ارتباط نهادهای حقوق‌بشری «عفو بین‌الملل» و «دیده‌بان حقوق‌بشر» با دستگاه سیاست‌خارجی آمریکا و ناتو

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- دلشاد امامی- در سال‌های اخیر بسیاری از سازمان‌های حقوق بشری غربی، به عنوان منابع معتبر، در رسانه‌ها و محافل رسمی سیاسی مورد ارجاع قرار گرفته‌اند. این ارجاعات و شهادت‌های متعاقب ‌نمایندگان این سازمان‌ها در مجالس قانون‌گذاری، از عوامل تعیین کننده‌ در شکل‌گیری سیاست غرب و خصوصاً آمریکای شمالی بوده‌اند. دو سازمان عفو بین‌الملل ( Amnesty International) و دیده‌بان حقوق بشر (Human Rights Watch)، از این دسته سازمان‌های مهم بوده‌اند که تاثیرات فراوانی در شکل دهی افکار عمومی، اخبار رسانه‌ها، و تصمیمات دست‌گاه سیاست‌ خارجی غرب داشته‌اند، و در سوریه، مواضع نسبتاً مشابهی را دنبال می‌کنند. این دو سازمان عمدتاً بی‌طرف و قابل اعتماد معرفی می‌شوند و در سال‌های اخیر، در خصوص سوریه نیز، بسیاری از تصمیمات دست‌گاه سیاست خارجی غرب با ارجاع به گزارشات این سازمان‌ها اتخاذ شده‌اند.

با توجه به اهمیت سوریه برای ایران و اهمیت این دو نهاد حقوق بشری در شکل‌گیری سیاست دولت‌های بزرگ جهان، شایسته است افکار عمومی با سابقه و شیوه‌ی کار این دو موسسه، و همین‌طور شیوه‌ی پوشش‌شان از سوریه، آشنا باشند.

۱- سابقه‌ی گزارش‌های نادرست در بزنگاه جنگ: سابقه‌ی سازمان عفو بین‌الملل Amnesty International) ) و دیده‌بان حقوق بشر  (Human Rights Watch) نشان می‌دهد این دو سازمان در بزنگاه‌های حساس، دست به تهیه‌ی گزارش‌هایی نادرست می‌زنند. منتقدان به موارد متعددی از جمله همراهی این دو سازمان با پروپاگاندای غرب در حمله به عراق در سال ۱۹۹۰اشاره میکنند. معین ربانی (تحلیل‌گر برجسته هلندی-فلسطینی مسائل خاور میانه) میگوید: « …ترجیح می‌دهم به عفو بین‌الملل برای تایید این مطلب، اعتماد نکنم. بعد از همه، این همان سازمانی‌ست که (همراه با دیده‌بان حقوق بشر/Human Rights Watch) در ۱۹۹۰ پروپاگاندای دروغین سربازان عراقی را منتشر کرد و مدعی بود آن‌ها نوزادان نارس را از انکباتور‌ها تخلیه و کف بیمارستان‌های کویتی به مرگ رها می‌کنند تا انکباتورها را به غنیمت ببرند. آن داستان، همان‌طور که به خاطر دارید، درست در زمان حساس تصمیم‌گیری برای جنگ مطرح شد و شاید بیش از هر چیز دیگری به متقاعد کردن اشخاص خوش‌طینت در آمریکا و سایر نقاط غرب انجامید و آن‌ها را با کارزار بوش برای جنگ همراه کرد. این‌ نیز که عفو بین‌الملل عذر‌خواهی بابت نقشش در این اتفاق چرکین را نپذیرفت، کم اهمیت ندارد».(۱)

۲- گزارش‌ گزینشی / تاکید جهت‌دار بر موارد مشخص: سازمان دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین الملل به دلیل داشتن معیارهای دوگانه (تسامح با بعضی از ناقضان حقوق بشر، و پی‌گیری و ممارست برای تنبیه سایر ناقضین) مورد نقد فراوان قرار گرفته‌اند، و گفته می‌شود این شیوه‌ی گزینشی برخورد یکی از موثرترین سازوکارهای این دو سازمان در همراهی با سیاست‌های غرب است. بروز این سازوکار را در رفتار متناقض مدیران و اعضای ارشدی‌ که در حین داشتن سمت در عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر، یا با فاصله‌ی کمی قبل یا بعد از آن، در دولت آمریکا (یا ناتو) نیز دارای منصب‌ بوده‌اند و به نفع سیاست‌های مداخله‌جویانه‌ غرب، موارد نقض حقوق بشرِ مشخصی را در دریایی از موارد مشابه یا (حتی)‌ وخیم‌تر، پررنگ کرده‌اند، می‌بینیم:

عفو بین‌الملل/مورد عجیب سوزان ناسل: سوزان ناسل که از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ مدیراجرایی عفو بین‌الملل بود، پیش‌تر در سمت دستیار معاون وزیر خارجه آمریکا، مسئولیت شکل‌دهی به سیاست خارجه‌ی آمریکا در پی‌گیری امور حقوق بشری را به عهده داشت. ناسل نقش کلیدی رهبری آمریکا در شورای حقوق بشر سازمان ملل را وقتی ایفا کرد که قطع‌نامه‌ی پیشگامانه‌ی این شورا علیه سوریه، ایران و لیبی صادر شد. دیدگاه ناسل را که پیش از آن در دولت کلینتون و سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز فعالیت کرده بود، در مطلبی که او در سال ۲۰۰۴نوشته بود، می‌توان شناخت .(۲) او سیاستی مبتنی بر ترکیب نظامی‌گری قدرت‌مند و گفت‌وگوی هوش‌مندانه را پیشنهاد می‌کند، و آن را سیاست «قدرت هوش‌مند» می‌نامد. ناسل معتقد بود این شیوه از سیاست ورزی نه تنها «میلیتاریسم» (نظامی‌گری) را حذف نمی‌کند، بلکه باعث می‌شود بر خلاف تاثیرات سیاست‌های دولت بوش، جهان و افکار بین‌المللی از سیاست‌های میلیتاریستی آمریکا دور نشوند.(۳). حضور پیشین ناسل در سمت مدیریت ارشد سازمان عفو بین‌الملل، متناقض با ادعای این سازمان بر بی‌طرفی و دوری از سیاست‌های دولتی‌ست. ناسل در حمایت از اسراییل در شورای حقوق بشر سازمان ملل صمیمانه سخن ‌رانده بود (۴) و در ۲۰۱۱ از ایده‌ی «جنگ پیش‌گیرانه» علیه ایران به صراحت حمایت کرده بود.(۵) او طبعا وقتی به مقام ریاست سازمان عفو بین‌الملل رسید، سیاست‌های ناتو (در افغانستان) را با نام سازمان عفو بین‌الملل «تبلیغ» کرد و تمرکز دستگاه سیاست آمریکا را به شکلی گزینشی بر روی اخبار مربوط به نقض حقوق بشر به دست دولت‌های سوریه، روسیه، چین و ایران معطوف ساخت.(۶)

«در ِ چرخان ِ دیده‌بان حقوق بشر»: سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز در بسیاری موارد با سازوکار مشابهی فعالیت کرده است. برای مثال تام ملینوسکی، زمانی که مدیر دیده‌بان حقوق بشر در واشنگتن بود، در مطلبی بمباران لیبی را «به موقع» و دست‌اوردی مثبت در روند مداخله‌ی آمریکا در دنیای عرب و خاورمیانه ارزیابی کرد (۷). یا خاویر سولانا که در زمان دبیرکلی‌ش در ناتو به یوگسلاوی حمله کرد (۸) و به گزارش دیده‌بان حقوق بشر در بمباران یوگسلاوی به رهبری او، نقض قوانین بین‌المللی صورت گرفت، (۹)، بعدتر به عضویت هیئت امنای دیده‌بان حقوق بشر درآمد (۱۰). کِنِث راث، مدیر اجرایی دیده‌بان حقوق بشر که به سولانا در آن زمان نامه نوشته بود و وقوع جنایات جنگی را گوشزد کرده بود، (۱۱) وقت منصوب شدن سولانا در دیده‌بان حقوق بشر، به دلیل تسامح، با انتقادات تند، و البته بی اثر فعالین اجتماعی مواجه شد.(۱۲) منتقدین به دلیل همراهی بی‌صدای دیده‌بان حقوق بشر با ناتو (و مشخصا آمریکا) و به دلیل ورود دولتی‌ها به حقوق بشر، دیده‌بان را دارای «دری چرخان» (که بسته نمی‌شود، بلکه بین دولت و دیده‌بان دایماً در چرخش است)‌ می‌دانند. (۱۳).

۳- سوریه: کارنامه‌ی فعالیت عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر گسترده است. منتقدین، با بررسی این کارنامه، از جوانب مختلف، همراهی این دو سازمان را با سیاست‌های استعمارگرایانه و امپریالیستی غرب، در آفریقا (۱۴) ، آمریکای لاتین (۱۵) و دیگر نقاط جهان (۱۶) نشان داده‌اند. در سوریه، این سازمان‌ها از روش‌های مشابهی برای همراهی با سیاست آمریکا/ناتو پی‌روی می‌کنند:

ماهیت شورشیان میانه‌رو: نیروهای مخالف اسد که (مثلا در شرق حلب) توسط غرب و با همراهی این دو سازمان، به عنوان شورشیان میانه‌رو معرفی می‌شوند، مدت‌هاست ماهیتی القاعده‌ای دارند و این هرگز بر رسانه‌ها و سیاست‌مداران آمریکا، پوشیده نبوده است،(۱۷) هرچند، اصحاب رسانه‌های مسلط این ماهیت را (به نفع سیاست‌های مداخله‌جویانه‌ی غرب) آشکار نکرده‌اند. سارا مارگون‌، مدیر سازمان دیده‌بان حقوق بشر در واشنگتن، سال ۲۰۱۴ در کمیته‌ی امور خارجه‌ی سنای آمریکا، در شهادتی که به شکل ضمنی تسلیح و تعلیم «شورشیان میانه‌رو» مسلح را به خرج مالیات دهندگان آمریکایی تایید می‌کرد، گفت: «...هم در عراق هم در سوریه آمریکا باید حداکثر احتیاط را در حین بالا بردن مناسباتش با نیروهای امنیتی دولتی و گروه‌های مسلح، به خرج دهد. سازوکار‌های گزینشی شدید و مفصل باید درجریان باشند که اطمینان حاصل شود ایالات متحده گروه‌های سو‌‌ءاستفاده‌گر را حمایت نمی‌کند و مالیات آمریکایی‌ها هدر نمی‌شود… در سوریه، قوه‌ی مجریه [آمریکا] خود را موظف به انجام چنین برنامه‌ای [گزینش] «شورشیان میانه‌رو»‌ کرده است که گرچه دیده‌بان حقوق بشر روی آن موضعی ندارد، ولی فکر می‌کنیم گزینش قدم مهمی‌ست که باعث می‌شود اطمینان داشته باشیم سلاح‌ها به دست‌های اشتباه نمی‌افتند» (۱۸). این در حالی بود که دقیقاً همان «شورشیان میانه‌رو» و حتی گزینش شده‌هاشان، مرتبط با القاعده بودند، و متعاقبا آشکارا زیر چتر القاعده ‌در سوریه (تحریر الشام) گرد هم جمع شدند. (۱۹) تمام این سال‌ها، سلاح‌ها و تجهیزات غربی، مستقیم و با «گزینش» به برخی از این گروه‌ها، و یا غیر مستقیم از طریق متحدان آمریکا من‌جمله عربستان سعودی، به دست برخی دیگر می‌رسید (۲۰). 

کلاه سفید‌ها: از دل جبهه‌ی النصره که به فتح‌الشام تغییر‌ نام داد و ظاهری غرب پسندتر پیدا کرد، گروهی به نام «کلاه سفید‌ها» White Helmets بیرون آمدند که عکس‌های متعدد‌شان در حمایت از القاعده در سوریه منتشر شد و ماهیت شان از همان اوایل مورد تردید قرار گرفت. این ماهیت امروز، با توجه به بستگی‌های آشکار کلاه‌سفید‌ها به غرب و فعالیت‌های فراوان‌شان در حمایت از سیاست‌های غرب، بر بسیاری، مثل مکس بلومنتال خبرنگار آمریکایی، محرز است. او در مطلبی مفصلا به چگونگی شکل گیری این گروه و بودجه‌ی بیست و سه میلیون دلاریش از USAID’s Office of Transitional Initiatives که حمایت‌گر مالی پروژه‌های «رژیم چنج» است اشاره می‌کند و ازهم‌دلی کلاه سفید‌های دست‌نشانده‌ی غرب، با القاعده می‌نویسد. (۲۱) با این همه، هنوز سازمان دیده‌بان حقوق بشر(۲۲) و عفو بین‌المل (۲۳) به «کلاه سفید‌ها» به عنوان مرجع معتبر استناد می‌کنند. برای تکمیل وجهه‌ی این گروه، مستندی در نتفلیکس Netflix، شبکه‌ی کابلی آمریکا، در وصف رشادت‌شان پخش شد، که اسکار گرفت، و خبر نامزدی‌‌شان برای جایزه‌ی صلح نوبل هم به گوش رسید. به گزارش مکس بلومنتال و بن نورتون، خبرنگاران مطرح آمریکایی، کلاه سفیدها اخیراً، برای بار دوم در سوریه دست به اعدام در انظار عمومی زده‌اند (۲۴) سازمان دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل که در گزارش‌هایشان علیه رژیم اسد به کلاه سفید‌ها «ارجاع» می‌دهند، طبعا نمی‌توانند همزمان گزارش دهندگان ِ موارد نقض حقوق بشر به دست آن‌ها در سوریه نیز باشند.

اعتبار منابع: هفتم فوریه‌ی گذشته وبلاگ «ماه آلاباما» Moon Of Alabama در مطلبی مفصلا گزارش عفو بین‌الملل درباره‌ی اعدام بین ۵ تا ۱۳ هزار نفر در زندان نظامی به دست اسد را بررسی کرد و جزء به جزء شواهد و مراجع گزارش این سازمان را مورد ارزیابی قرار داد، و نشان داد منابع مورد اشاره‌ی عفو بین‌الملل در بسیاری از موارد نامعتبرند. این وبلاگ همین‌طور اشاره می‌کند که تقریب ۵ تا ۱۳ هزار نفری، بسیار بزرگ‌تر از حدی است که بتواند معتبر قلمداد شود. (۲۵) علاوه بر دقت در جزییات، وبلاگ «ماه آلاباما» به درستی به عدم اعتبار یکی دیگر از مراکز حقوق بشری ِ بسیار مورد ارجاع ِ سازمان‌های عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر، سازمان SNHR (شبکه‌ی حقوق بشر سوریه) اشاره می‌کند. (۲۶) پیش‌تر، بسیاری از منتقدین به ارجاع به سازمان SOHR (دیده‌بان حقوق بشر سوریه)، اعتراض کرده بودند. این وبلاگ می‌نویسد شبکه‌ی حقوق بشر سوریه، مانند دیده‌بان حقوق بشر سوریه (۲۷)SOHR در خاست‌گاه، روش‌های بررسی، و محل بودجه مورد شبهات فراوان است (۲۸) : شبکه‌ی حقوق بشر سوریه معترف است بودجه‌اش را از سازمان‌ها و اشخاص مختلف بی هیچ‌ پیش‌شرطی، به شکل وام یا کمک مالی دریافت می کند. این شبکه ضد اسد است و مانند SOHR عموم گزارش‌هایش از مناطق تحت کنترل افراطیون مخالف اسد تهیه می‌شود. صدای مردمی که در مناطق تحت کنترل اسد زندگی می‌کنند شنیده نمی‌شود و عفو بین‌الملل حتی به یک‌سویه بودن و جهت‌دار بودن موسسه‌هایی که به گزارش‌های آن‌ها ارجاع می‌دهد، اشاره نیز نمی‌کند. 

۴- سوروس، بحث بر‌انگیز‌ترین منبع مالی: بررسی شیوه‌ی عملکرد سازمان‌های دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل نشان می‌دهد باید با وسواس و احتیاط به رفتار و گزارش‌های این سازمان‌ها نگریست. کِنِث راث، مدیر اجرایی دیده‌بان حقوق بشر، چندی پیش در توییتی «تینک‌تنک‌»های آمریکایی را بابت دریافت بودجه از کشور‌های خلیج فارس رسوا کرده و نوشته بود که دیده بان حقوق بشر «تمامی» بودجه‌های دولتی را رد می‌کند (۲۹) این گزاره در حالی عنوان شد، که دیده‌بان حقوق بشر وعفو بین‌الملل بخش مهمی از بودجه‌شان را در سال‌های اخیر از جورج سوروس، سرمایه‌دار و بازرگان آمریکایی و از مدیران کنسول امور خارجی آمریکا، تامین کرده‌اند. «Open Society»، بنیاد جورج سوروس، بزرگ‌ترین هدیه مالی‌ش را سال ۲۰۱۰ به مبلغ صد میلیون دلار به شکلی چالشی به دیده‌بان حقوق بشر داد، و شرط گذاشت تا دیده‌بان حقوق بشر برای برخورداری از این مبلغ، صد میلیون دلار نیز از سرمایه‌داران ِ دیگر کمک جمع کند (۳۰) جورج سوروس که گرچه «دولت» محسوب نمی‌شود ولی به دلیل برخورداری از مناصب بالا، داشتن سرمایه‌ی فراوان و منفعت هنگفت در تغییرات سیاست جهان، به عنوان چهره‌ای مداخله‌‌گر در امور سیاسی جهان شناخته شده است،(۳۱) و همراهی‌ و هم‌کاریش با دولت‌های غربی (۳۲) و ناتو(۳۳)، پیش‌تر و اخیرن (۳۴) نشان داده شده است، علاوه بر دیده‌بان حقوق بشر، بخش مهمی از بودجه‌ عفو بین‌الملل را نیز، از طریق Open Society، تامین می‌کند. (۳۵) نگفتن این بخش از حقیقت توسط کنث راث، شیوه‌ی کار سازمان تحت مدیریتش را به مخاطبان او یاد آوری می‌کند و موید این نکته است که گرچه کاملا از سابقه‌ی این دو سازمان مشهود است که آزادی‌خواهی انسان‌ها از طریق‌شان مکرراً و بی‌تغییر، خوراک دستگاه سیاستِ جنگ و تحریم‌ غرب می‌شود، ولی با همه‌ی این سابقه، در ظاهر هنوز با سازوکاری «غیردولتی» و «انسان‌دوستانه» مواجهیم، که موثر است و نشان دادن مغرضانه بودن ادعاها و دخالت‌هایش در بزنگاه‌های حساس، گاهی به سختی ممکن می‌شود.

*عکس از www.muckety.com - این وبسایت ابزار جالبی برای بررسی ربط و شیوه‌ی کار موسسات، اشخاص با نفوذ، و اتاق‌های فکر آمریکاییست. نقشه را با ابزار کنار صفحه می‌توانید ویرایش و جست‌وجو را با سلیقه‌ی خودتان ادامه دهید. 

منابع: 

۱- http://angryarab.blogspot.ca/2017/02/amnesty-international-and-human-rights.html

۲- https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2004-03-01/smart-power

۳- https://humanrightsinvestigations.org/2012/09/30/suzanne-nossel-executive-director-of-amnesty-international-usa/

۴-http://www.jbi/-humanrights.org/jacob-blaustein-institute/2012/01/suzanne-nossel-on-un-human-rights-council-at-jbi-meeting.html

۵- http://www.huffingtonpost.com/suzanne-nossel/preemptive-war-in-iran_b_13881.html

۶- https://humanrightsinvestigations.org/2012/09/30/suzanne-nossel-executive-director-of-amnesty-international-usa/

۷- https://newrepublic.com/article/85856/the-speed-paradox

۸- http://www.nato.int/docu/pr/1999/p99-040e.htm

۹- https://www.hrw.org/news/2000/02/07/new-figures-civilian-deaths-kosovo-war 

۱۰- https://www.hrw.org/news/2011/01/27/solana-jilani-and-matsumoto-join-human-rights-watch-board 

۱۱- http://reliefweb.int/report/serbia/kosovo-human-rights-flash-37

۱۲- https://www.counterpunch.org/2014/07/11/the-revolving-door-at-human-rights-watch/

۱۳-https://www.jacobinmag.com/2014/06/human-rights-watchs-revolving-door/

۱۴-https://www.theguardian.com/commentisfree/cifamerica/2010/dec/31/human-rights-imperialism-james-hoge

۱۵- https://www.jacobinmag.com/2017/05/moral-outrage-in-the-service-of-empire

۱۶- http://www.moonofalabama.org/2012/05/amnesty-international-is-cheerleading-for-war.html

۱۷- https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/07/iwr_20160728_profiling_nusra.pdf

۱۸- https://www.hrw.org/news/2014/12/09/isils-reign-terror-confronting-growing-humanitarian-crisis-iraq-and-syria-testimony

۱۹- http://www.salon.com/2017/02/14/a-new-moderate-coalition-u-s-armed-syrian-rebels-join-al-qaedas-bin-laden-front/

۲۰- http://www.express.co.uk/news/world/715977/al-nusra-us-arming-jihadists-syria

۲۱- http://www.alternet.org/grayzone-project/how-white-helmets-became-international-heroes-while-pushing-us-military 

۲۲- http://www.wrongkindofgreen.org/category/non-profit-industrial-complex-organizations/organizations/human-rights-watch/

۲۳- https://timhayward.wordpress.com/2017/01/23/amnesty-internationals-war-crimes-in-syria/

۲۴- https://mronline.org/2017/05/25/u-s-funded-white-helmets-assist-in-public-execution-in-rebel-held-syria-for-at-least-the-second-time/

۲۵- http://www.moonofalabama.org/2017/02/amnesty-report-hearsay.html

۲۶- http://angryarab.blogspot.ca/2016/08/the-syrian-network-for-human-rights-one.html

۲۷- https://www.sott.net/article/329117-Propaganda-spin-cycle-Syrian-Observatory-for-Human-Rights-is-funded-by-US-and-UK-governments

۲۸- https://ozrealitymedia.com/2016/05/24/abcs-journalistic-objectivity-integrity-early-victim-of-syrian-conflict/

۲۹- https://twitter.com/KenRoth/status/875570754317828100

۳۰- https://www.hrw.org/news/2010/09/07/george-soros-give-100-million-human-rights-watch

۳۱- https://www.bloomberg.com/news/videos/b/90ccc528-1bb2-4493-9e76-f59556a631b8

۳۲- https://www.strategic-culture.org/news/2016/09/26/george-soros-false-flag-factories.html

۳۳- http://www.mintpressnews.com/leaked-george-soros-puppet-master-behind-ukrainian-regime/206574/

۳۴- https://consortiumnews.com/2017/02/11/amnesty-international-stokes-syrian-war/

۳۵- https://geopolitics.co/2016/06/19/soros-funded-amnesty-international-interferes-on-dutertes-decisive-drug-campaign/