در روایت آمده که گناهان زبان عملی‌ست که انسان را در روز قیامت جزو شرورترین افراد  قرار می‌دهد. برخی از این گناهان همچون سخن چینی در زمره گناه کبیره و آفت زبان قرار می‌گیرند که انسان می‌بایست همواره درصدد دوری و عدم ارتکاب به آن باشد. اگرچه در دنیای این روزها غیبت و سخن‌چینی سهوی بسیار است اما نباید از دین و پاداش اخروی خود غافل شد و دل به روزگاران پر آزمون و خطا سپرد. در بررسی آفات زبان و شناخت‌شان خبرنگار «پارس‌نیوز» به گفت‌وگو با حجت الاسلام سیدحسین خادمیان نوش‌آبادی، مدرس حوزه و دانشگاه و مولف کتب علمی حوزوی پرداخت.

حجت الاسلام سیدحسین خادمیان نوش‌آبادی، مدرس حوزه و دانشگاه و مولف کتب علمی حوزوی درباره گناهان زبان به «پارس‌نیوز» گفت: «زبان مسئله‌ی پراهمیتی است که متاسفانه گاه نسبت به آن بی توجهی می‌گردد. خصلت انسان بدین گونه می‌باشد که هرآن چه را بیش‌تر دارد، بیش‌تر از او غافل می‌گردد.»

وی افزود: «زبان فعال‌ترین عضو بدن است که همواره کم‌ترین میزان توجه به آن می‌شود. امام باقر علیه السلام در روایتی زبان را کلید هر خوبی و بدی دانستند و فرمودند: «إِنَّ هَذَا اللِّسَانَ مِفْتَاحُ کُلِّ خَیْرٍ وَ شَرٍّ» این زبان کلید هر خیر و شر است، پس سزاوار است مومن از زبان خود محافظت کند.‌ اگر متصور شویم تمام خوبی‌های عالم درون یک خانه جمع شده، کلید آن خانه زبان است و چنانچه تمام آفات عالم درون یک خانه قرار گرفته باشد، باز کلید آن زبان است.»

حجت الاسلام خادمیان نوش آبادی تصریح کرد: «رسول اکرم (ص) می‌فرمایند: «یُعَذِّبُ اللَّهُ اللِّسَانَ بِعَذَابٍ لَا یُعَذِّبُ بِهِ شَیْئاً مِنَ الْجَوَارِحِ فَیَقُولُ أَیْ رَبِّ عَذَّبْتَنِی بِعَذَابٍ لَمْ تُعَذِّبْ بِهِ شَیْئاً فَیُقَالُ لَهُ خَرَجَتْ مِنْکَ کَلِمَةٌ فَبَلَغَتْ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا فَسُفِکَ بِهَا الدَّمُ الْحَرَامُ وَ انْتُهِبَ بِهَا الْمَالُ الْحَرَامُ وَ انْتُهِکَ بِهَا الْفَرْجُ الْحَرَامُ» خداوند! زبان را عذابى دهد که هیچ یک از اعضاى دیگر را چنان عذابى ندهد. زبان گوید: اى پروردگار! مرا عذابى دادى که هیچ چیز را چنان عذاب ندادى! در پاسخش گفته شود: سخنى از تو بیرون آمد و به شرق و غرب زمین رسید و به واسطه آن خونى بناحقّ ریخته شد و مالى به غارت رفت و ناموسى هتک شد.»

این مدرس حوزه و دانشگاه همچنین خاطرنشان کرد: «باید بدانیم کلمه‌ای را که درباره کسی می‌گوییم، منحصر به یک زمان و مکان خاص نمی‌گردد بلکه از کسی به کسی دیگر نقل و چنانچه به ناحق باشد، پخش می‌گردد. بنابراین سخن نادرست زبان می‌تواند آبروی مومن را برهم ریزد.‌»

*سکوت نابه‌جا، گناه کبیره زبان

وی گفت: «در علوم دینی علمی‌ به نام علم رجال وجود دارد که درباره انسان شناسی سخن می‌گوید. به طورحتم هنگامی که بخواهیم از یک شخص سخن بگوییم، به ویژگی‌های او اشاره می‌کنیم. بدین معنا که می‌گوییم فلانی آدم بسیار صادق یا بسیار دروغ‌گو است. سخن گفتن درباره ویژگی‌های یک شخص، نسل به نسل و سینه به سینه منتقل می‌گردد بنابراین بسیار دقت می‌باید تا سخنی نا به جا نقل نگردد تا ویژگی نادرستی از یک فرد مطرح نشود.»

او یادآور شد: «زبان قدرتی دارد که می‌تواند فراتر از بعد مکان و زمان حرکت کند. در روایات آمده است که اگر خداوند بخواهد بنده‌ای را ذلیل کند، آن را به واسطه زبانش ذلیل می‌کند. بنابراین زبان، ابزاری کلیدی برای رشد عزت و چه بسا ذلت انسان است.»

این مولف کتب علمی حوزوی اظهارکرد: « در روایت آمده آخرین گروه وارد شونده به بهشت، بخشودگان غیبت و اولین گروه وارد شده به جهنم، گناهکاران غیبت هستند. این روایت به صراحت از‌ اهمیت زبان و آفت سخن‌چینی سخن می‌گوید. به واسطه‌ی زبان هم می‌توان وارد جهنم و هم وارد بهشت شد. تنها اهمیت دارد تا به چه نحوی و در چه زمانی از آن استفاده کنیم. غیبت، دروغ، توهین، ناسزا، مسخره کردن از جمله آفاتی‌ست که در اثر عدم مدیریت زبان پدید می‌آید‌ و بر جسم و جان آدمی ضربه می‌زند.»

وی همچنین ادامه داد: «لازم به ذکر است تا بگویم تنها سخن نابه‌جا گناه نیست‌‌ بلکه سکوت نابه‌جا نیز گناه زبان است. شهادت دروغ تنها در محضر دادگاه نیست‌. باید توجه داشته باشیم هنگامی که در جمع خانوادگی برای حمایت از فرزند، خواهر یا برادر خود سحنی به دروغ می‌گوییم نیز گناه کرده‌ایم و آفت شهادت دروغ را در کارنامه اعمال خود ثبت کرده‌ایم. شهادت دروغ در هرجای و مکانی گناه کبیره و می‌بایست از آن پرهیز نمود.»

او متذکر شد: «مردی نام همسر را به شوخی شکسته خطاب می‌کرد و نام کامل او را صدا نمی‌زد. بارها همسر از او خواسته بود تا نام او را کامل و شکسته خطاب نکند اما مرد به دلیل شوخی و در خلوت خود او را اینگونه خطاب می‌کرد. چندسالی گذشت و مرد فوت شد. شبی که به خواب یکی از بستگان خود رفت و گفت تا از همسرش برای او طلب حلالیت کنند‌. از او پرسیدند چرا؟ پاسخ داد: گفته‌اند تو با زبانت همسرت را آزار دادی و اکنون نیاز است از او طلب حلالیت کنی. اذیت مومن گناهی‌ست که خداوند نمی‌بخشد و گناه زبان نیز از گناهان کبیره‌ای است که می‌بایست از آن دوری کرد. بنابراین ضرورت دارد تا هیچ‌گاه با زبان خود دل مومنی را نلرزانیم.»

*چگونه از آفت زبان دوربمانیم؟

حجت الاسلام خادمیان نوش آبادی عنوان کرد: «بهترین شیوه اصلاح این است که در هنگام انجام عملی، به عاقبت آن فکرکنیم.   بی‌شک ارزش انسان به عقلانیتش است و ضرورت دارد همواره با تفکر خود از عمل نادرست اجتناب و روی به عمل درست بیاورد.»

وی بیان کرد: «امام باقر (ع) فرمودند: ازنشانه‌ی شیعیان ما این است که اهل مراء نیستند. مراء یکی از رذایل اخلاقی بزرگ می‌باشد در زمره گناهان کبیره نیز قرار می‌گیرد. گفتنی است که مراء عبارت از ایراد و اعتراض به سخن دیگری و اظهار نقص و خلل در آن به قصد تحقیر و اهانت وی، و اظهار برتری و هوشمندی خود است. بنابراین درباره هرآنچه که ثمری ندارد نباید سخن گفت و بحث کرد.»

این استاد حوزه و مولف کتاب‌های حوزوی درپایان گفت‌وگو خاطرنشان کرد: «ثروت‌مند آن کسی است که دانستنی‌های دیگران را به دانش خود مبدل می‌کند. همواره سعی کنیم تا با تفکر و عقلانیت درصدد دانش آموزی و دوری از گناهان کبیره زبان باشیم‌.»