزار مذکور در انبار مقدور است که سیستمهای قفسه بندی و زیرساختهای سخت افزاری مورد نیاز در انبار نیز فراهم شده باشد.

ب- استفاده از سیستمهای قفسه بندی مکانیزه

در کنار استفاده از نرم افزار مدیریت موجود در انبار، استفاده از سیستمهای قفسه بندی مناسب با سطح مکانیزاسیون مورد نیاز بعنوان یک الزام یا جایگزین می بایست مدنظر قرار گیرد. در واقع می توان ادعا نمود در صورت عدم وجود نرم افزار تخصصی مدیریت انبار، برخی از سیستمهای قفسه بندی به تنهایی می توانند سطح مناسبی از مکانیزاسیون انبار را فراهم ساخته و نتایج مطلوبی را به ارمغان آورند.

در حال حاضر گروههای مختلفی از سیستمهای قفسه بندی در دنیا وجود دارند که به تناسب حجم و مشخصات کالاها، نوع انبار و ماهیت کسب وکار می توانند مورد استفاده قرار گیرند.

البته تنوع انواع سیستمهای قفسه بندی در انبار، این امکان را به صاحبان صنایع و مدیران انبار می دهد که به فراخور نیاز و سطح مکانیزاسیون مد نظر نسبت به انتخاب قفسه بندی مناسب انبار اقدام نمایند، راک تهران از پیشروترین شرکت ها در تولید قفسه بندی های انبار مکانیزه است، که با توجه به ماهیت کسب  کارها بهترین راهکارها را در اختیار سازمانها قرار می دهد.

در یک طبقه بندی کلی می توان قفسه های مورد استفاده در انبار را به دو گروه تقسیم کرد:

  • سیستمهای قفسه بندی سنتی
  • سیستمهای قفسه بندی مدرن

تقسیم بندی نمود که طبیعتا هر کدام از این گروهها بخشی از خواسته ها و نیازهای یک سازمان را می توانند برآورده نمایند. در ادامه به برخی از این سیستمها بطور اجمالی اشاره می گردد.

برخی از انواع سیستمهای قفسه بندی مکانیزه

الف- سیستم قفسه بندی موبایل رک

این سیستم قفسه بندی که به لحاظ ویژگیها و مشخصات ابعادی مشابه سیستم قفسه بندی پالت راک است، با استفاده از شاسی چرخدار و موتور گیربکس نصب شده بر روی آن، قابلیت حرکت و جابحایی بر روی ریلهای تعبیه شده در کف انبار را دارد. به دلیل امکان حرکت تمامی بلوکهای قفسه بندی، تعداد راهروهای فرعی مورد نیاز در این سیستم به حداقل رسیده و میزان بهره برداری حداکثری از سطح و استفاده بهینه از فضای انبار به خوبی فراهم می گردد.

۲

ب- سیستم قفسه بندی خود جریان

در این سیستم قفسه بندی با استفاده از چرخکها (رولرها) در داخل تونلهایی که بصورت سطح شیبدار طراحی شده اند، کالاها و اقلام مختلف بر روی صندوقهای چوبی، پالت یا باکس پالت براحتی از یک نقطه به نقطه دیگر به شکل کاملا اتوماتیک (خودکار) جابجا می گردند.

در واقع پالتهای بارگذاری شده در یک طرف تونل بدلیل وجود شیب و نیروی جاذبه زمین، به آرامی به سمت دیگر تونل هدایت شده و بدین ترتیب امکان گذاشت و برداشت بار بر مبنای اصل FIFO براحتی فراهم می گردد.

در این سیستم ضمن حذف تمامی راهروهای فرعی و صرفا وجود دو راهروی اصلی جهت گذاشت و برداشت بار، میزان بهره برداری از سطح انبار به حداکثر مقدار خود می رسد.

ج- سیستم قفسه بندی شاتل درایوین

سیستم قفسه بندی شاتل درایوین با بکارگیری ماشینهای تمام اتوماتیک شاتل در داخل تونلهای قفسه درایوین، ضمن کاهش شدید هزینه های جابجایی و لجستیک، سطح جدیدی از مکانیزاسیون را فراهم می آورد.

ماشینهای شاتل مورد استفاده در این سیستم، قابلیت هدایت و کنترل از راه دور و همچنین اتصال به نرم افزارهای مورد استفاده در انبار را داشته و دقت و سرعت عملیات گذاشت و برداشت بار در انبار را به طرز شگفت انگیزی بهبود می بخشند.

د- سیستم قفسه بندی مجهز به تکنولوژی هدایت نوری (Pick To Light)

طی سالیان اخیر جهت تسهیل گذاشت و برداشت بار توسط نیروی انسانی و جلوگیری از بروز خطاهای عملیاتی بوسیله نفرات انبار، تکنولوژی جدیدی تحت عنوان هدایت نوری یا سیستم پیک تو لایت (Pick To Light) ارائه گردیده است که امکان جمع آوری سفارشات و کالاهای مورد نیاز در فرآیند خرده برداری را به بهترین شکل ممکن میسر می سازد.

در این روش پرسنل شاغل در انبار، با استفاده از نشانگرهای نوری نصب شده بر روی کفه های قفسه بندی، مکان و تعداد کالای مورد نیاز را به تفکیک درخواستهای ارسالی تشخیص داده و فرآیند جمع آوری سفارشهای مشتریان را با کمترین خطای ممکن و در نهایت سرعت و دقت انجام می دهند.

با بکارگیری این سیستم، سطح مکانیزاسیون و مدیریت موجودیها در انبار افزایش مطلوبی یافته و در مجموع بهره وری انبار به طرز قابل ملاحظه ای بهبود می یابد. البته سیستمهای قفسه بندی دیگری نیز وجود دارد که تا اندازه ای موجب افزایش سطح مکانیزاسیون در انبارها می گردند.