ماجرای یک جانباز در جشنواره جهانی

به بهانه اعلام نتایج این رقابت‌ها با «سعید معدن‎کن» مدیر رادیو تهران و یکی از داوران بخش مستند و مرحله نهایی،  ضمن تبریک به همکاران خود در مرکز گیلان برای انتخاب نمایش «ارتعاش» و نیز همکارانش در رادیو ایران برای موفقیت برنامه تعاملی «ایرانی آنلاین» درباره سطح برگزاری این دوره از جشنواره هم از نظر ساختار و هم محتوا،گفت: آنچه که توجهم را در این رقابت‌ها جلب کرد، تنوع در محتوا و قدرت در ساختار برنامه‌های ارسالی از 52 کشور مختلف در سرتاسر جهان به این رقابت ها بود. از 270 اثر رسیده یه این رقابت‌ها، 66 اثر به مرحله نهایی رسید که سهم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، 5 برنامه رادیویی و 4 برنامه تلویزیونی بود.

وی افزود: با توجه به سالهای گذشته که به عنوان داور در بخش مقدماتی حضور داشتم، می‎توانم به این موضوع اشاره کنم که آثار ارسالی به این رقابت‌ها در بعضی بخش‌ها قوی‎تر و در بعضی بخش‌ها ضعیف‎تر بود. اما در مجموع آنچه به چشم آمد و شنیده شد، رنگین کمانی از موضوعات محلی و انعکاس فرهنگ های مختلف در سطح دنیا در برنامه های ارسال شده به این جشنواره بود. به عبارت دیگر، تقریبا همه آثار از کیفیت محتوایی قابل قبولی برخوردار بوده و خیلی از موضوعاتی که برنامه سازان برای ساخت آثار خود انتخاب کرده و روی آن متمرکز شده بودند، موضوعات مهمی برای کشور و منطقه شان محسوب می شد. بطور مثال 4 برنامه ای که از هنگ کنگ، ژاپن، کره‎جنوبی و ایران، به مرحله نهایی بخش مستند رسید، درباره موضوع «جنگ» بود.

وی همچنین درباره سطح برنامه‌های ارسالی از ایران نیز عنوان داشت: غیر از بخش خلاقانه که از ایران اثری ارسال نشده بود، در 5 بخش دیگر، کشورمان نامزد دریافت جایزه داشت؛ در یک نگاه کلی آثار ایرانی از کیفیت قابل قبولی برخوردار بود و می‌توانم بگویم در این چند سال گذشته که در بخش داوری این رقابت‌ها حضور داشتم، این اتفاق تحسین‎برانگیزی است که برای آثار کشورمان رخ داده است؛ به طور کلی، اتحادیه رادیو و تلویزیون های آسیا و اقیانوسیه، برنامه سازی و آثار IRIB را یکی از قدرت های برنامه سازی در سطح این اتحادیه می داند؛ به بیان دیگر در حال حاضر آثار رادیو و تلویزیونی ایرانی، قابلیت رقابت با تمام رسانه های معتبر در این عرصه را دارد.

معدن‌کن همچنین درباره داوری آثار امسال نیز توضیح داد: داوری امسال یک ویژگی داشت و آن این بود که همۀ افرادی که به عنوان داور این دوره از رقابت‌ها انتخاب شده بودند، تجربه طولانی در امر برنامه سازی رادیویی، داوری برنامه های رادیویی و نیز نسبت به این جشنواره شناخت داشتند. در طول داوری آثار نیز تمام تلاش بر این بود که به تمام نکات لازم در امر داوری توجه شود.آنچه که در امر داوری حائز اهمیت بوده و هست، زبانِ آثار است که اغلب برنامه‌ها به زبان اصلی به جشنواره ارسال می‎شوند و لزوماً انگلیسی نیستند، بنابراین فهم اثر برای داوران سخت می شود؛ اگرچه کار داوری برای برنامه‌های قوی تر راحت تر بود، ولی برای بعضی از برنامه ها که نیاز به توضیح بیشتری داشتند، کار داوری را با چالش مواجه می‌کرد؛ اما داوران هنگام داوری، برای قضاوت منصفانه ضمن توجه به این موضوع، به جزئیات مربوط به اثر، میزان اهمیت موضوع برنامه ها و سطح برنامه سازی در هر کشوری توجه کرده و آثار را مورد بررسی قرار دادند. در مجموع اینکه سطح داوری این دوره از رقابت ها بالا و خوب بود و حتی می توان از آن به عنوان یک کارگاه آموزشی یاد کرد.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که از آنجا که داوری برنامه‌ها در جشنواره‌های جهانی همچون ABU، با معیارهای بین‌المللی صورت می گیرد، حضور برنامه‌سازان رادیوی کشورمان را به لحاظ ایجاد خلاقیت، بروز توانمندی، و تشخیص موقعیت‌ در برنامه ها چگونه دیدید؟، گفت: این بحث از چند منظر قابل بررسی است: نخست آنکه باید ببینیم که چه توانمندی هایی از نظر انتخاب موضع و روند ساخت یک اثر داریم؛ دوم آنکه خود را در معرض رقابت با کشورهای دیگر قرار دهیم تا دیدگاه لازم را نسبت به توانمندی های آنها از جهات مختلف به دست آوریم. برنامه های ما از پشتوانه فکری و غنای فرهنگی برخوردارند؛ بنابراین می توانیم با ایجاد خلاقیت، توانمندی خود را در برنامه‎سازی بروز دهیم و از این راه جهان را با ایران و فرهنگش بیش از پیش آشنا کنیم؛ و از آنجا که برنامه های راه یافته به فینال این رقابت ها برای اعضای اتحادیه ارسال می شود، می توانیم امیدوارم باشم با آثار موفق خود در این مجال، جهان را تحث تاثیر قرار دهیم.

مدیر رادیو تهران همچنین درباره ویژگی‌های برنامه‌هایی که از کشورمان مورد تقدیر قرار گرفتند نیز اظهارداشت: برای اولین بار طی این سالها، یک نمایش از کشور ایران مورد تقدیر قرار گرفت و موفق به کسب جایزه شد. در نمایش برگزیدۀ «ارتعاش» از استان گیلان، که احوالات یک جانبازِ در کما را روایت می‌کرد، تفکری منطقی و به هم پیوسته در زمینه بازیگری، نمایشنامه و کارگردانی وجود داشت که کار را بسیار شنیدنی کرده بود؛ به طوری که داوران پس از شنیدن برنامه، درباره قربانیان جنگ ایران و عراق سوال پرسیدند؛ این نمایش، با از نمایشی از نیوزیلند که از سوی یک نمایشنامه‎نویس قَدَر به نگارش درآمده بود و در محیطی زنده و پویا تولید شده بود، رقابت کرد و درخشید و مورد توجه قرار گرفت؛ بنابراین یک اثر وقتی ارزشمند می شود که بدانیم با چه رقیبانی رو به رو بوده است.

وی ادامه داد: برنامه ایرانی آنلاین از رادیو ایران نیز توجه داوران را از یک سو به دلیل فرم اجرای مجری، ضرباهنگ ویژه، نوع برقراری ارتباط با مخاطب و احترام به شنونده، نحوۀ استفاده از ظرفیت فضاهای مجازی و شیوۀ پاسخگویی در لحظه به مخاطبان، به خود جلب کرد، و از سوی دیگر، به دلیل اینکه شیوۀ نوینی برای مأنوس کردن نسل جدیدتر با رادیو ارائه کرده بود، روی نظر داوران تاثیرگذاشت.

وی در پایان گفت: توجه ویژه و تمرکز بر چند ویژگی برای شرکت در چنین جشنواره‌هایی ضروری است. انتخاب موضوع از این نظر که ضمن قابلیت ایجاد جذابیت جهانی، روزآمد هم باشد و متفاوت و حرفه ای به آن پرداخته شود؛ توجه به استانداردهای برنامه سازی و بهره گیری از روش های خلاقانه برای رقابت در عرصه های بین المللی؛ ارائه ترجمه خوب به همراه جزئیات برای آثاری که به زبان انگلیسی نیستند؛ برنامه سازان می توانند برای اثرشان یک کاتالوک راهنما یا پیوست کوچکی شامل توضیحات و اطلاعات جانبی و جزئی، عکس، و... فراهم کنند تا هم کار خود را بهتر تشریح کرده و هم به طور مستقل از کار خود دفاع کنند.