به گزارش پارس به نقل از میزان،در حال حاضر مقصد صادرات این محصول کشورهای اروپایی همچون اسپانیا و فرانسه است، البته در سال جاری روسیه و آذربایجان هم به لیست این کشورها اضافه شده است.

دریای خزر مهمترین منبع و محل زندگی ماهیان خاویاری در جهان است به طوریکه حدود ۹۰ درصد از خاویار غیر پرورشی عرضه شده به بازارهای جهانی از این دریا بدست می آید.

شرایط زیستی حاکم بر سواحل جنوبی خزر به همراه مدیریت دقیق و مهارت خاویارسازان ایرانی، خاویار ایران را از بالاترین کیفیت در بازارهای جهانی برخوردار کرده است، به طوری که علیرغم تلاش سایر کشورها هنوز خاویار ایران از معروفیت و مرغوبیت جهانی برخوردار است.

گونه های ماهیان خاویاری دریای خزر

۵ گونه از ماهیان خاویاری که در دریا خزر زندگی می کنند که فیل ماهی یا بلوگا (Huso huso) بزرگترین عضو این خانواده است که در دریای خزر زیست می کنند و به همین واسطه به فیل ماهی معروف است. مرغوب ترین خاویار از این گونه استحصال می شود. همچنین تاس ماهی ایرانی یا قره برون (Acipenser Persicus) نمونه دیگر از ماهیان خاویاری است.

تولید کل آبزی پروری کشور حدود ۳۷۰ هزار تن است و از سوی دیگر تولید ماهی قزل‌آلا به علت شیوع بیماری ویروسی با کاهش روبرو است و تولید میگو نیز با ۷۰ درصد افزایش تولید همراه بوده است.صید ماهیان خاویاری در دریای خزر از سال ۲۰۱۱ ممنوع است، البته طرحی برای توسعه پرورش ماهیان خاویاری در دست تهیه و اجراست.

طبق گفته عبدالحی معاون توسعه آبزی پروری سازمان شیلات ایران، بیش از ۴۰ مزرعه در زمینه پرورش ماهیان خاویاری در استان‌های ساحلی گیلان، مازندران و گلستان، قم، لرستان و فارس فعالیت می‌کنند. در سال گذشته هزار تن گوشت و ۱.۵ تن خاویار پرورشی تولید شده، قیمت هر کیلوگرم خاویار پرورشی شش میلیون تومان یا ۱۷۰۰ یورو است.

کاهش تولید خاویار

نماینده قائم شهر و سوادکوه و جویبار در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه مدیریت بخش شیلات باید جدی تر با برنامه ریزی منسجم و قوی تر باشد، گفت: تولید خاویار ایران در سال های گذشته کاهش بسیار زیادی داشته است و از سوی دیگر مسئولان به جای تقویت تولید داخل به دنبال واردات بی رویه هستند.سید هادی حسینی افزود: در حال حاضر نیروی انسانی، تخصص و ظرفیت افزایش تولید در کشور وجود دارد، شایسته نیست این ظرفیت بالقوه را دست نخورده بگذاریم یا از آن به نحو احسن استفاده نکنیم.

وی ادامه داد: همچنین نباید اجازه دهیم آلودگی آب یا کمبود تجهیزات و امکانات سبب کاهش تولید شود، ضمن اینکه از حضور بخش خصوصی در این صنعت باید حمایت کنیم.

نماینده بابل در مجلس با تاکید بر اینکه خاویار به بخش خصوصی واگذار شود، گفت: میزان تولید خاویار ایران در سال های گذشته با کاهش شدیدی روبرو بوده است، اگر خواهان زنده شدن دوباره این صنعت هستیم باید از ظرفیت و پتانسیل بخش خصوصی و سرمایه گذاران داخلی و خارجی استفاده کنیم.حسین نیازآذری تصریح کرد: خاویار از جمله محصولاتی است که ارزآوری و درآمد خوبی برای کشور خواهد داشت اما از این ظرفیت در سال های گذشته به خوبی استفاده نشده است.

نماینده نوشهر و چالوس در مجلس نیز با تاکید بر اینکه تولید خاویار باید از حالت دولتی بودن خارج و به بخش خصوصی واگذار شود، گفت: دولت تاجر خوبی نیست، باید زمینه و بستر را برای حضور بخش خصوصی فراهم کنیم. بنابراین انتظار ما این است که بستر و زیرساخت‌ها برای اعتماد‌سازی و حضور پر رنگ بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این بخش باید به خوبی مهیا شود تا از ورود چینی ها به بازار خاویار جلوگیری کنیم.

قاسم احمدی‌لاشکی با بیان اینکه در حال حاضر چین مشتریان و سهم بازار خاویار را در اختیار گرفته است، البته چنین اتفاقی در دیگر حوزه ها نیز رخ داده است، اضافه کرد: خاویار در صادرات ایران می تواند سهم قابل توجهی داشته باشد، به طور کلی انتظار ما از مسئولان این است که از این ظرفیت به خوبی استفاده کنند و دوباره به تولید ۳۰۰ تنی خاویار برسیم.

تولید خاویار ایران به ۴۰۰ کیلوگرم هم نمی رسد

مدیر عامل اتحادیه آبزیان کشور با بیان اینکه میزان تولید خاویار ایران در سال ۹۲ به ۴۰۰ کیلوگرم هم نمی رسد، گفت: سال ۹۱ نیز تولید از ۳۰۰ تن به ۳ تن رسید، به طور کلی روند کاهش تولید را در این چند سال گذشته داشته ایم.ارسلان قاسمی افزود: علاوه بر بی توجهی دولت به بحث خاویار، حضور چهار کشور حاشیه دریای خزر نیز است که در خصوص بازسازی ذخایر، صید قاچاق و آلودگی دریای خزر بی توجه بوده اند و سبب آسیب به صنعت خاویار شده است.

وی با بیان اینکه دولت سال هاست در حوزه تولید خاویار هزینه های کلانی را انجام می دهد اما خروجی آن متناسب به هزینه ها نیست، اضافه کرد: در حوزه بازسازی ذخایر و همچنین رها سازی بچه ماهی ها خاویار بسیار هزینه شده است اما این اقدام بی فایده است چرا که میزان هزینه با درآمد آن تناسبی ندارد.

مدیر عامل اتحادیه آبزیان کشور تصریح کرد: چین برای حفظ ذخایر خود، ماهی در حد یک کیلو گرم را رها سازی می کنند اما در ایران معلوم نیست سرنوشت نیمی از بچه ها ماهی ها چه می شود.

قاسمی انتقاد کرد: در حال حاضر توهم این را داریم که صنعت خاویار در انحصار ایران است، در صورتی که کشورهایی مانند چین، اسپانیا، کره جنوبی، اروگوئه، مجارستان و بسیاری از کشورها به بخش تولید خاویار ورود کرده اند.

وی تاکید کرد: اگر خواهان زنده شدن صنعت خاویار کشور هستیم دولت باید اجازه ورود بخش غیردولتی را بدهد، به دلیل اینکه دولت تاجر و رقابت کننده های خوبی در بازار جهانی نیست، دولت می تواند بحث نظارت و کنترل را در اختیار داشته باشد.