انتخاب عناوین هرسال از سوی‌ مقام معظم رهبری حجتی برای تعیین مسیر، هدف و موفقیت کشور است که مبرهن می‌کند در هریک از حوزه‌های کشور، چه چیز لازمه شکوفایی اقتصاد و بالندگی کشور است‌. طی چندسال اخیر و در موقعیتی که دشمنان ایران اسلامی سعی در برهم زدن اقتصاد کشور دارند، رهبر معظم انقلاب اسلامی با نگاه هوشمندانه خود، سیاست‌های اقتصادی را در عناوین سال‌ها مطرح کرده‌اند و همواره بر معیشت مردم، تولید و خودکفایی تاکید داشته‌اند. ایشان در آغازین روز سال نو، عنوان سال را «تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها» نام‌گذاری کردند و تاکید داشتند که شعار انقلابی جهش تولید امسال باید با حمایت همه‌جانبه کاملاً محقق شود. به‌طورحتم انتخاب یک عنوان، بیان‌گر راهکارهای شکوفایی در سال جدید است اما سوال اینجاست که راهکار پشتیبانی و مانع زدایی از تولید چیست؟

در راستای این امر، حجت الاسلام والمسلمین محمدعبادی زاده در خطبه نماز جمعه خود در بندر عباس عنوان کرد: «تمام راهکارهای تحقق شعار در کشور فراهم و مهیا است و تنها نیازمند عزم جهادی مسئولان است. مسئولان عالی رتبه باید شرایط را به درستی بررسی و با مانع زدایی از فرآیند تولید و خدمات و اشتغال در کشور و پشتیبانی از اشتغال موجود، راه پیشرفت و اقتدار ملی را همواره تر از قبل نمایند.»

آگاهان این عرصه نیز‌ معتقدند اقتدار ملی و تحقق شعار سال جاری تنها با عزم جدی و شناسایی موانع میسر می‌گردد. همچنین یک کارشناس حوزه کار دراین باره عنوان کرده همچنان که برای مقابله با کرونا ستاد ویژه ای در کشور تشکیل شده است، برای مانع زدایی از تولید نیز باید کارگروه یا ستاد ویژه ای متشکل از تمام قوا و دستگاهها ایجاد شود و در قالب یک تیم کارشناسی و پژوهشی به مشکلات بخشهای تولیدی و برطرف کردن موانع پیش روی تولیدکنندگان بپردازد.

*مانع رشد تولید در کشور چیست؟

مجتبی اسلامیان، پژوهشگر اقتصادی مانع رشد تولید در کشور را موانع قانونی می‌داند و بیان می‌کند: «عدم سهولت راه اندازی کسب وکار به عنوان نقطه شروع هر فعالیتی، یکی از موانع اصلی رونق تولید در کشور است. تمامی قوانین موجود کشور باید در جهت اولویّت قرار گرفتن تولید کالا و خدمات مورد بازبینی و کارشناسی مجدد قرار گیرند و قوانینی وضع شود که ارزش ها را بسمت تشویق مردم به تولید گرایی و مولّد واقع شدن هدایت نماید. وجود نزدیک به ۲۵۰۰ مجوز کسب و کار در کشور نشان از تمهیدات قانونی سنگین و زمان‌بر و پیچیده برای تولید است که آن را به تعویق می‌اندازد.  بخش مهمی از بیکاری در بین اقشار مختلف جامعه به ویژه افراد تحصیل کرده در کشور به دلیل انحصارهای ایجاد شده بوسیله ساختار قانونی و فرایند اخذ مجوزهاست. دولت و مجلس می‌توانند در شرایطی که کشور به دلیل درگیری با تحریم به منابع مالی محدودی دسترسی دارد و بدون صرف هرگونه هزینه اضافی و تنها با تصحیح سازوکار قانونی بیش از نیم میلیون شغل در زمان کوتاهی ایجاد کند.»

*آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق ایران از چه حکایت دارد؟

طی چندروز گذشته هم مرکز پژوهش‌های اتاق ایران جدیدترین گزارش خود را با عنوان «تولید؛ پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها: الزامات و راهکارها» منتشر کرد.

در مقدمه این گزارش آمده است: انتخاب شعار سال تحت عنوان «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها» از میان سایر اولویت‌های موجود کشور در سال ۱۴۰۰ که در واقع آن را باید ادامه شعار « جهش تولید » و «رونق تولید» در دو سال گذشته دانست، علاوه‌بر آنکه به ضرورت توجه مضاعف مسئولان و مقامات دستگاه‌های اجرایی و قانون‌گذاری به ارتقای ظرفیت‌های تولیدی کشور به‌عنوان تنها علاج گذر از شرایط خطیر کنونی اشاره دارد، گویای آن است که سیاست‌گذاری برای بهبود ظرفیت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری، بدون  رفع موانع و چالش‌های این بخش و پیگیری برنامه‌های حمایتی هدفمند، موفقیت‌آمیز نخواهد بود. مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در این گزارش با موضوع الزامات و راهکارهای تحقق بخشی به شعار سال، «اولویت‌بندی موانع پیش‌روی تولید و هدف‌گذاری برای رفع مهم‌ترین‌ آنها»، «اصلاح سیستم‌ انگیزشی به نفع تولید»، «بهبود محیط کسب‌وکار»، «ثبات‌بخشی به اقتصاد و ارتقای سطح اعتماد فعالان بخش خصوصی به حاکمیت»، «تعیین بخش‌ها و صنایع حائز اولویت برای اخذ انواع حمایت‌ها»، «تغییر در سیاست‌های مدیریت واردات و توسعه صادرات» و «برقراری تعامل سازنده با جهان و عضویت در معاهدات بین‌المللی» به عنوان مهم‌ترین الزامات تحقق بخشی به شعار سال بر شمرده است.

در این‌گزارش با بهره‌گیری از دو شاخص‌ «سهولت انجام کسب‌وکار» و «شاخص پایش محیط کسب‌و‌کار»، این نتیجه حاصل شده است که «عدم ثبات و پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد کشور» و «ناهماهنگی و ناکارایی در سیاست‌گذاری‌ها» دو مانع اصلی پیش‌روی کسب‌وکارها استذکه با مخدوش‌ کردن چشم‌انداز پیش‌روی کسب‌وکارها، امکان برنامه‌ریزی بلند‌مدت را از آنها سلب کرده است. برخی از فعالیت‌های تولیدی و مولد اقتصادی را به ورطه تعطیلی کشانده و برخی دیگر را به تولید زیر ظرفیت بهینه سوق داده است.

در ادامه گزارش آمده است: در این محیط کسب‌وکار بی‌ثبات که با تعدد قوانین و مقررات پیچیده و بعضاً متناقض، فرآ‌یندهای اداری طولانی و تعدد دستگاه‌های تصمیم‌گیری مواجه است، نه تنها بسیاری از مسائل پیش‌روی کسب‌و‌کارها از جمله در «شروع کسب‌وکار»، «اخذ اعتبار و تأمین مالی از بانک‌ها»، «پرداخت مالیات»،‌ «تجارت فرامرزی»، «الزام‌آور بودن اجرا» و «حل مسائل ورشکستگی و پرداخت دیون» تشدید شده است، بلکه چالش‌هایی نظیر «فساد اداری»، «نفوذ و تبانی در معاملات ادارات» و «جذابیت یافتن فعالیت‌های غیرمولد» گسترش بیش‌ازپیش یافته‌اند و از این‌ طریق نیز موانع و چالش‌های عدیده‌ای پیش‌روی فعالان اقتصادی و بخش‌های تولیدی و مولد اقتصادی کشور قرار گرفته است. با توجه به الزامات تحقق بخشی به شعار سال و اهم موانع برشمرده پیش‌روی تولید و سرمایه‌گذاری، مجموعه پیشنهاد‌های عملیاتی اتاق ایران به منظور «بهبود محیط کسب‌کار» و «حمایت عملیاتی از اکوسیستم سرمایه‌گذاری مولد» در راستای تحقق بخشی به شعار سال ارائه شده است.

*تحقق شعار سال‌ و فعالیت قوای سه‌گانه

محمدرضا سبزعلیپور کارشناس اقتصاد و تجارت درباره مانع زدایی از تولید و شعار سال ۱۴۰۰ می‌گوید: «بیانات مقام معظم رهبری برای سال ۱۴۰۰  و شعار (تولید، پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی) اهمیت ویژه معظم اله به امر اقتصاد و علی الخصوص به رشد و جهش تولید داخلی میباشد را مبرهن می‌کند. این شعار بسیار مهم و اساسی است و چنانچه بطور صحیح و دقیق اجرا و محقق شود، قطعاً تحول بزرگی در اقتصاد ایران و رفع مشکلات اقتصادی بوجود می آورد.»

او ادامه داد: «انتخاب شعار سال جاری نشان دهنده این واقعیت مهم است که در سال گذشته عملکرد دولت راضی کننده نبوده و جهش قابل توجهی در زمینۀ تولید نیافتاده است به همین خاطر حسب دستور مقام معظم رهبری و برابر "شعار امسال" باید قوای سه گانه مخصوصاً قوه مجریه یعنی دولت فعلی و دولت آینده در سال ۱۴۰۰ نیز بطور ویژه از تولید و تولیدکننده و کارآفرینان حمایت و پشتیبانی کرده و تمام موانع و بوروکراسیهای زائد در برابر تولید و فعالان اقتصادی را مرتفع و حذف نمایند تا کارآفرینان و تولیدکنندگان روانتر و بی دغدغه و با سرعت بالایی چرخهای تولید، خدمات و .... اقتصاد ایران را به حرکت درآورند.»