به گزارش پارس به نقل از فارس: بحث تولید فیلم فاخر و یا اصطلاحا آثار بیگ پروداکشن به اواخر دوره حضور محمدرضا جعفری جلوه در معاونت سینمایی و مجید شاه حسینی در بنیاد سینمایی فارابی باز می گردد و در این دوره بود که با بودجه مصوب مجلس دو فیلم « ملک سلیمان» و « راه ابی ابریشم» به عنوان اولین نمونه های فیلم فاخر در سینمای ایران ساخته شدند.

اما پس از آن به دلیل عدم اختصاص بودجه فیلم های فاخر در مجلس عملا تولید این آثار تا سال ۹۱ متوقف شد و پس از آن بود که توسط سازمان سینمایی نام ۷ اثر به عنوان آثار فاخر اعلام کرد که از این میان تنها فیلم « سوادیکا» به کارگردانی جمال شورجه به دلیل عدم تامین ارز مرجع امکان تولید نیافت.

« استرداد» ، « چ» (چمران) ، « عقاب صحرا» ، « لاله» ، « سوادیکا» (شیخ احمد قمی) ، « برلین۷-» و « فرزند چهارم» عناوین هفت پروژه ای هستند، که نامشان از سوی سازمان سینمایی اعلام شد که البته برخی از این آثار بیشتر به لحاظ مضمونی فاخر هستند و برخی دیگر نیز هم در محتوا و هم در تولید آثار فاخری به حساب می آیند.

اما تولید آثار فاخر تا به امروز از دید بسیاری از سینماگران توجیه منطقی نداشته است و بسیاری از افراد انتقادات جدی به روند تولید این آثار داشته اند. به خصوص اینکه اکران دو فیلم قبلی عملا نتوانست هزینه ساخت این آثار را بزاگرداند و همین موضوع روند انتقاد سینماگران به تولید آثار فاخر را افزایش داد. به همین به سراغ حسن نجاریان قائم مقام بنیاد سینمایی فارابی رفته ایم و در خصوص دلایل تولید آثار فاخر با وی گفت وگو کرده ایم.

* باید اول ببینیم فیلم فاخر اصلا چیست؟

نجاریان در خصوص روند تولید آثار فاخر در سینمای ایران و اینکه تولید این آثار تا چه حد موفق بوده است، گفت: باید اول بررسی کنیم که اصلا فیلم فاخر چیست. فیلم های فاخر آثار ارزشمندی هستند که به دلیل هزینه بالای ساخت بخش خصوصی رغبتی به ساخت آنها ندارد.

وی افزود: ساخت آثار فاخر فقط هم مربوط به دوره فعلی نیست و در گذشته هم اگر تاریخ سینمای بعد از انقلاب را مرور کنیم فیلم هایی که نمی توانیم ارزش هنری آنها را نفی کنیم با بخش دولتی ساخته شده اند.

قائم مقام بنیاد سینمایی فارابی تصریح کرد: به عنوان مثال فیلم سینمایی « روز واقعه» اثر بسیار ارزشمندی است اما در زمان فروش یک چهارم هزینه های انجام شده اش بیشتر نفروخته است و یا فیلم ارزشمند « بازمانده» هم در اکران فروش نجومی نداشته است.

نجاریان ادامه داد: تمامی این فیلم ها آثار ارزشمندی هستند که هیچکدام فروش نجومی نداشته اند اما به دلیل هزینه زیاد و موضوع ارزشمند آنها لفظ فاخر اطلاق شد تا صرفا بیگ پروداکشن نگویند.

* بودجه ساخت آثار فاخر هیچ ارتباطی به بودجه مصوب سینمای ایران ندارد

وی در ادامه با تاکید بر اینکه بودجه ساخت آثار فاخر هیچ ارتباطی به بودجه مصوب سینمای ایران ندارد گفت: پیش از این هم بارها توضیح داده ام که مجلس در اقدامی ارزشمند رقمی را جدای از بودجه جاری سینمای ایران برای ساخت آثار ارزشمند تخصیص داد و اصلا اینگونه که برخی از دوستان انتقاد می کنند که بودجه سینما را برای آثار فاخر هزینه می کنند نیست.

قائم مقام فارابی خاطرنشان کرد: بودجه آثار فاخر رقم مجزایی است که از سوی مجلس اختصاص داده شد و یک حرکت بسیار خوبی بود که انجام شد تا با آن آثار ارزشمندی در سینمای ایران ساخته شوند.

نجاریان در ادامه بیان داشت: بحث بعدی هدف از ساخت آثار فاخر است. همیشه آرزوی ما این بوده است که بزرگان سینما در مورد بزرگان دفاع مقدس و ستاره های دفاع مقدس و بزرگان علمی-فرهنگی فیلم بسازند و طبیعتا این فیلم ها خیلی پرفروش در گیشه نخواهند بود اما در مجامع فرهنگی، هنری، دانشگاهی و حتی در تلویزیون می تواند جای خودش را برای ارتباط با مخاطب باز کند.

* ساخت فیلم فاخر هم مثل ساخت مرکز فرهنگی است

وی افزود: در مثل مناقشه نیست اما وقتی که شما می خواهید یک مرکز فرهنگی بسازید آنرا با مجتمع تجاری مقایسه نمی کنید، چرا که مجمتع تجاری یک ویژگی هایی دارد که با مرکز فرهنگی متفاوت است و در این مرکز فرهنگی دیگر خیلی دنبال کسب درآمد از آن نیستید و در واقع ساخت فیلم فاخر هم مثل ساخت مرکز فرهنگی است.

قائم مقام فارابی در ادامه بیان داشت: به نظر من فیلم هایی نظیر « ملک سلیمان» و « راه آبی ابریشم» هنوز ویژگی های بسیار خوبی دارند و اعتقاد دارم ساخت چنین فیلم هایی برای سینمای ما لازم است که حتی « ملک سلیمان» بحث فنی سینمای ایران را ارتقا داد.

* در ساخت فیلم فاخر هیچ موضوعی را به فیلمسازان تحمیل نکردیم

نجاریان با اشاره به انتقاداتی که سال گذشته از فارابی بابت ساخت آثار فاخر شد، گفت: سال۹۱ انتقاداتی زیادی از فارابی شد که چرا این آثار فاخر را ساخته است اما من می گویم اگر این فیلم ها را ما نمی ساختیم ببینید چه اتفاقی می افتاد؟ . به واسطه این فیلم ها بخش خصوصی فعال شد. در بخش خصوصی سناریویی را به ما پیشنهاد دادند که با دغدغه های نظام و انقلاب همخوانی داشت و بر همین اساس به سازندگان آنها پول دادیم و در کنار نظارت فیلم خودشان را ساخته است و به عنوان مثال به آقای شهبازی برای ساخت « دربند» هیچ چیز را تحمیل نکردیم و دوستان فیلم مستقل خودشان را ساختند.

وی تاکید کرد: بالاخره ما چندی دیگر باید از فارابی برویم و به نظر من همه این کار خیر است و اشکال ممکن است آنجایی پیش بیاید که خدای نکرده کار دست افراد کارنابلد سپرده شود و یا به یک عده خاصی داده شود. در حالیکه اگر به نام افرادیکه ما با آنها کار کردیم نگاه بیندازید متوجه می شوید که از همه گروه ها و جریانات بوده اند و هر آدمی که فیلمنامه ارائه کرده آنرا بررسی کردیم و اگر مناسب تشخیص داده شد از او حمایت کردیم.

نجاریان ادامه داد: در سال های اخیر انتقادات زیادی از فارابی شد اما سعی ما این بود که هر پروژه ای را که به ما ارائه می شود را بررسی کنیم و اگر هم به هر فیلمسازی نه گفته ایم این نه کاملا کارشناسی بوده است.

قائم مقام فارابی در پاسخ به این سوال که آیا ساخت آثار فاخر سال گذشته نیز با بودجه ای غیر از بودجه مصوب فارابی بوده است؟ گفت: ما از بخش ورود نگاتیو، پوزتیو و ورود وسایل فنی حمایت همه جانبه داریم و در یک بخشی هم وام به فیلمسازان ارائه می دهیم که این شامل همه فیلمسازانی که به فارابی فیلمنامه ارائه می دهند می شود و جزو شیوه مرسوم کاری ما به حساب می آید و یکسری فیلم هایی با بودجه های غیر پرهزینه داریم که همگی از بودجه جاری فارابی تامین می شوند اما ساخت فیلم های فاخر اصلا ربطی به بودجه مصوب ما ندارد.

وی خاطرنشان کرد: اگر مجلس بودجه ای برای آثار فاخر تصویب نکند این آثار اصلا ساخته نمی شوند و این به نظر من به ضرر سینمای ایران خواهد بود چرا که ساخت فیلم فاخر یک اقدام فرهنگی مناسب است اما برخی از دوستان ندانسته از این موضوع انتقاد می کنند ولی این بودجه ها و این فیلم ها و مسایلی که عنوان می شود با ساخت آثار فاخر بازیگرها گران شده اند اصلا صحت ندارد و بازیگران این کارها از فیلم های قبلی که کار کرده اند هم حتی کمتر گرفته اند.

*دستمزد ماهیانه فرخ نژاد و عرب نیا در « استرداد» و « چ» از دستمزد ماهیانه سایر آثار کمتر بود

نجاریان در پاسخ به اینکه دستمزدهای چند میلیونی فرخ نژاد و عرب نیا برای « استرداد» و « چ» صحت دارد یا خیر؟ گفت: ماجرا در کارهای طولانی مدت اینگونه دیده نمی شود چرا که بازیگران این کارها رقم ماهیانه دارند و رقم ماهیانه هر دو بازیگر از فیلم های قبلی که کارکرده اند بسیار پائین تر بوده است.

قائم مقام فارابی در پاسخ به این سوال که در تولید آثار فاخر به گیشه توجهی ندارید و صرفا این آثار را به عنوان ویترین سینمای ایران می دانید گفت: این قضیه لبه باریکی دارد و مثل یک جراحی می ماند و جراحی بخش های مختلفی دارد. ما نمی گوئیم که به گیشه نگاهی نداریم و اتفاقا امسال به جذابیت نگاه ویژه داشته ایم و به همین دلیل امسال دفاتر پخش که تا پیش از این رغبتی به پخش آثار دولتی نداشتند برای پخش فیلم های فارابی رقابت دارند و ما امیدواریم فیلم هایمان هم جزو آثار پرفروش باشد.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین ما به گیشه هم توجه داریم و دوست داریم فیلمی که تولید می کنیم جذاب باشد اما صرفا دغدغه ما گیشه نیست و معدلی که برای تولید یک فیلم می گیریم بین گیشه، مخاطب خاص، مجامع فرهنگی و… است.