استقراض از بانک مرکزی پایه پولی را تضعیف کرد / ضرورت فعالیت بازار درون بانکی

ایرج یوسفی، کارشناس مسائل بانکی در گفت‌وگو با «پارس‌نیوز» با بررسی سازوکارهای خلق پول در نظام بانکی ایران اظهارداشت: علی‌رغم آنکه خلق پول در نظام اقتصادی کشورهای تورم‌زا بسیار اتفاق می‌افتد اما در کشور ایران مبحث افزایش نقدینگی که مستقیم بر افزایش تورم اثرگذار است، مشهود‌تر است.

وی افزود: نقدینگی هنگامی که به سمت و سوی بازار می‌رود، قدرت تقاضا را افزایش و کمبود عرضه را رقم می‌زند. آنچه که در علم اقتصاد برای جلوگیری از تورم و خلق پول مطرح است، مهار پایه پولی‌ست.

یوسفی تصریح کرد: یکی از بخش‌هایی که در مبحث پایه پولی منجر به کند شدن رشد نقدینگی می‌شود، افزایش سپرد‌ه‌های بانک‌ها نزد بانک مرکزی‌ست که بارها درخصوص آن صحبت و با ارائه راهکار بانکداری باز و استقراض بانک‌ها با نرخ و سپرده‌گذاری تصمیم‌گیری شده است‌‌.

این کارشناس مسائل بانکی همچنین خاطرنشان کرد: هنگامی که منابع مازاد بانک‌ها به بانک مرکزی هدایت می‌شود، از تزریق پول پرفشار جلوگیری و کند شدن رشد نقدینگی اتفاق می‌افتد.

او یادآور شد: اجرای بانک‌داری باز موفقیت آمیز نبود و دراین مسیر عوامل زیادی همچون رشد نقدینگی و تورم بر آن تاثیرگذار بود. تا مادامی که رشد نقدینگی توأم با تولید نباشد، شرایط نامطلوب رقم خواهد خورد. بنابراین ضرورت دارد در ازای رشد نقدینگی، تولید در سطح جامعه افزایش و مازاد رشد اقتصادی به سمت و سوی صادرات رود تا ارز آوری اتفاق افتاد.

یوسفی ادامه داد: متاسفانه از دولت نهم الی یازدهم، منابع بانکی متورم و سپس در دولت دوازدهم، رها و موجب ویرانی اقتصاد و رقم خوردن دلار ۲۰ تا ۳۰ هزارتومانی شد. افزایش استقراض دولت از بانک‌ها و عدم وصول منابع در خارج از کشور موجب شد تا نقدینگی افزایش و قدرت پایه پولی کوچک‌تر شود.

*کاهش قدرت بانک‌ها، عامل تورم زایی کشور

این کارشناس بانکی متذکر شد: نمی‌توان اظهار داشت مهار پایه پولی موجب کند شدن رشد نقدینگی می‌شود اما می‌توان گفت که مهار پایه پولی موجب هدایت رشد نقدینگی به سمت بانک‌ مرکزی می‌شود. آنچه که امروز در نظام اقتصادی به دنبال آن هستیم و اکنون با مشکل رو به روست، عدم حمایت از تولید است. در این میان شرایطی دیگری همچون تحریم‌ها، عدم امکان فروش دارایی‌ها مانند نفت و غیره، درآمد زایی پایین نیز بر مشکلات نظام اقتصادی موثر و تورم اثرگذار است.

وی گفت: هنگامی که نرخ سود بازار در مقایسه با سود بانکی بیش‌تر باشد، میزان تقاضا برای تسهیلات و معوقات بانکی افزایش می‌یابد. این موضوع موجب رقم خوردن چالش‌های فراوان و استقراض از بانک مرکزی می‌شود‌. به موجب استقراض از بانک مرکزی پایه پولی تضعیف و سپرده‌های بانکی نیز از بین می‌روند.

او ضمن بیان اینکه کاهش قدرت بانک‌ها یکی از عوامل موثر بر رشد نقدینگی و شرایط تورم‌زا جامعه است‌، بیان داشت: پایه پولی کشور بخشی از رشد نقدینگی‌ست‌‌. بدین معنا که با رشد نقدینگی، پایه پولی نیز افزایش می‌یابد. این موضوع موجب می‌گردد تا خلق نقدینگی توسط بانک مرکزی رقم و تورم نیز پدیدار شود. بنابراین هم‌سویی این دو عامل بسیار مهم و کمک‌کننده نظام اقتصادی کشور است.

یوسفی در پایان این گفت‌وگو عنوان کرد: یکی از عوامل تورم زا چندین ماهه گذشته، استقراض دولت از بانک مرکزی به دلیل هزینه‌ها و تأمین منابع ارزی خود بود‌. در کنترل نقدینگی مهم‌ترین عامل بانک‌ها هستند. در این راستا ضرورت دارد تا بانک‌ها بتوانند در یک بازار دورن بانکی منابع خود را به یک‌دیگر بدهد تا خلق پول اتفاق نیوفتد‌.