راهبرد حلقه شمال خراسان در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- توحید رستگاری- خیابان فاطمی قلب تپنده سیاست داخلی کشور است؛ این روزها رحمانی فضلی در تکاپو برای تغییرات در بدنه وزارت کشور است اما فشارهای جریان اصلاحات و اصولگرا، او را در تنگنای شدید قرار داده است و تنها امید وی به یاران هم استانی‌اش است. «حلقه شمال خراسان» در طی سه سال اخیر نقش اول را در مناسبات وزارت کشور ایفا می‌کند.

صدارت با لابی

رحمانی فضلی، وزیر کشور منش فکری خود را «اصولگرایی» می‌داند و این‌چنین از آن یاد می‌کند «مشی فکری و اندیشه‌ای من، موضع‌گیری‌ها و گرایش‌هایم به اصولگراها نزدیک‌تر است. اصولگرایی را به‌عنوان یک اصل مبنایی در اعتقاد به ولایت، جمهوری اسلامی، دشمن‌شناسی و.... قبول دارم. در افواه و افکار هم همین است و همه از من همین شناخت رادارند» و با همین پیشینه سیاسی برای رأی اعتماد رهسپار بهارستان شد؛ سهیلا جلودار زاده معرفی رحمانی فضلی و پورمحمدی را از سر ناچاری توصیف نمود و درباره دلیل انتخاب آنان از سوی حجت‌الاسلام روحانی تصریح کرد« حضور این افراد در کابینه از روی ناچاری نموده است. شاید ایشان مصلحت را در این دیدند که این‌گونه توازن را برقرار کنند تا مجلس هم دید مثبتی برای رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی داشته باشد» اقبال مجلس و رأی اعتماد بالا به ایشان زمینه گمانه‌زنی‌های جدیدی را از سوی اصلاح‌طلبان روانه بازار پرمخاطب تحلیل‌های سیاسی کرد؛ «فشار مراکز قدرت رحمانی فضلی را وارد کابینه کرد»مهم‌ترین گزاره تحلیلی صادق زیباکلام از حضور رحمانی فضلی در هیئت دولت است . اصلاح‌طلبان در بدو معرفی رحمانی فضلی حضور وی را شکست خود در راه‌یابی به منفذهایی برای ورود به سیاست داخلی تعبیر کردند از سوی دیگر رضا خاتمی از احتیاط و مراقبت از اقدامات رحمانی فضلی سخن می‌گوید«همان‌طور که گفتم ممکن بود اگر شخص دیگری جای آقای روحانی بود مثلاً وزیر کشوری می‌گذاشت که پایبندی و اعتقاد خود به توسعه سیاسی را ثابت کرده باشد، حالا شاید آقای رحمانی فضلی هم به توسعه سیاسی اعتقاد داشته باشند اما هنوز نشان داده نشده و در آینده باید درباره آن قضاوت کرد. باید به آقای روحانی اعتماد کنیم اما باید مراقب هم باشیم، کسانی که انتخاب‌شده‌اند واقعا به این برنامه‌ها پایبند باشند» و حتی نشریه کارگزارانی صدا پا را فراتر نهاده است و در قسمتی از تحلیلی سه سطحی بیان می‌دارد« (انتخاب رحمانی فضلی و پورمحمدی) اتفاقی که هم شائبه هژمونی برادران لاریجانی بر دولت روحانی را تقویت کرد و هم نگرانی‌ها درباره حضور چهره‌های دارای سوابق سیاسی-امنیتی ضد اصلاح طلبان و روشنفکران به‌ویژه در سال های دهه 70 را دامن زد. دهه‌ای که در آن، پورمحمدی معاون وزیر اطلاعات علی فلاحیان بود و عبدالرضا فضلی، معاون صداوسیمایی که به کانون مخالفان اصلاحات تبدیل‌شده بود» فصل مشترک این اظهارنظرات از سوی طیف‌های مختلف جریان اصلاح طلب، سویه « عدم همکاری همه جانبه»  این جریان را با بدنه وزارت کشور در ذهن متبادر می‌سازد.

حلقه شمال خراسان در ساختمان فاطمی

رحمانی فضلی اهل شهرستان شیروان خراسان شمالی است؛ او در اثر فشار هر دو جریان سیاسی به وزارت کشور به یاران سیاسی خراسان بزرگ پناه آورده است؛ او حلقه شمال خراسان را در لایه بالای و میانی ایجاد کرده است. حلقه ی که از شهردار مشهدی تهران در انتخابات 92 حمایت می کردند.

اولین عضو این حلقه سید سلمان سامانی است؛ او دندان پزشکی 36 ساله پس از هفت سال از شورای شهر شهرستان کوچک فاروج خراسان شمالی به سخنگویی وزارت کشور رسیده است؛ او ابتدا ریاست مرکز مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی را برعهده داشت و با حضور امیری در معاونت پارلمانی ارتقا جایگاه پیدا کرد. سایت تابناک با انتقاد از این رفتار وزیر کشور نوشت: « سامانی که یک دندانپزشک است، چهار سال است که وارد فعالیت‌های دولتی شده و در این مدت تنها ریاست دفتر رحمانی فضلی را در دیوان محاسبات بر عهده داشته است. آقای دندانپزشک حالا باید با کمترین تجربه و سابقه روی عملکرد استاندار‌ها و زیر مجموعه‌هایشان نظارت کند.» همچنین سایت اصلاح طلب سلام نو در مطلب «مدیران افراطی در وزارت کشور چه می‌کنند؟» نوشت: «سامانی ترجیح می‌داد که در تهران بماند و با پیروزی قالیباف در انتخابات وارد دولت شود. اما پس از رسیدن رحمانی فضلی به وزارت کشور او به خواسته‌اش رسید و به وزارت کشور آمد.»

عضو دوم حلقه شمال خراسان، وجه الله خدمتگزار است؛ او همکلاسی و دوست دوران انقلاب رحمانی فضلی است وی ابتدا به عنوان استاندار خراسان جنوبی معرفی شد و سپس با ارتقای جایگاه به مرکز مدیریت عملکرد و امور بازرسی وزارت کشور دست یافت و جایگزین سید سلمان سامانی شد. عضو دیگر حلقه شمال خراسان خلیل راحتی قائم مقام در سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور است؛ او به مانند دیگر اعضای حلقه از حامیان جدی محمدباقر قالیباف به حساب می آید و مدیر عامل شرکت توسعه اماکن فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران و شهردار منطقه 13 بوده است وی در دوران انتخابات مجلس نهم اظهار داشت: « دوره فوق لیسانس اینجانب در حال اتمام است و این نکته، موضوع اصلی حضور من در انتخابات نیست. بلکه شرط اصلی حضور من در انتخابات مجلس، موافقت دکتر قالیباف است.»

بنابراین رحمانی فضلی در وزارت کشور بنا را بر حمایت از حلقه «شمال خراسان» که پیوندهای نزدیک فامیلی در آن منطقه بسیار عمیق است، بنا نهاده است و در ساختار میانی وزارت کشور چنین تیم سازی از سوی رحمانی فضلی همچنان ادامه دارد.

اردیبهشت 96 به‌وقت حلقه شمال خراسان

انتخابات‌ها در ساختار سیاسی کشورمان محلی برای فراز و فرود جریان ها و حلقه های سیاسی است. حال این سوال مطرح می‌شود که حلقه شمال خراسان که در کارزار رقابت خرداد 92 پادررکاب شهردار تهران بود و با یاری حضور علی لاریجانی در کسوت ریاست پارلمان و نگرانی حسن روحانی نسبت به فشار اصولگرایان به صدارت خیابان فاطمی رسیده اند؛ در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم چه کنش سیاسی را در نظر دارند؛ راهبرد حلقه شمال خراسان در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم را در چند محور میتوان دسته‌بندی کرد.

 1. راهبرد اول آنان مبتنی بر رفتار عملگرایانه محض است؛ آنان سرنوشت خود را به «تردیدهای» انتخاباتی گره نمی‌زنند و آینده سیاسی خود را پس از اعلام نتایج در اردیبهشت 96 رقم می‌زنند و بهترین توجیه را «بی طرفی» وزارت کشور در منازعات سیاسی سال آینده بیان می‌کنند.

2. راهبرد دوم مبتنی بر منطق حمایت از دولت مستقر است؛ آنان هویت سیاسی خود را هرچند از میان فرآیند ائتلاف انتخابات 92  و هراس حسن روحانی از واگذاری سیاست داخلی به اصلاح طلبان به دست آوردند ولی بستر وجودی آنان با استمرار دولت یازدهم گره‌خورده است به همین خاطر به حمایت کامل از دولت می‌پردازند. رحمانی فضلی نشان داده است توانایی زدودن از گزاره « روحانی تنهاست» را دارا می‌باشد؛ او در سه برهه زمانی در مقام «سخنگو» مطالبات کلیددار پاستور ظهور داشته است. اولین گام پرجنجال وی با موضوع «پول های کثیف» برداشته شد؛ رحمانی فضلی در جلسه یازدهمین جشنواره سراسر معرفی و انتخاب آثار مکتوب در حوزه مواد مخدر و روان‌گردان‌ها و پیش‌سازها؛ از «پول های کثیف دنیای سیاست» گفت: «با حضور و ورود این پول‌ها به حوزه سیاست نیز روبه‌رو هستیم. اگر این پول‌ها کنترل نشود به همه حوزه‌ها وارد خواهد شد. قاچاق و تروریست به دنبال کسب قدرت برای ایجاد حاشیه امن است و حتما برای این موضوع پول خرج می‌کند. اگر هوشیار نباشیم و مواظبت نکنیم حتما بخشی از این پول کثیف عزم ورود به حوزه قدرت و سیاست را خواهد کرد.» اما به سرعت در برابر فشارهای مختلف کوتاه آمد تا «پروژه پول کثیف» به «انتخابات مجلس» نرسد و با عقب‌نشینی عجیب در بهارستان اظهار داشت: «من در آن سخنرانی هشدار دادم که اگر مواظب نباشند قاچاقچیان قصد ورود دارند. این صبحت به عنوان هشدار مطرح شد اما برخی رسانه ها این موضوع مهم کشور را به عرصه‌های رقابت های سیاسی و تحلیل‌های گروهی کشاندند، ما روز بعد از سخنرانی توضیح دادیم که هشدار بود. شما از من می‌خواهید که اسامی که نبوده و موضوعی که وجود نداشته مطرح کنم، قوه قضاییه باید حکم دهد و اعلام کند. من فقط هشدار دادم. شما از من انتظار دارید در دام جنگ روانی رسانه های داخلی و خارجی مطالبی را مطرح کنم. گلایه من از کسانی است که فریب رسانه ها را خوردند و مسائلی را مطرح کردند و به این موضوع دامن زدند و عده‌ای موضع گرفتند. رهبری بارها تذکر دادند که جلوی ورود این پول ها به حوزه سیاست قدرت و انتخابات گرفته شود. حالا من ۱۰ تا اسم بیاورم چه مشکلی حل می‌شود؟ اعلام می‌کنم از صحبت‌های من استفاده سیاسی شده و مورد تحریف و انحراف قرارگرفته است. متاسفانه مسئله ملی و مهم به بازی سیاسی و جناحی کشیده شده و من باید از مسئله‌ای دفاع کنم که اصلا وجود نداشت این ظلم به حقیقت است.» 

پس از ماه‌ها از این رخدادها؛ رحمانی فضلی هشدار به «رقیب اصلی» حسن روحانی و دفاع از دستاورد دولت یازدهم را در دستور کار قرارداد و در این دو موضوع گفت: «ما قبلا هم اعلام کردیم فعالیت‌های انتخاباتی زودرس خلاف قانون است چون قانون برای فعالیت‌های تبلیغاتی انتخاباتی زمان مشخص کرده است. اگر احساس کنیم کسانی از این تجمعات و جلسات بهره‌برداری انتخاباتی می‌کنند قطعا از کار آنها جلوگیری می‌شود. این موضوع را ما به دوستان آقای احمدی‌نژاد هم اعلام کردیم به آن‌ها هم گفتیم و هم تذکر دادیم به دلیل مسائل امنیتی و حفاظت، این جلسات حتما باید تابع شوراهای تأمین استان ها و شهرستان‌ها باشند و هم اینکه در موضوع مباحث انتخاباتی نباشند»، «برجام قرار نیست همه مشکلات را حل کند» 

3. راهبرد سوم مبتنی بر «خاستگاه سیاسی» حلقه شمال خراسان است؛ آنان محصول تیم علی لاریجانی از تیم سازی صداوسیما و مدیریت شهری قالیباف هستند؛ اگر شرایط سیاسی کشور به سمت اقبال مردمی برای حضور «خاستگاه سیاسی» آنان در اردیبهشت 96 مهیا شود؛ امکان گذار آنان از «دولت یازدهم» به « خاستگاه سیاسی» وجود دارد.