سینمای کودک از دهه شصت عقب‌ افتاده است

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، پریا مردانیان درباره سینمای کودک و نوجوان گفت: پایه سینمای کودک و نوجوان ما چندان قوی نیست و آینده خودمان را نمی دانیم. بسیاری از بچه ها برای آینده خودشان دلشوره دارند. مشکل سینمای کودک و نوجوان ما زیاد است.

آرمیتا مرادی دیگر بازیگر کودک و نوجوان بیان کرد: ما در سینما پیشتیبانی برای پیشروی نداریم. ما می توانیم کلاس نویسندگی، بازیگری و کارگردانی داشته باشیم تا همه بچه ها وارد سینما شوند. الان کارگردانان کم شده اند و اگر هم فیلمی ساخته شود، یا اکران ندارد یا موضوع آموزنده ای ندارد. اصلا فیلمی برای ما وجود ندارد. به نظرم فیلم اختاپوس جواد هاشمی نکته آموزنده ای نداشت اما عملیات مهد کودک آموزنده تر بود.

پریا مردانیان درباره اختاپوس سیدجواد هاشمی عنوان کرد: به نظرم اختاپوس پدیده جشنواره است. اختاپوس درباره دختران فراری است که در جامعه زیاد است. من ریتم کند فیلم را بدون آهنگ دوست ندارم و دوست دارم وقتی به سینما می روم شاد شوم.

آرمیتا مرادی توضیح داد: نصف فیلم های امسال جشنواره بیشتر در فضای روستا می گذشت. نمی دانم چرا کارگردانان فکر می کنند که وقتی فیلم در روستا بگذرد، جایزه می گیرد. فیلم کودک و نوجوان باید طنز، آموزنده و مفرح باشد.

پریا مردانیان اضافه کرد: به عنوان نوجوان دختر فکر می کنم فیلمی که برای دختران ساخته شود، وجود ندارد و به نظرم اختاپوس بعد از سال ها به این موضوع اشاره کرد. اگر کارگردانان فیلمی بسازند که دختران بتوانند خودشان را در سینما نشان دهند، قابل تحسین است.

بخش دوم این برنامه هم مباحث مربوط به سینمای کودک با حضور محمد تقی فهیم و سعید قطبی زاده منتقد پیگیری شد.

محمدتقی فهیم منتقد درباره سینمای کودک گفت: فکر می کنم بیشتر در بخش مدیریتی مشکل داریم که درباره کما در جشنواره صحبت می کنیم. به نظرم جشنواره هنوز در کماست. ما در ابتدایی ترین قضیه که تعریف سینماست مشکل داریم.

سعید قطبی زاده دیگر منتقد برنامه هم با اشاره به اینکه متولی سینمای کودک فارابی است، عنوان کرد: فیلم های ساخته شده دولتی اند و تعداد معدودی از فیلم ها با سرمایه شخصی ساخته می شود و دلیلش این است که انگیزه ای برای ساخت این فیلم ها وجود ندارد. در چرخه اقتصادی سینمای ایران فیلم های کودک اصلا حضور ندارند چون وقتی اکران نا امید کننده باشد، فیلمساز به دنبال حوزه های دیگری برای بیان منظور خودش می رود.

قطبی زاده ادامه داد: سینمای کودک مثل فیلم های جنگی دهه ۶۰ است و هرکس می خواهد وارد سینما شود، فیلم کودک می سازد چون پول کمتری می خواهد. بنیاد فارابی برای اینکه فیلم های جشنواره را تأمین کند و توجیه مناسبی برای برگزاری جشنواره داشته باشد، طبعا سخت گیری کمتری می کند تا تعدادی از جوانان به واسطه فیلم کودک وارد سینما شوند.

این منتقد افزود: به نظرم این چرخه باطلی است چون دو تلقی داریم؛ اول اینکه جشنواره ای داریم که باید به واسطه فیلم ها آنها را پر کنیم و دوم اینکه جریانی به نام سینمای کودک وجود دارد که به بهانه آن باید جشنواره برگزار کنیم. فکر می کنم موقعیت اول بیشتر درباره ما صدق می کند و جشنواره ای داریم که نمی دانیم با آن چه کاری انجام دهیم. بهتر است یکبار برای همیشه کنار هم بنشینیم و ارزیابی منتقدان و تحلیل گران را از جشنواره بشنویم.

قطبی زاده با گلایه از وجود بخش های متعدد در جشنواره یادآورشد: بخش های جنبی نباید آن قدر زیاد باشد که ۵۰ جایزه برای آن در نظر گرفته شود چون دیگر ارزشی ندارد. اگر به هر جشنواره معتبری نگاه کنید، نهایتا ۱۰ جایزه اصلی دارد و قرار نیست جشنواره همه چیز را پوشش دهد.

فهیم با اشاره به رونق گیشه جهان با فیلم های کودک تشریح کرد: قالب فیلم های جهان با گیشه سینمای کودک رونق دارد چون برای آن زحمت می کشند و اینجا هیچ کس برای سینمای کودک زحمت نمی کشد. برای فیلم هانس کریستین اندرسن فقط حدود ۴۰ فیلمنامه نوشته می شود. ما در این جشنواره متأسفانه فیلم هایی داشتیم که خود فیلمساز و مسئولان اشاره کردند برای رسیدن فیلم به جشنواره سعی کردیم آن را ظرف دو ماه به پایان برسانیم. این دوستان در کوتاه مدت اثری ارائه کردند که به لحاظ ساختار و محتوا اصلا مناسب جشنواره نیست. بعضی از بزرگان فیلمساز سعی کردند که به لحاظ ساختار اعتباری به جشنواره بدهند اما به دلیل مشکلات ساختاری کاری از پیش نمی برند.

قطبی زاده در خصوص ارزیابی اش از جشنواره کودک بیان کرد: به نظرم بچه ها راضی نبودند چون این بچه ها متعلق به دهه ۶۰ نیستند که با انیمیشن های درجه ۲ سرگرم شوند. این بچه ها در محاصره انیمیشن های جدی و حرفه ای ساخته شده غربند.

وی افزود: دو تلقی از این سینما وجود دارد اول سینما به عنوان مدرسه و آموزشگاه؛ دوم سینما به عنوان پارک و بازی. ما سعی می کنیم فیلم ها را به صورت درس اخلاقی برای بچه ها کنیم و بچه ها این را دوست ندارند.

قطبی زاده خاطرنشان کرد: بیش از ۷۰ درصد این فیلم ها به طور کلی مناسب بچه ها نیستند و بچه ها با آن ارتباط برقرار نمی کنند؛ چون با لحنی بزرگسالانه بدون رعایت قواعد بازی و ناتوانی در قصه گویی می خواهند نکته ای را به بچه ها آموزش دهند. باید فضایی را برای بچه ها فراهم کنیم که احساس امنیت و آرامش کنند و نه اینکه کودک احساس کند به اجبار فیلم را می بیند.

فهیم توضیح داد: به نظرم فیلمسازان کودک ما از دهه ۶۰ هم عقب تر هستند چون در آن زمان فیلمسازان ما برای کودک فیلم می ساختند و فانتزی و خیال داشت و جهان کودک در این فیلم ها بود و فیلم ها رونق و اعتبار داشتند. این سینمای کودک بود که به گیشه ها اعتبار بخشید و بعد از آن بخش مستقل سینمای کودک داشتیم. مثلا عملیات مهد کودک برای کودک ساخته شده اما قصه کم دارد و باعث سردرگمی کودک می شود. ما منابع بسیاری اعم از قرآن، مرزبان نامه، قابوسنامه و کلیله و دمنه داریم اما از آن استفاده نمی شود.

قطبی زاده نیز اظهار کرد: طی این چند روز دیدم که مدیر جشنواره، برگزار کننده ها و بچه ها از یکدیگر ناراضی اند. این فضای پر آشوب و بی نظم نشان دهنده وضعیت ناسالم سینمای کودک است. هیچ جا در دنیا فیلمساز کودک نداریم چون سینمای کودک ژانر نیست. ممکن است متخصص فیلم وسترن داشته باشیم اما متخصص سینمای کودک نداریم. بسیاری از فیلمسازان با تجربه گله می کنند که سینما جای تشویق و بالاپریدن نیست اما من معتقدم سینمای کودک جای همین چیزهاست. به همین دلیل کلاه قرمزی می فروشد. این فیلم ها باید در رقابت با رسانه های روز جهان ساخته شود.

این منتقد عنوان کرد: ما در این سینما انیماتور حرفه ای نداریم و بچه ها بیشتر انیمیشن دوست دارند. ما تنها تعدادی فیلمساز مدعی داریم که برای پدرومادرها فیلم می سازند نه بچه ها. بچه می خواهد در سینما ذوق کند. این فیلم ها نه تنها بچه ها را سرگرم نمی کند بلکه منزجر می شوند.

محمدتقی فهیم یادآورشد: بعد از روی کار آمدن فارابی، همین جشنواره فیلم هایی را انتخاب کرد که آن روند را متوقف کرد که آن روند متوقف شد. معمولا فیلم هایی را انتخاب می کنند که خط مشی فیلمساز کودک طی سال های آینده باشد. فیلم های اولیه مطابق با درک کودک بود و حادثه، هیجان، تخیل و قصه داشت اما بعد از جشنواره دوم فیلم هایی انتخاب می شوند که تلخ و برای بزرگسالان هستند.

سعید قطبی زاده منتقد درباره تولید دولتی گفت: معمولا فارابی قواعدی را برای ورود فیلم ها تعیین می کند و وقتی فیلمنامه ای علی رغم جذابیت با این قواعد همخوان نباشد، از گردونه حذف می شود و نهایتا فیلم هایی می بینیم که به نظر همه شبیه هم هستند و بچه ها نمی توانند حتی یک لحظه آن را تحمل کنند. بچه ها در حال تبدیل شدن به سیاهی لشکرند و عامل تعیین کننده نیستند. دولت باید سینمای کودک را رها کند تا هرکس طبق سلیقه خود فیلم بسازد و تهیه کنندگان با این روش متخصص ساخت فیلم کودک می شوند.

فهیم در پایان گفت: به نظرم دولت نباید کناره گیری کند اما نباید اعمال سلیقه کند و باید بودجه روانه این بخش کند. باید به یک تعریف نظری خوب طی سال برسیم و این ظرف ۵ روز نمی شود و مسائل مربوط به سینمای کودک را آسیب شناسی کرد. این جشنواره نباید شکل جشن داشته باشد و باید تخصصی تر برگزار شود.