اگر طرح تحول سلامت شکست بخورد، دیگر نمی‌توان سر بلند کرد

وزارت بهداشت نسبت به ابتدای اجرای طرح تحول با منتقدان زیادی مواجه شده است و این مسئله در حال حاضر به حدی رسیده که حتی طرفداران وزیر بهداشت و سیاست‌هایش نیز امروز گلایه مند شده و خواستار تغییر آن در وزارتخانه بهداشت‌اند .علی نوبخت، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس نیز در زمره این افراد قرار گرفته به طوری که روز گذشته در مصاحبه ای گفته است:« اگرچه ترمیم کابینه در بخش فرهنگی ضرورت داشت اما؛ اصلاح کابینه باید در وزارتخانه‌های ‌بهداشت و رفاه انجام می‌شد. همچنین  لازم است از تمام قسمت‌ها و جزءبه‌جزء طرح تحول سلامت تحقیق و تفحص انجام شود. حتی سازمان‌های تامین اجتماعی و بیمه سلامت هم باید مورد تحقیق و تفحص قرار بگیرند. این گفته‌ها در حالی انجام شده که علی نوبخت پیش از این تمام قد از وزیر بهداشت و طرح تحول حمایت کرده بود.

از هواداران طرح تحول سلامت هستم

رئیس کمیسیون بهداشت مجلس در گفتگو با یکی از رسانه‌ها گفته است: طرح تحول سلامت یک طرح انقلابی برای ارائه خدمات در حوزه سلامت به مردم ایران است. من از هواداران طرح تحول سلامت هستم و از این طرح حمایت می کنم.

نوبخت با ابراز تاسف از اینکه در طرح تحول سلامت در برخی موارد از جمله پرداخت معوقات دانشگاه های علوم پزشکی و مراکز درمانی از سوی بیمه‌ها کم لطفی شده است، گفت: اجرای طرح تحول سلامت برای همه مردم ایران از جمله دارا و ندار نشان دهنده حسن نیت دولت بود.

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، تاکید کرد: باید برای ادامه اجرای این طرح تلاش کنیم همچنین از وزارت اقتصاد و دارایی و بانک مرکزی گله مند هستم چراکه آنگونه که باید از طرح تحول سلامت حمایت می شد، حمایت نکردند.

وی با اخطار نسبت به این بی نظمی در تیم اقتصادی دولت، افزود: ما تحمل این بی نظمی در تیم اقتصادی دولت را نداریم. از تیم اقتصادی دولت می خواهیم به وزارت بهداشت کمک کنند چرا که همه مسئولیت و خدمات را از این وزارتخانه می خواهند.

اگر طرح تحول سلامت شکست بخورد، دیگر نمی‌توان سر بلند کرد

علی نوبخت همچنین در بیست و سومین اجلاس روسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور، اظهارداشت : طرح تحول سلامت اقدامی خداپسندانه و عام المنفعه بود که توانست رضایت مقام معظم رهبری، روسای جمهور، مجلس و قوه قضاییه، مقامات عالی رتبه نظام و مردم را به همراه داشته باشد.

وی با بیان اینکه عقل و منطق حکم می کرد که تمام امکانات کشور برای اجرای طرح تحول سلامت بسیج شود، گفت: وزارت بهداشت و دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی به جنگ بیماری ها رفتند و مانند دوران دفاع مقدس باید پشتیبانی شوند و نباید پشت آنها را خالی کرد.

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: طرح تحول سلامت باعث افتخار همه است و به آن اعتقاد راسخ داریم چراکه در قرآن گفته شده که نجات یک انسان برابر با نجات مخلوقات است.

نوبخت تاکید کرد: با سازمان ها و نهادهای مختلفی مانند سازمان برنامه و بودجه جلسات کارشناسی برای حمایت از وزارت بهداشت برگزار کردیم تا با نشان دادن اهمیت اجرای طرح تحول سلامت به آنها اعلام کنیم که اگر این طرح با شکست روبرو شود دیگر نمی توان سر بلند کرد.

وی با اشاره به مغفول ماندن قوانین برنامه پنجم توسعه، تصریح کرد: باید قانون برنامه پنجم در حوزه سلامت اجرا و متولی این حوزه روشن باشد.

نوبخت گفت: ترکیب کنونی شورای عالی بیمه که من در 25 سال پیش آن را نوشتم ناعادلانه است و لازم است که محوریت آن با وزارت بهداشت باشد.

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی یادآور شد: با اعضای کمیسیون بهداشت و درمان هم قسم شدیم که در ابتدا نیروی خود را برای امور تقنینی بگذاریم و بخش عمده کار ما نظارت بر دستگاه های اجرایی باشد.

قطعا از وزارت بهداشت حمایت می‌کنیم

رئیس کمیسیون بهداشت مجلس پیش از این نیز در جلسه مشترک کمیسیون بهداشت مجلس که با حضور معاونین و مدیران ارشد وزارت بهداشت و نیز وزیر رفاه، مسئولان سازمان‌های بیمه‌گر پایه و رئیس سازمان نظام پزشکی کشور و مسئولان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، گفت: «برای دولت یازدهم احترام قائل هستیم زیرا اقدامات بسیار مثبت و اثرگذاری انجام داده است و قطعا از وزارت بهداشت حمایت می‌کنیم.»

وی افزود: «این کمیسیون با صورت چشمان باز از حوزه سلامت حمایت می کند و اقدامات موثر و مثبت را تقویت و اقدامات غیرموثر را اصلاح می‌کند زیرا برای رفع مشکلات مردم به مجلس آمده‌ایم و تمام توان خود را برای رفع مشکلات مردم به کار خواهیم گرفت.»

نوبخت با اشاره به بحث و تبادل نظر اعضای کمیسیون درخصوص چالش‌های حوزه دارو و درمان، اظهار داشت: «کمیسیون بهداشت مجلس از دولت و وزارتخانه‌های بهداشت و رفاه حمایت خواهد کرد تا بتوانند مشکلات مردم در حوزه سلامت را کاهش دهند.»

طرح تحول نظام سلامت نیاز به بازنگری دارد

 اما با وجود اظهارات قبلی نوبخت مبنی بر حمایت تمام قد از وزیر بهداشت و برنامه‌هایش، وی در تیرماه امسال در وب سایت رسمی خود طی نامه ‌ای اعلام کرد: دوستان و همکاران و همراهان عزیز پزشک و پرستار و دیگر حرف پزشکی؛ طرح تحول نظام سلامت نیاز به بازنگری جدی دارد که با برخورداری از نظرات کارشناسان و مقامات محترم وزارتین بهداشت و تعاون و سازمان مدیریت و سازمانهای پزشکی و پرستاری و بیمه ای و انجمن‌های علمی و صنفی عملی خواهد شد به نحوی که پزشکان محترم عمومی و اجرای نظام ارجاع و تفوق بهداشت و رعایت موارد سطح بندی و توجه به محرومین و مد نظر قرار دادن امکانات کشور و انجام نظارت دقیق بر توصیه و تجویز و مصرف دارو و تجهیزات پزشکی ( تشخیصی و درمانی) و تقویت تولید داخلی ( بررسی روند صدور مجوز واردات) و تقویت تله مدیسین ودولت الکترونیک قسمتی از برنامه ها خواهد بود.بدیهی است جلب نظر دیگر همکاران عالیقدر کمیسیون بهداشت و درمان و رعایت اصل تفکیک قوا مد نظر خواهد بود. سلامتی و عزت روزافزون و مهرورزی و تبادل اندیشه و حفظ احترام متقابل کلیه همفکران و همراهان محترم را از ذات اقدس الهی ارزومندم.

100 درصد باید در طرح تحول سلامت، اصلاحات جدی انجام شود

اعتراض نوبخت به نامه و بیانیه به همکاران پزشک و غیر پزشکش منتهی نشد و حالا این اختلاف رئیس کمیسیون بهداشت مجلس به جایی رسیده که در مصاحبه تفصیلی با روزنامه سپید در نمایشگاه مطبوعات گفته است:  100 درصد باید در طرح تحول سلامت، اصلاحات جدی انجام شود. کشور هم مطلقا چنین منابعی در اختیار ندارد. با توجه به محدودیت منابع مالی، طرح تحول سلامت به این شکل، غیرقابل تداوم است. متاسفانه یک عدم هماهنگی در واحدهای دولت اتفاق افتاده که کار به اینجا رسیده است و ما ایجاد این هماهنگی را به ریاست محترم جمهوری و هیئت محترم وزیران توصیه می‌کنیم. کار، به این شکل غیرقابل ادامه است. متاسفانه یک سال است که می‌شنویم بین وزارت بهداشت و وزارت رفاه، هماهنگی وجود ندارد. پس ادامه کار این دو وزارتخانه چه معنایی دارد؟ بنده به عنوان یک فرد ناظر، معتقدم که اگرچه ترمیم کابینه در بخش فرهنگی ضرورت داشت، ولی هیأت وزیران باید خودش را از بن‌بست موجود هم خلاص می‌کرد که نکرد. درواقع اصلاح کابینه باید در وزارتخانه‌های بهداشت و رفاه انجام می‌شد.

کار در وزارتخانه بهداشت، با این وضعیت غیرقابل تداوم است

همچنین وی روز گذشته در مصاحبه‌ای گفته است: کار در وزارتخانه‌های بهداشت و رفاه، با این وضعیت غیرقابل تداوم است. این اصلا برای من قابل قبول نیست که این وزیر بگوید، آن وزیر همکاری نکرده است و دیگری هم همین را بگوید. هر دوی این‌ها یَد واحده و جزئی از اجزاء دولت هستند. این مسائل اصلا پذیرفتنی نیست.

 من یک گلایه جدی هم به تیم اقتصادی دولت دارم که در عرض 2 ماه گذشته، قدرت استفاده از هدیه‌ای که مجلس به آنها داده را نداشتند. وقتی که در آغاز کار مجلس، اصلاحیه لایحه بودجه 95 تقدیم مجلس شد، کمیسیون برنامه و بودجه بلافاصله آن را رد کرد. در آن زمان بنده خواب و آرام نداشتم تا بتوانم این کمیسیون را مجاب کنم که راهی به جز این نیست. البته کسانی که علاقه‌مند وضعیت تثبیت مالی هستند، می‌گویند این از پیش قرض‌کردن، بعدها مملکت را با چالش مواجه می‌کند. آن‌ها به دنبال یک مدینه فاضله هستند. ما هم به دنبال آن هستیم، ولی چنین چیزی وجود ندارد. بنابراین ما پیشنهاد اولیه دولت که 5 هزار میلیارد تومان بود را به 8 هزار میلیارد تومان رساندیم. ولی متاسفانه الان که 2 ماه از این جریان می‌گذرد، قسمت‌هایی از واحدهای اقتصادی دولت، یک جزیره امنی برای خودشان درست کرده‌اند و می‌خواهند که شاخص‌هایشان یک سر سوزن تغییر نکند و در نتیجه هیچ توجهی به این کار ملی ندارند. همان‌طور که گفتم، اختصاص این 8 هزار میلیارد تومان، نواقصی هم دارد و بنده از این نواقص آگاه هستم. ولی می‌تواند برای این بدن محتضر، یک اکسیژنی باشد که ما به سختی آن را گیر آورده و می‌خواهیم به آن تزریق کنیم که نمیرد. حالا بعضی‌ها می‌گویند این اکسیژن درصدش بالا است یا پایین است و... ما هم این‌ها را می‌دانیم ولی غیر از این راه دیگری وجود ندارد.

من قبلا هم گفته‌ام که تقصیر سازمان بیمه سلامت این است که در ماه اول و دوم اجرای طرح تحول سلامت، وقتی فهمید که توان پوشش هزینه‌های این طرح را ندارد، باید کار را متوقف می‌کردند. حداقل یک داد و فریادی سر می‌دادند اما این‌طور که نشد. هرکسی یک گوشه‌ای می‌نشیند و برای خودش حرف‌های غیرمسئولانه می‌زند و عملا مملکت را دچار چالش کرده‌‌اند.

 ما وارد مکانیزم‌های اجرایی دولت نمی‌شویم. دولت یک پیشنهادی به مجلس داد، مجلس هم حسن‌نیت نشان داد و آن را افزایش داد و تصویب کرد تا بتوانیم اوضاع را از این وضعیت خارج کنیم که مردم ناامید نشوند و طرح تحول سلامت متوقف نشود.

وی در پاسخ به اینکه شما به واحدهایی درون دولت اشاره کردید که مانع از انجام کارهای اصلاحی می‌شوند. مشخصا منظورتان چه واحدهایی است؟ گفته است:  خطاب ما به مجموعه دولت است. آقای رئیس‌جمهور باید خودشان ورود کنند و این مسئله را حل کرده و از بن‌بست خارج کنند.  ما در لایحه برنامه ششم توسعه، خط و خطوط و مسیر حرکت برای سال آینده را تعیین کرده‌ایم و اجازه نخواهیم داد غیر از خط و خطوطی که تعیین کردیم، مخارج دیگری انجام شود.

وی در مورد اینکه به نظر شما چه اصلاحاتی باید صورت پذیرد که هرچه زودتر جلوی این ورشکستگی بزرگ یا کمبود شدید منابع گرفته شود؟ افزود:خرج ما باید با دخلمان منطبق شود. باید هرگونه بهانه از کسانی که از کیسه دیگری خرج می‌کردند، گرفته شود. می‌گفتند ما چون نمی‌دانستیم که تامین اجتماعی یا بیمه سلامت چقدر پول دارد، براساس حسن‌نیتی که داشتیم و نیازهای مردم، به مراجعات مردم پاسخ دادیم و منابع را خرج کردیم. اما به نظر من مشکل آنجاست که خط‌نگه‌دارها، به موقع هشدار ندادند. یعنی وزارت رفاه، سست برخورد کرده است. اگر می‌دید که وزارت بهداشت دائما درحال هزینه‌های سنگین است، باید فریادش بلند می‌شد. بیمه‌های ما هنوز یک راهنمای بالینی را به اجرا درنیاورده‌اند.

تشویق کنندگان دیروز، تخریب کنندگان امروز

 حالا باید دید چرا افرادی همچون علی نوبخت که از ابتدای اجرای طرح تحول خود را حامی وزیر بهداشت و این طرح می‌دانست به یکبار تغییر موضع داده و علاوه بر ضرورت نگرش جدی در اجرای طرح تحول سلامت، معتقد است اصلاح کابینه دولت باید در وزارتخانه‌ ‌بهداشت صورت می‌گرفت. برخی گمانه‌زنی‌ها این رویکرد جدید را ناشی از سیاسی‌کاری و دست های پشت پرده می دانند که اطلاح طلبان همزمان با به مشکل خوردن طرح تحول سلامت و عدم تامین منابع و بودجه های لازم برای ادامه آن، به دنبال فرار از پاسخ و مقصر و متهم جلوه دادن یکدیگر هستند.

این در حالی است که طبق اعلام نظر وزیر بهداشت، طرح تحول سلامت از ابتدا در کابینه دولت و مجلس مطرح بوده و تمام مسئولان مربوط در جریان روند اجرای آن بوده اند.

اما ظاهرا حالا که این طرح با یک بدهی 12 هزار میلیاردی رو به رو شده است، بسیاری از موافقان و تشویق کنندگان دیروز، تصمیمی برای قبول مسئولیت ندارند.

همچنین بنا به اذعان هاشمی مشکلات امروز طرح تحول سلامت، یعنی همان منابع پایدار از ابتدا مورد بحث و توافق قرار گرفته و ادامه دادن این طرح نیازمند یک همت جمعی در بین دولت و مجلس است.