نیروی هوایی ارتش از پیروزی انقلاب اسلامی تا آغاز دفاع مقدس نقش پر رنگی در دفاع از کشورمان به خصوص در مقابله با ضد انقلاب در کردستان و مناطق عملیاتی غرب دارد.

نیروی هوایی ارتش در هنگام تهاجم رژیم بعث به ایران اسلامی در ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۹ نیز به عنوان یک نیروی واکنش سریع وارد عمل شد و امیر سرلشکر خلبان شهید فکوری فرمانده وقت این نیرو با طراحی عملیات ۱۴۰ فروندی نخستین پاسخ به تجاوز ارتش بعثی را به صدام داد.

خلبان

این نیرو از نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی و بعدها در طول دفاع مقدس علاوه بر عملیات‌های مهمی، همچون حمله به الولید یا اچ ۳، حمله به اوسیراک، کمان ۹۹، بمباران شهر کوت و بسیاری دیگر از عملیات‌ها نقش مهمی در نابودی توان نظامی ارتش بعثی داشت و در این راه شهدای بسیاری را هم به انقلاب و کشورمان تقدیم کرده است.

نخبگان نیروی هوایی ارتش توانستند عملیات‌های بسیاری را علیه دشمن بعثی طراحی و اجرا کنند که تا آن زمان شاید نظیر آن در دنیا وجود نداشت. در واقع باید گفت که طی همین عملیات‌ها بود که دشمن بعثی مجبور به پذیرش شکست شد.

خلبانان نیروی هوایی ارتش جزو شجاع‌ترین و بهترین خلبانان ایران هستند؛ خلبانانی از جمله شهید فریدون ذوالفقاری، شهید علیرضا یاسینی، شهید حسین خلعتبری، فرج‌الله براتپور، شهید مصطفی اردستانی و هوشنگ آغاسی بیگ. اف ۵‌ها و اف۴‌های ایرانی نیز ستون‌های زرهی رژیم بعث را در دشت خوزستان به گونه‌ای مورد هدف قرار دادند که دشمن نتوانست به هدف خود برای تصرف جنوب خوزستان و دزفول دست پیداکند. باید توجه کنیم که خلبانان ایرانی باعث شدند تا صادرات نفت عراق تحت از حدود دو میلیون بشکه به ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.

خلبان

نبردهای هوایی خلبانان ایران اسلامی علیه رژیم بعثی عراق نیز بخشی جذاب از جنگ است که کمتر به آن پرداخته شده است. اف۱۴‌های ایران در دست خلبانانی همچون امیران؛ یدالله خلیلی، اسدالله عادلی، حسین خلیلی، جلیل زندی، فضل‌اله جاویدنیا و ده‌ها مرد بزرگ دیگر، نه تنها هشت سال مانع تسلط هوایی دشمن بر آسمان ایران شدند، بلکه بین ۱۳۰ (پیروزی هوایی ثبت شده) تا ۱۹۰ (پیروزی غیررسمی) را کسب کردند. در حالی که دشمن تنها توانست پنج فروند اف۱۴ ایران را ساقط کند.

نیروی هوایی ارتش در دفاع مقدس به طور کلی چهار وظیفه اصلی را انجام می‌داد که عبارتند از؛ شناسایی هوایی، ترابری هوایی تاکتیکی، انهدام زیرساخت‌های اقتصادی و نظامی رژیم بعث عراق و دفاع از تاسیسات زیربنایی کشور. در این بین، اما یکی از مهم‌ترین وظایف این نیرو در دفاع مقدس انهدام و نابودی مقرهای دشمن بعثی بود. یعنی همان نقاطی که باید منهدم می‌شدند تا در موج حملات دشمن بعثی علیه کشورمان وقفه ایجاد شود. در این میان نقش جنگنده‌های تایگر یا F-۵ و خلبانان آن در اجرای این وظیفه بسیار مهمی و حیاتی بود.

خلبان

روایت آخرین پرواز سیمرغ؛ از اوکلاهما تا شمال موصل

امیر سرلشکر خلبان شهید پرویز ذبیحی اترگله یکی از خلبانان شهید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که در پنجمین روز از آخرین ماه سال ۱۳۲۲ در شهرستان جویبار از توابع استان مازندران چشم به جهان گشود. پدرش برارگل کشاورز بود و از این راه روزی خانواده‌‎اش را بدست می‌آورد و پرویز هم در اوقات فراغت و همچنین دوران تابستان به پدرش کمک می‌کرد.

دوران تحصیل ابتدایی و دبیرستان را در زادگاهش گذراند و دیپلم خود را در رشته علوم تجربی دریافت کرد. پس از آن بود که بعلت علاقه به پرواز و خلبانی، با شرکت در آزمون دانشکده خلبانی توانست در ۱۵ آذرماه سال ۱۳۵۰ وارد نیروی هوایی ارتش شود. دوران تمرینات نظامی، فراگیری زبان انگلیسی و پروازهای مقدماتی را در ایران طی کرد و جهت گذراندن دوره‌های تکمیلی به پایگاه اوکلاهما در آمریکا اعزام شد.  

خلبان

پس از اعزام به آمریکا، دوران آموزش پیشرفته خود را با هواپیماهای T-۳۷ و T-۴۱ سپری کرد و توانست در میان همه دانشجویان با نمرات عالی نشان یا وینگ خلبانی را دریافت کند. در سال ۱۳۵۴ که به ایران بازگشت، بنابر امریه ستاد نیروی هوایی به جمع خلبانان جنگنده تایگر F-۵ ملحق و در پایگاه‌های تهران، دزفول، بوشهر وسپس تبریز مشغول به کار شد. در دوران مبارزات مردمی علیه رژیم ستمشاهی نیز فعال بود و با حضور در مبارزات نیز نقش موثری در پیروزی انقلاب اسلامی ایفا کرد. 

با پیروزی انقلاب اسلامی و صدور پیام امام خمینی (ره) و سخنرانی آیت‌الله بهشتی در سالن اجتماعات پایگاه تبریز در عملیات پاکسازی کردستان از اشرار و افراد خائن به اسلام و ایران فعالیت‌های گسترده‌ای انجام داد. پس از حمله رژیم بعثی به کشورمان نیز از همان روز نخست با حضور در عملیات‌های مختلف همچون عملیات کمان ۹۹ یا ۱۴۰ فروندی نیز مواضع دشمن بعثی را منهدم کرد.  

خلبان

خاطره‌ای از رشادت یک خلبان و فراری دادن بعثی‌ها

اینگونه نقل است که صبح یکی از روزهای ابتدایی دفاع مفدس دوازده فروند از هواپیماهای عراقی برای جبران عملیات‌های خلبانان ایران به پایگاه هوایی تبریز حمله می‌کنند. ۶ فروند از آن‌ها در آسمان مانور اجرا کرده و ۶ فروند دیگر به پایگاه دوم شکاری تبریز حمله می‌کنند. در حین عملیات و هدف‌گیری آنان به پایگاه، هواپیمای پرویز در هنگام پرواز بر روی باند فرودگاه مورد اصابت ترکش راکت یک فروند هواپیمای میگ بعثی قرار گرفته و با برخورد به کابین هواپیمای شکاری F-۵  آن را شکست و قسمتی از ناحیه سر او را زخمی کرد.

وی با مشاهده چنین وضعی به خلبانان هم‌تیمی خود اطلاع داد که پروازش را متوقف کند، اما خود به تنهایی پروازش را ادامه داد و با انجام عملیات تاکتیکی هر ۶ فروند هواپیما دشمن را به آسمان دریاچه ارومیه هدایت کرد. با اینکه جنگنده‌های بعثی به بمب‌های ناپالم مجهز بودند، اما پرویز با مهارتش آن‌ها را وادار به تخلیه بمب‌ها بر روی دریاچه کرد و سپس با هدف‌گیری آن‌ها دو فروند را در دریاچه ساقط کرد و چهار فروند دیگر چاره‌ای غیر از فرار پیدا نکردند.

خلبان

پس از اجرای موفق عملیات بعلت کم بودن بنزین در فرودگاه ارومیه به زمین نشست و پس از ارتباط تلفنی با پایگاه تبریز و اطمینان از وضع پایگاه با بنزین گیری مجدد به پایگاه تبریز برگشت. به خاطر فعالیت‌هایش تشویق شد و ۲ درجه تشویقی دریافت کرد. اما آن را دریافت نکرد. در این مدت همچنان به فعالیت‌های درون و برون مرزی ادامه داد و به گردان عملیاتی خود اعلام کرد که ۲۴ ساعته در آماده‌باش است.

طبق اعلام اسناد نیروی هوایی ارتش در دفاع مقدس، پرویز از آغاز جنگ تحمیلی به مدت ۵۲ روز در ۷۶ مأموریت پروازی شرکت کرد و در همه آن‌ها توانست ماموریت‌های محول شده را با موفقیت اجرا کند. ۲۲ آبان ماه سال ۱۳۵۹ اما آخرین روز پروازش بود و قرار شد تا در یک عملیات برون مرزی به منطقه شمال شرق موصل عراق پرواز کند. پس از پرواز و اجرای عملیات، جنگنده‌اش مورد اصابت سامانه‌های پدافندی دشمن قرار گرفته و به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

خلبان

بازگشت سیمرغ به آشیانه پس از ۲۲ سال

پس از گذشت ۲۲ سال از وقوع سانحه برای امیر شهید سرلشکر خلبان پرویز ذبیحی، نیروی هوایی ارتش اعلام کرد که پیکر پاک این شهید به همراه تعداد پیکرهای تعداد دیگری از خلبانان نیروی هوایی ارتش به کشورمان بازگشته است. طبق اعلام نیروی هوایی ارتش پیکر این شهید در همان محل شهادتش یعنی شمال موصل تفحص شده بود.

 

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان