مسعود پیرهادی
قدردانی دُرّ گرانی است
ایام و لیالی قدر که طبق روایات، تقدیرات عالم در آن مشخص می‌شود و به امضای امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌رسد بهترین زمان است که مقداری مفهوم «قدر» را مرور کنیم. «قد جعل الله لکل شیء قدرا»، خداوند برای هر چیزی اندازه و ظرفی تعیین کرده است. وقتی از عبارت «لکل شیء» استفاده می‌شود یعنی چیزی مستثنی نیست و درنتیجه قدرشناسی برای هر چیز، مهم و صاحب قدر و قیمت می‌شود.
«انا انزلناه فی لیلة القدر»؛ همانا ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم و از طرفی «انا انزلناه فی لیلة مبارکة انا کنا منذرین فیها یفرق کل امر حکیم»؛ ما قرآن را در شبی پر برکت نازل کردیم، ما همواره انذارکننده بوده‌ایم، در آن شب که هر امری بر اساس حکمت خداوندی، تدبیر، تعیین و جدا می‌شود. مهمترین قدرشناسی برای فهم قدرِ قلب ماه خداست. و جنس این معرفت و شناخت قدر، از جنس «من عرف نفسه فقد عرف ربه» است. آن کسی قدر و قیمت لیلةالقدر را می‌فهمد که قدر خویش بداند؛ مشکل را باباطاهر گفته است:
بود قدر تو افزون از ملائک
تو قدر خود نمی‌دانی چه حاصل
قدرشناسی گره محکمی به خودشناسی و خداشناسی خورده است. وقتی خود را بشناسی خدا را می‌شناسی و کسی که خدا را بشناسد و حدود و چارچوب‌های الهی را رعایت کند خداوند معلم او می‌شود تا نامعلومات بنده‌اش را به معلومات بدل کند. «اتقواالله و یعلمکم الله» یکی از شاخه‌های قدرشناسی، تقدیر و تشکر است چه از خالق و چه از مخلوق. محل بحث این نوشته لزوم قدردانی از مخلوقِ خلاق و متخلق است. افراد صاحب ایده و توانمند در اجرا که مراقبت از چارچوب‌ها را نیز آموخته اند زیاد نیستند. افرادی که با خلاقیت مناسب، محتواهای بعضا خشک را می‌توانند گوارا و دوست‌داشتنی عرضه کنند و خود نیز متخلق‌اند به آن خلق و خویی که تعریف می‌کنند، باید مورد قدردانی قرار گیرند. صداوسیمای جمهوری اسلامی از آنچه امام و مقام معظم رهبری می‌خواستند و می‌خواهند، فاصله زیادی دارد. البته در این مسیر، تولیدات قابل اعتنا و متناسب با رویکردهای انقلاب اسلامی و منویات امامین انقلاب نیز داشته‌ایم اما آنچنان که باید و شاید قدر آن‌ها دانسته نشده یا نمی‌شود.
کتاب و کتابخوانی برای مقام معظم رهبری یکی از مهمترین دغدغه‌هاست که در این راستا تولید محتوای متناسب، کمتر دیده شده است اما «کتاب‌باز» با رویکردی جذاب و دلنشین و برنامه‌ای خوش‌ساخت و قابل استفاده، گوشه‌ای از این ضعف را پوشاند و در طیف نخبگانی و حتی بدنه مردم جایگاه و پایگاه پیدا کرد؛ مجموعه‌ای که باید تقویت شود و مورد قدردانی قرار گیرد. از طرفی در دنیای آخرالزمانی که چشم‌ها عادت به دنیا دیدن کرده‌اند و از آخرت غافل‌اند؛ برنامه‌ای پژوهش‌محور با تأییدات علمای گرانقدر، چُرت دنیایی را پاره می‌کند و مرگ‌باوری و معاد را با زبانی هنرمندانه به مخاطب عرضه می‌کند و تأثیر می‌گذارد اما آن هم در فضاهایی مورد بی‌مهری قرار می‌گیرد درصورتی‌که باید قدر این تولیدات، قدر سازندگان آنان و قدر سرمایه‌هایی که صرف شده تا یک محصول رسانه‌ای خلق شود دانسته شود تا به همه این زنجیره، امید و نشاط برای تولید بهتر تزریق شود.
در مسیر این قدرشناسی باید توجه داشت، بی‌شک این ضروری است که تلاش کنیم افراد زیرمجموعه ما با خط و مرزهای مهم و آرمانی ما همراه و همدل باشند، اما اصلا لازم نیست همه این افراد در طیف مشخص و تیپ معینی قرار بگیرند؛ بلکه کافی است احترام اصول معین یک سازمان حاکمیتی که همان آرمان‌های انقلاب اسلامی است پاس داشته شود.
باید توجه داشت غرور که در سخنرانی اخیر رهبر انقلاب با مسئولان آن همه مورد مذمت قرار گرفت، اَشکال گوناگونی دارد. یکی از اشکال آن این است که بگوییم آدم زیاد است! این را برمی‌داریم و کس دیگری را می‌گذاریم! حتی اگر هم اینگونه باشد که نیست و آدم با سواد و باتجربه به‌راستی کمیاب است، تعاملی اینگونه با سرمایه‌های انسانی خلاف انصاف و مشی دینی است؛ در هیچ سطحی و با هیچ آدمی نباید همچون دستمال کاغذی تعامل کرد.
اگر در تعامل با برنامه‌هایی همچون کتاب باز، وسعت نظر و سعه صدر خود را به نمایش بگذاریم، در موارد دیگر هم مردم راحت‌تر به ما حق می‌دهند.
همچنین به نظر می‌رسد جریان انقلابی بیشتر در مورد وقایع سیاسی و کمابیش اجتماعی حساس است؛ حال آنکه باید در مورد مسائل ظاهرا بی‌حاشیه و کم‌اهمیت فرهنگی همچون کتاب و کتابخوانی هم مطالبه‌گر و دغدغه‌مند باشیم. انقلاب ما در کتاب و نطق و فرهنگ ریشه دارد؛
در حسینیه ارشاد ریشه دارد! پرداختن به رشد فرهنگی جامعه، در حکم آبیاری ریشه‌های انقلاب اسلامی است.
وقتی از محتوا سخن می‌گوییم نباید محتوا را طوری در اثر بگنجانیم که همچون برچسب قیمت روی هدیه‌ای که به کسی می‌دهیم به چشم بیاید و توی ذوق بزند! محتوا باید متنوع باشد. اگر برنامه‌ای بتواند حال مردم را خوب کند، قطعا کار بزرگی در این روزگار کرده است.
و در آخر عَلَم دفاع از کتاب و نشر و فرهنگ، باید در دست جریان انقلابی باشد که خود را سرباز رهبر انقلاب می‌دانند؛ هیچ‌کس در زمانه ما کتاب‌دوست‌تر از رهبر فرزانه انقلاب نیست.
ارسال نظر