چرا گردشگری ما رونق نمی گیرد؟
گردشگری بخشی است که در تمام دنیا به رونق اقتصادی کشورها کمک کرده و حتی برخی کشورها بیشترین منبع درآمدشان از همین راه است. به کمبودهای بخش دولتی اشاره کردید، بخش خصوصی چه کمکی می تواند انجام دهد؟ پورفرج: سالانه ۴۰۰میلیارتومان بهعنوان عوارض خروج از کشور گرفته میشود. ما چند سال پیش با نمایندگان مجلس گفتوگو و حتی تفاهم کردیم که این پول به صندوق حمایت از توسعه صنعت گردشگری واریز شود. پیشنهاد و طرح آن را هم دادیم و قبول شد. اما هنوز ریالی به ما پرداخت نشده است. یا برای گرفتن زمین غرفه ایران در نمایشگاه های گردشگری همیشه سازمان دیر اقدام می کند، برای همین، زمین دورافتادهای را با قیمت بالا اجاره کنیم و همان اتفاق سال بعد باز هم تکرار میشود. هنوز نمیدانیم شرایط ما برای حضور در نمایشگاههای بینالمللی چگونه خواهد بود. این در حالی است که تورگردانان باید به این نمایشگاهها بروند، پس لازم است بودجهای تعریف شود و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حمایت کند. بنابراین من معتقدم که باید سازمان تبدیل به وزارتخانه شود تا حداقل رئیس سازمان مجبور به پاسخگویی باشد و عملکردش زیر ذره بین باشد. قادری: اینکه آقای پورفرج عنوان کردند مشکلات ما از ۲۰ سال پیش تا کنون فرقی نکرده است را قبول دارم و باید بگویم از زمان رضاخان که گردشگری برای نشان دادن تمدن ایران شروع شد این مشکلات وجود داشت واسناد آن موجود است. متاسفانه هر بار تصمیم به رونق گردشگری در کشور گرفته می شود، نفت مطرح می شود و گردشگری کنار می رود. نمونه آن سال ۵۳ و ۶۸ بود که با گران شدن نفت، دغدغه گردگشری از ایران کم شد. یا اینکه سال ۷۰ برای گردشگری آیین نامه تنظیم شد اما وقتی دوباره بوی نفت آمد گردشگری از یادها رفت.
کشور ما هم جاذبه های فراوانی دارد که در این سالها مغفول مانده و نتوانسته توریستی را جذب کند. سال گذشته مشکلات بخش گردشگری با حضور ایرج ندیمی رئیس فراکسیون گردشگری، رضا قادری عضو هیات علمی دانشگاه علوم تحقیقات و رییس دانشگاه علمی کاربردی واحد ۳۷، لادن جعفری تهرانی کارشناس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، علی رحیم پور عضو هیات علمی پژوهشگده گردشگری و عضو هیات مدیره انجمن علمی گردشگری ایران، ابراهیم پور فرج رییس جامعه تور گردان های ایران و رضا اباذری رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات گردشگری استان تهران در کافه خبر بررسی شد مشکلاتی که البته هنوز پا برجاست.
قرار است ما در این میزگرد به بررسی چالشهای گردشگری بپردازیم. اینکه چرا گرشگری ما مشکل دارد و رونق نمی گیرد؟
ندیمی: گردشگری در دنیا به طور مستقیم و غیر مستقیم باعث درآمدزایی می شود. اینکه ما در بخش گردشگری مشکل داریم برای این است که هنوز ما نتوانستیم مشخص کنیم گردشگری در بخش خدمات قرار می گیرد یا صنعت. در مجلس ششم برای اینکه گردشگری را در حوزه صنعت قرار دهیم خیلی تلاش کردم تا تسهیلات بهتر و ارزان تری در اختیارشان قرار گیرد. در حال حاضر هم بحثهایی وجود دارد که سازمان گردشگری و میراث فرهنگی باید زیر نظر ریاست جمهوری باشد یا وزارت ارشاد. بنابراین هنوز در ایران تعریفی از گردشگر نداریم و حتی خیابان خوابی که به شمال می رود را ما جزو آمار مسافر حساب می کنیم. متاسفانه در دوره
های قبلی به خاطر کم کاری و الان هم به خاطر حضور افراد سیاسی این حوزه بیشتر آسیب دید. در حال حاضر سهم ما در گردشگری حتی از کشورهایی که قابلیتهای کشور ما را هم ندارند کمتر است.
اباذری: شاید کمتر از دودهه پیش گردشگری یک خدمات لوکس بود، خوشبختانه اخیرا به این صنعت توجه می شود. با اینحال باز هم محدودیتهایی برای این صنعت به وجود می آورند. مثلا در مصوبه جدید شورای فرهنگ عمومی مبنی بر ممنوعیت تبلیغات محیطی سفرهای خارجی. تبلیغ در این زمینه هیچ ممنوعیتی نمی تواند داشته باشد و نمی توان بنگاهی را در این زمینه محدود کرد و تنها به این دلیل که برای توسعه سفرهای داخلی تبلیغ سفرهای خارجی محدود شود به نوعی پاک کردن صورت مسئله محسوب می شود و نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد. متاسفانه برای ورود گردشگر خارجی مشکل زیرساخت داریم. هنوزبا یک تعطیلی جاده های شمال
کشور قفل می شوند. وقتی گردشگر داخلی مشکل دارد چطور می توانیم گردشگر خارجی وارد کنیم. به نظر من مجلس می تواند با حمایت از بخش خصوصی مشکلات ناامنی و تبلیغات بد علیه کشور را از بین ببرد.
جعفری تهرانی: مشکلات توسعه گردشگری داخلی و خارجی است و در دو بعد می توان دید. یکی از اساتید گفته که گردشگری مانند هشت پا می ماند که باید همه پاها هم حرکت کنند تا به جایی برسد، بنابراین گردشگری اهتمام همه دستگاهها را می طلبد. در بعد خارجی تبلیغ منفی علیه ایران می شود که ما باید یک توان مضاعف را برای تبلیغات بگذاریم تا تبلیغات منفی راجع به خودمان را پاک کنیم وبعد به معرفی جاذبه ها بپردازیم. بحث تحریم هم همانطور که آقای ندیمی عنوان کردند مهم است چون حمل و نقل هوایی و ریلی را تحت تاثیر قرار داده است. در بعد داخلی هم تمام دستگاهها باید کمک کنند. ما قصد داریم افزایش ورود
گردشگر خارجی به کشور روادید ۶۰ کشور لغو کنیم. حذف روادید ۶۰ کشور به ورود گردشگر خارجی رشد چشمگیری می بخشد ضمن اینکه پیگیری های لازم در این مورد توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از طریق وزارت امور خارجه در حال انجام است. با لغو این روادید سفرهای خارجی به کشور به ویژه شهرهای زیارتی مانند مشهد، قم و شیراز رونق می یابد.
قادری: به نظر من ما در بخش گردشگری استراتژی نداریم. یعنی هنوز تعریفی از گردشگری و سهم آن در تولید ناخالص ملی مشخص نشده است و سازمان هیچ هدف خاصی در توسعه گردشگری ندارد. چون مدیران این بخش هیچ نخصصی ندارند. باید در درجه نخست به این نکته توجه کرد که اصلا دولتمردان ما بحث گردشگری را می خواهند یا آنکه به این بحث نگاه جدی اقتصادی ندارند. اگر قرار بر این است که به بحث گردشگری توجهی نشده و آن را به عنوان یکی از مهمترین مقرهای درآمد و ارزآوری نپنداریم، پس دلیل هم وجود ندارد که بحث های آموزشی و ساخت زیرساختهای گردشگری را مورد توجه قرار داده و برای رونق گردشگری سرمایه گذری
کنیم و سازمان بسازیم. گر به این نتیجه رسیدیم که نظام خواهان گردشگری است باید ببینیم که از این بحث خواستار چه نتیجه ای بوده و چه چیزی را از آن طلب می کند.
رحیم پور: این یک حقیقت است که مقاصد پیشرو در صنعت گردشگری جهان از نظر نوع گردشگری که جذب می کنند، تفاوتهای مشخصی با یکدیگر دارند، متوسط طول مدت اقامت، میزان پولی که هزینه می کنند و مسافتی که می پیمایند تاثیر مستقیمی در کسب درآمد ارزی برای بازاراهای مقصد دارد. متوسط هزینه هر گردشگر در سال ۲۰۰۹ میلادی به ترتیب در قاره اقیانوسیه ۳۰۸۰ دلار، در کشور های جنوب آسیا ۱۵۵۰ دلار، در امریکای شمالی ۱۲۹۰ دلار، در کشورهای اروپای شمالی ۱۱۵۰ دلار و در کشورهای کارائیب ۱۱۴۰ دلار ایالات متحده امریکا بوده است.
پور فرج: اینکه بگوییم ۷/۵ میلیون گردشگر را می خواهیم تا پایان سال به ایران وارد کنیم خیلی راحت است. حتی می توان گفت ۹میلیون گردشگر، درحالی که آنچه اهمیت دارد حل مشکلات موجود در مسیر گردشگری کشور است. زیرساخت ها فراهم نیست. برای رشد گردشگری ابتدا باید بازارسازی کرد، دولت باید با تمام اتحادیه های دنیا صحبت و تبلیغ کند تا مردم جهان را در دنیا به ایران علاقه مند کند. البته منظورم این نیست که مستقیم وارد این مقوله شود بلکه دولت شرایط را فراهم می کند وبه کشورها نماینده می فرستد. اما در عمل کسی قدم بر نمی درد و فقط در حرف همه عاشق گردشگری هستند. هنوز مردم دنیا نمی دانند که
ایران از ترکیه امن تر است و در دنیا ما را جزو کشورهای عربی می دانند و فقط پیرمردها ایران را می شناسند ونسل جوان شناختی از کشور ما ندارد. وقتی کشور ترکیه تصمیم به رونق گردشگری گرفت، از بخش خصوصی حمایت کرد و به بانکها دستور داد که وام بدهند و زیرساختها را آماده کرد. اما در کشور ما نه تنها دولت خودش کاری نمی کند بلکه جلوی بخش خصوصی را هم می گیرد.
آقای ندیمی، شما هم عدم هماهنگی دستگاهها را مقصر می دانید؟
ندیمی: به نظر من این خانم فرافکنی می کنند و مشکلات را گردن سایر نهاد ها می اندازند. این خیلی بد است که بعد از ۳۳ سال مجریان ما نتوانستند با هم هماهنگ باشند. مقصر دستگاهها نیستند. سازمان است که توانایی هماهنگی ندارد. ما شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری تا زمان دولت احمدی نژاد داشتیم. اما قبل از آن هم کاری نکردو حذف آن هم هیچ آسیبی وارد نکرد.
تهرانی: ما انتظارات سازمان از دستگاههای زیربط را به وزارت کشور ارائه دادیم. سازمان تقریبا با تمام نهادهای دولتی یعنی ۲۰ دستگاه سر و کار داریم. برای رشد گردشگری تمام این نهاها باید تلاش کنند. سال ۲۰۰۱ در کره جنوبی یک دوره یک ماه بازاریابی گردشگری برای ما برگزار شد. کره جنوبی از زیر صفر شروع کرد و همانطور که می دانید الان خیلی رشد کرده است. وقتی ما علت را پرسیدیم، گفتند که تمام دستگاهها در اختیار سازمان گردشگری هستند. اما مثلا اگر ما بخواهیم یک موسیقی برای یک گروه گردشگر برگزار کنیم، وزارت ارشاد اصلا قبول نمی کنند و هزار و یک مشکل به وجود می آورد.
اما کشورهای همسایه ما از موقعیت ایران خوب استفاده می کنند؟
قادری: ترکیه موفق است چون تقاضاهایی که در ایران نمی توان به آن پاسخ داد را فراهم کرده است. باید جایگاه صنعت گردشگری در اقتصاد ملی کشور مشخص باشد در حالی که در جامعه ایرانی به عنوان بخشی است که باید برای آن بودجه صرف شود اما با ورود به بخش اقتصادی می توان به اشتغالزایی آن فکر کرد. بخش گردشگری تا زمانی که فرهنگ محسوب می شود، دهن آن برای جذب بودجه باز است، اما وقتی به بخش اقتصادی کشور وارد شود علاوه بر اشتغالزایی درآمد زایی نیز می کند. تاریخ مصرف برخی از قوانین و مقررات و آیین نامه هایی که در حوزه گردشگری وجود دارد منقضی شده اند به طور مثال کتابی که در بردارنده قوانین
توسعه جهانگردی است - در اصل دربردارنده آیین نامه است نه قوانین – آیین نامه رستورانها مربوط به سال ۴۴ و ۴۶ است این درحالی است که در عصر حاضر تمام ملاک ها و آیین نامه های ساختاری و اجرایی بخش های گردشگری تغییر کرده است اما گویی زنجیره های گردشگری در کشورما باید به همان روال دهه چهل وپنجاه اداره شوند. آیین نامه رستورانها مربوط به سال ۴۴ و ۴۶ است. این درحالی است که در عصر حاضر تمام ملاک ها و آیین نامه های ساختاری و اجرایی بخش های گردشگری تغییر کرده است اما گویی زنجیره های گردشگری در کشورما باید به همان روال دهه چهل وپنجاه اداره شوند.
به کمبودهای بخش دولتی اشاره کردید، بخش خصوصی چه کمکی می تواند انجام دهد؟
پورفرج: سالانه ۴۰۰میلیارتومان به عنوان عوارض خروج از کشور گرفته می شود. ما چند سال پیش با نمایندگان مجلس گفت وگو و حتی تفاهم کردیم که این پول به صندوق حمایت از توسعه صنعت گردشگری واریز شود. پیشنهاد و طرح آن را هم دادیم و قبول شد. اما هنوز ریالی به ما پرداخت نشده است. یا برای گرفتن زمین غرفه ایران در نمایشگاه های گردشگری همیشه سازمان دیر اقدام می کند، برای همین، زمین دورافتاده ای را با قیمت بالا اجاره کنیم و همان اتفاق سال بعد باز هم تکرار می شود. هنوز نمی دانیم شرایط ما برای حضور در نمایشگاه های بین المللی چگونه خواهد بود. این در حالی است که تورگردانان باید به این
نمایشگاه ها بروند، پس لازم است بودجه ای تعریف شود و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حمایت کند. بنابراین من معتقدم که باید سازمان تبدیل به وزارتخانه شود تا حداقل رئیس سازمان مجبور به پاسخگویی باشد و عملکردش زیر ذره بین باشد.
قادری: اینکه آقای پورفرج عنوان کردند مشکلات ما از ۲۰ سال پیش تا کنون فرقی نکرده است را قبول دارم و باید بگویم از زمان رضاخان که گردشگری برای نشان دادن تمدن ایران شروع شد این مشکلات وجود داشت واسناد آن موجود است. متاسفانه هر بار تصمیم به رونق گردشگری در کشور گرفته می شود، نفت مطرح می شود و گردشگری کنار می رود. نمونه آن سال ۵۳ و ۶۸ بود که با گران شدن نفت، دغدغه گردگشری از ایران کم شد. یا اینکه سال ۷۰ برای گردشگری آیین نامه تنظیم شد اما وقتی دوباره بوی نفت آمد گردشگری از یادها رفت.
ارسال نظر