پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- عملیات آزادسازی موصل، مدتی است که با کُندی مواجه شده و تحرک و فعالیت سابق را ندارد؛ با این وجود چندین منطقه در شمال موصل با مشارکت حشد الشعبی آزاد شده است. از طرفی سخنگوی وزارت دفاع عراق از پایان مرحله اولیه آزادسازی موصل خبر داده است. در مقابل این اظهار نظر، جنبش نجباء عراق، آمریکا را عامل اصلی توفق عملیات آزادسازی موصل دانسته و از آمادگی نیروهای مردمی بدون حضور آمریکا، برای ادامه‌ی عملیات آزادسازی سخن گفته است. با وجود این مسایل، اخبار عملیات موصل در هفته گذشته با رکود همراه بوده است. به نوشته روزنامه الاخبار، استراحت اجباری که نیروهای عراقی در محله‌های شرقی موصل به آن تن داده‌اند، بدون ارتباط با اتفاقات منطقه و از سوی دیگر انتقال ریاست‌جمهوری در آمریکا نمی‌تواند باشد؛ این دو مسأله را باید در کنار اختلافات گروه‌های سیاسی عراقی درباره علمیات موصل ببینیم. از طرفی «حیدرالعبادی» نخست‌وزیر عراق در یک کنفرانس خبری گفته است: «برای غلبه بر داعش 3 ماه زمان نیاز داریم و عملیات موصل به مراحل پایانی خود رسیده است.»

1- کندی عملیات آزادسازی موصل دلایل متفاوتی می‌تواند داشته باشد. بیشتر جمعیت داعش در عراق بر خلاف سوریه از نیروهای بومی شکل گرفته‌اند. همین مسئله امکان دستیابی به پیروزی و نتیجه‌گیری سریع و قاطع را با مشکل مواجه ساخته است. از طرفی به گفته حشد الشعبی وجود مردم عادی و سپر انسانی قرار گرفتن آن‌ها از سوی داعش، روند عملیات‌ها را کند و سخت کرده است

2- دلیل دیگر نفس حضور حشد الشعبی و نحوه نقش‌آفرینی نیروی مذکور در عملیات آزادسازی موصل است. نیروهای آمریکایی به دلیل نزدیکی حشد الشعبی به ایران و هراس از قدرت‌گیری مضاعف این نیرو در عراق و منطقه، مخالف حضور و نقش آفرینی گسترده بسیج مردمی عراق در عملیات آزادسازی موصل هستند. مخالفت میدانی در مورد این حضور به آمریکا و مخالفت رسانه‌ای و سیاسی به عربستان سعودی واگذار شده است. به طوری که جریان رسانه‌ای و دیپلماتیک محور ارتجاع هجمه‌ی گسترده‌ای علیه حشد الشعبی تدارک دیده‌ است.

3- به نظر می‌رسد موضوع دیگر نبود چشم‌اندازی روشن در مورد عراق پس از داعش است. طرح کشور واحد، تجزیه، فدرال یا کنفدرال شدن عراق، موضوعی است که می‌تواند در فردای آزادسازی، مناقشه‌ برانگیز و نزاع آفرین باشد. ترس از مطرح شدن چنین نزاع‌هایی بر عملیات موصل سایه افکنده است. در همین رابطه بزرگترین ائتلاف شیعیان عراق یعنی ائتلاف «التحالف الوطنی» به رهبری عمار حکیم با بزرگترین ائتلاف اهل سنت یعنی ائتلاف «تحالف القوی» به رهبری «سلیم الجبوری» دیدار کرده و از لزوم «آشتی ملی» سخن گفته‌اند.

4- مشخص و معین نبودن وضعیت بازیگران خارجی حاضر در صحنه عملیات نیز می‌تواند در کند شدن عملیات موصل دخیل و مؤثر باشد. به طور مثال آمریکا بارها عنوان کرده بعد از آزادسازی موصل در عراق باقی خواهد ماند. در مقابل، حشد الشعبی مخالف حضور آمریکا در عراق است. همین مسئله و مشخص و روشن نشدن وضعیت و تکلیف نیروهای خارجی در کند شدن عملیات بی تأثیر نبوده است.

5- موضوع دیگر شرایط عملیات و صحنه میدانی است. معمولاً اطراف موصل از منظر انسانی نقاط کم تراکم است که همین مسئله در ابتدا پیش روی را سرعت بخشید. اما در خود موصل مردم عادی و تراکم بالای جمعیت میزان و مقیاس عملیات‌ها را با کندی مواجه ساخته است. یعنی تبدیل جنگ به جنگ شهری، امکان عملیات در مقیاسی وسیع و راهبردی را دشوار می‌کند. این موضوع سابقاً در آزادسازی فلوجه، تکریت نیز خود را به نمایش گذاشته است.