چه عواملی تعیین کننده قیمت آهن در بازار هستند؟
قیمت آهن و فرآورده‌های فولادی مانند قیمت دلار و طلا در فواصل زمانی متفاوت، متغیر هستند. فروشندگان انواع محصولات فلزی بصورت لحظه‌ای قیمت این کالاها را رصد می کنند و خریداران هم مجبور هستند قیمت آن‌ها مرتبا بررسی کنند. ممکن است برایتان این سوال پیش بیاید که چه عوامل یا مولفه هایی در تعیین قیمت انواع آهن‌آلات و فولاد دخیل هستند؛ یعنی چه مسائلی باعث بالا یا پایین آمدن نرخ فولاد و آهن می شوند. جالب است بدانید که عوامل تعیین کننده قیمت آهن در بازار بسیار گوناگون و متنوع هستند و ما در این مقاله قصد داریم که مهم ترین آن ها را به شما معرفی کنیم .
آیا وضعیت آب و هوا یا دوره های زمانی متفاوت تاثیری در قیمت آهن‌آلات دارند؟
پاسخ کوتاه ما به سوال بالا "بله" است؛ تغییر فصل ها و چرخه آب و هوایی، تاثیرات کوچک و بزرگی در قیمت آهن آلات و محصولات فولادی خواهند داشت. علت این تاثیر هم بسیار ساده است:
در فصل های سرد، طول روزها کوتاه تر است و چرخه کلی تولید آهن‌آلات که شامل استخراج سنگ آهن و انتقال به کارخانه‌ها می شود، تا حدودی دچار اختلال می‌شود. با توجه به کم شدن میزان تولید و ثبات تقاضا برای خرید این محصولات، قیمت انواع فولاد و آهن تا حدودی افزایش پیدا می کنند.
از جهت دیگری، در فصل تابستان، میزان تقاضا برای خرید محصولات فولادی و آهنی افزایش پیدا می کند و بازار مسکن به شدت رونق پیدا می کند؛ در چنین وضعیتی، اگر کارخانه‌های عرضه‌کننده، توانایی افزایش راندمان تولید خود را نداشته باشند، قیمت محصولاتشان تا حدودی افزایش پیدا می کند.
جالب است بدانید که در فصل زمستان معمولا پروژه های ساخت و ساز به سبب سردی هوا تا حدودی متوقف می‌شوند و این کاهش تقاضا نیز، قیمت آهن‌آلات را تحت الشعاع قرار می دهد.
چه عواملی تعیین کننده قیمت آهن و فولاد در بازار هستند؟
فاکتورهایی که در این بخش معرفی می‌کنیم، مهم ترین عوامل تاثیرگذار در قیمت آهن و فولاد هستند؛ بدیهی است که با افزایش قیمت این دو، قیمت مصالحی مانند میلگرد، ورق و کلاف نیز افزایش می یابد.
عامل اول: مسئله عرضه و تقاضا؛
درباره این مسئله در قسمت مربوط به تاثیر آب و هوا در قیمت فولاد مقداری صحبت کردیم. نکته اینجاست که به سبب اتفاقات و وقایع متفاوت، ممکن است ثبات ترازوی دو کفه عرضه و تقاضا بهم بخورد؛ در نتیجه، قیمت محصولات کم یا زیاد شود. همچنین توجه به این نکته نیز اهمیت دارد که اگر تقاضا در بازارهای خارج از کشور زیاد باشد و محصولات به بیرون از مرزها صادر شوند، نیازهای داخلی برطرف نمی شوند و قیمت ها بالا می روند.
در برخی موارد، یک یا چند محصول از یک کارخانه یا برند خاص به هر دلیلی نایاب می شود؛ مثلا پیمان‌کاران ساختمانی به این نتیجه می رسند که از یک میلگرد خاص استفاده کنند و اکثر موجودی بازار از آن کالا را می خرند. در چنین زمان‌هایی، قیمت آن محصول خاص افزایش پیدا می‌کند و روند عرضه و تقاضا دچار اختلال می‌شود(برای بررسی دقیق‌تر تحلیل بازار میلگرد به این مطلب مراجعه کنید).
عامل دوم: نرخ مواد اولیه؛
همانطور که به خوبی می دانید، فولادی که در بازار عرضه می شود یک زنجیره طولانی از معدن تا کارخانه و بعد از آن، رسیدن به بازار را طی کرده است. در زنجیره تولید فولاد، سنگ آهن و قراضه‌ها وارد کارخانه می شوند و فرآیند تولید آغاز می‌شود. حالا به این موضوع فکر کنید که اگر به سبب مشکلات یا مسائل خاصی، سنگ آهن یا قراضه در بازار کم شود و قیمت محصولات موجود هم بالا برود، مطمئنا قیمت فولاد تولید شده هم زیاد می شود.
در پایان بهتر است این نکته را هم به شما بگوییم که در بسیاری از بازارهای آهن جهان، قیمت هرکدام از مواد اولیه بر اساس سیستم عرضه و تقاضا تعیین می شوند.
عامل سوم: هزینه‌های جانبی کارخانه؛
هر کارخانه ای برای زنده نگه داشتن خط تولید خود، نیاز مبرمی به یک سری المان ها دارد؛ نیروی کار فعال و انواع انرژی ها (مانند برق یا انرژی گرمایشی) جزو این موارد هستند. کارخانه های ساخت فولاد، بخش عظیمی از برق تولیدی شهرها را برای ذوب کردن آهن استفاده می کنند و بودجه بسیار زیادی را هم صرف مصارف برق می کنند.
حالا تصور کنید که با به وجود آمدن یک مشکل در چرخه برق‌رسانی، تولید این کارخانه متوقف شود یا هزینه تولید بیشتر از قبل شود؛ این مسئله مطمئنا در قیمت نهایی آهن‌آلات آن کارخانه تاثیرگذار خواهد بود.
از طرف دیگری، اگر نیروهای کار کارخانه اعتصاب کنند یا درگیر مشکلات این‌چنینی شوند، باز هم فرآیند تولید با مشکل مواجه می‌شود و در عرضه و قیمت محصولات آن شرکت اخلال ایجاد می کند.
عامل چهارم: قیمت نفت خام؛
قیمت نفت به صورت غیرمستقیم بر قیمت آهن‌آلات تاثیر خواهد گذاشت. با افزایش قیمت نفت، دیگر کالاها هم در بازار جهانی گران می شوند و آهن هم از این قاعده مستثنا نیست.
عامل پنجم: افزایش دلار و کاهش پول ملی
دلار یکی از معدود ارزهای جهانی است که بر روی خردترین محصولات بازار هم تاثیر خود را دارد. اگر برای شما سوال شده که افزایش قیمت دلار، چگونه باعث افزایش قیمت آهن می شود، باید بگوییم که دلار از جهات متعددی بر قیمت آهن تاثیر می گذارد.
زمانی‌که قیمت دلار افزایش پیدا کند یا ارزش پول ملی یک کشور تولیدکننده آهن‌آلات کاهش پیدا کند، کارخانه های تولیدکننده ترجیح می دهند که محصولات خود را به بازارهای بیرون از کشور خود صادر کنند که در ازای آن دلار دریافت می کنند؛ چنین اتفاقی، باعث افزایش قیمت ناگهانی در آهن آلات آن کشور می شود.
البته این نکته هم شایان توجه است که در چنین مواقعی، دولت ها صادرات محصولات تولیدی را محدود می کنند تا بازارهای داخلی آسیب نبینند و تعادل عرضه و تقاضا حفظ شود.
عامل ششم: وضعیت تولید در کشور؛
برای درک کردن این عامل، به این مسئله فکر کنید که بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آهن‌آلات در کشور، چه شرکت هایی هستند؟ صنایع بزرگ مانند کارخانه های خودروسازی بزرگ‌ترین مشتریان بازار آهن هستند. اگر کسب و کار مشتری فولاد در وضعیت خوبی باشد و خط تولیدشان در جریان باشد، تقاضای آهن افزایش پیدا می کند و کارخانه‌های فولاد هم به تبع آن، ظرفیت تولید خود را افزایش می دهند.
در چنین شرایطی، قیمت آهن‌آلات تا حدودی متعادل و مستحکم می شود اما اگر این چرخه تشکیل نشود، احتمالا قیمت‌ها پایین می آیند یا بسیاری از کارخانه‌ها ورشکسته می شوند.
عامل هفتم: شاخص رشد اقتصاد جهانی؛
اگر روند تولید در کشورهای صادرکننده مواد خام آهن خوب باشد و کشورهای تولیدکننده فولاد هم با قدرت به تولید بپردازند، در مجموع قیمت فولاد و آهن به یک ثبات نسبی می‌رسد یا حتی تا حدودی افزایش پیدا می کند. جالب است بدانید که اگر وضعیت کلی اقتصاد جهان، بسامان باشد و چرخه تولید و مصرف در جریان باشد، قیمت آهن‌آلات هم زیاد می‌شود.
اما اگر شاخص رشد اقتصاد جهانی منفی باشد، قیمت آهن و فولاد هم کاهش پیدا می کند؛ مثلا این روزها با درگیری جهان با ویروس کرونا، شاخص اقتصاد جهانی منفی شده است و در نتیجه، بازار آهن هم وضعیت مساعدی ندارد.
عامل هشتم: نقل و انتقالات داخلی یا بین‌المللی؛
عامل دیگر در تعیین قیمت آهن و فولاد، هزینه حمل و نقل مواد اولیه یا محصولات تولیدی است. اجازه بدهید این مورد را با یک مثال ساده توضیح دهیم:
اگر کشور x سنگ آهن و مواد اولیه مورد نیاز خود را از کشور y وارد کند، هزینه این جابجایی که معمولا با کشتی انجام می‌شود، در قیمت تمام‌شده آهن تاثیرگذار خواهد بود. یا اگر کشور y در قاره اروپا، فولاد یا آهن مورد نیاز خود را از شرکت x در قاره آسیا خریداری کند، هزینه این جابجایی بر قیمت نهایی کالا اضافه خواهد شد.
نکته خیلی مهم این است که هر تولید کننده‌ای پیش از خرید محصولات یا مواد اولیه مورد نیاز خود، یک برآورد کلی از قیمت حمل و نقل انجام دهد تا در این زمینه، متضرر نشود.
سخن آخر
طبق آمار ارائه شده توسط انجمن جهانی فولاد در سال 2018، ایران جایگاه 10ام تولید فولاد در جهان را داشته است و در میان کشورهای خاورمیانه اولین تولید کننده فولاد به‌حساب می‌آید. بازار آهن آلات ایران همواره یکی از مورد توجه ترین بازارهای اقتصادی کشور بوده و برای فعالان اقتصادی به‌ویژه در حوزه مسکن بسیار حائز اهمیت است.
آهن و فولاد جزو ضروری ترین کالاها در حفظ صنعت جهانی هستند؛ پس قیمت این کالاها، برای اهل صنعت و تولید بسیار مهم و حیاتی است. مولفه های بسیاری قیمت آهن، فولاد و محصولات فرآوری شده این عرصه را تحت الشعاع قرار می‌دهند؛ بسیاری از این عوامل، ناگزیر هستند و برخی دیگر را می توان با کنترل بازار، مدیریت کرد. دولت ها نقش بسیار مهمی در تنظیم بازار آهن و حفظ قیمت این محصولات دارند؛ البته کشورهایی با اقتصاد آزاد مانند آمریکا، کنترل چندانی بر قیمت آهن ندارند و در نتیجه مسائلی مانند عرضه و تقاضا قیمت نهایی آهن و فولاد را در این کشور ها تعیین می کند.
ارسال نظر