تند شدن فضا و خواست گروه های افراطی/ اولین اپوزوسیون دولت را بنشاسید!؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- چند روز مانده به برگزاری انتخابات فضای کور به شدت ملتهب شد و کاندیداها به یک باره علیه یک دیگر قیام کردند و در نهایت چنان نطق سخنرانی را در ملا عام ایراد کردند که انتظارها از هر یک فراتر از حد قانونی شد. در این میان شخص روحانی تند ترین صحبت ها را داشت و حتی بعضی از تحلیل گران معتقد بودند وی امکان رد صلاحیت شدن را برای خودش فراهم کرده است. با این حال او حالا با آرای مردم، در کرسی ریاست دولت دوازدهم قرار گرفته و پیروز انتخابات است. سخنان اخیر او پس از انتخابات چه در نشست خبری و چه در دیدارهای دیگر نشان میدهد، « اولین اپوزوسیون دولت، خود روحانی است» این جمله را در چند بخش می توان تحلیل کرد:

1/ تند شدن فضا و خواست گروه های افراطی

جریان تند اصلاحات که از فتنه 88 به این طرف حتی به طرفداران خود هم بعضا رحم نمی کردند پس از تند شدن فضا در چند سخنرانی آخر روحانی، بیشترین تلاش را کردند تا روحانی را در کرسی ریاست جمهوری نگه دارند. مهمترین سخنرانی شان هم در مورد حصر و بعضی از موارد امنیتی سال های گذشته است. در این بین حسن روحانی با سفر به قم و دیدار با مراجع از سوی این افراد با بدترین انتقاد ها مواجه شد. او در عرض مدت کوتاهی با نقد فراگیر اصلاح طلبانی مواجه شد که از دایره اصلاح طلبی هم فراتر قدم می نهادند. عدم دیدار با دو شخصیت در قم موجب شد تا اصلاح طلبان از روحانی به دلیل عدم توجه به شعارهایش انتقاد کنند. روزهای آینده پرونده های مهمی در برابر روحانی گشوده می شود که عدم جلب رضایت این قشر از اصلاح طلبان معلوم نیست چه عواقبی را برای شخص رئیس دولت در پی خواهد داشت. افرادی که حتی در دهه هفتاد با شعار عبور از خاتمی سعی کردند از رئیس دولت اصلاحات هم عبور کنند و در نهایت در کنفرانس برلین بر اصل نظام شوریدند. حالا روحانی باید جواب این عده را با عمل خود دهد و در واقع با مشکلی جدی در اصلاحات مواجه شده است.

2/ رای سلبی

فضای انتخابات بر خلاف انتظار رقبای روحانی به یک باره به فضای تقابلی و دو قطبی احساسی مبدل شد و روحانی توانست به رای سلبی و نه به رقیب، پیروز انتخابات شود. اینجا مسئله محبوبیت مسئله مهمی است که روحانی در چالش با خود به سر می برد. بر خلاف دوره های گذشته روحانی در یک مواجه با خود قرار دارد و اگر رقیب کمی فضا را نسبت به روحانی تلطیف کند و در برابر او قرار نگیرد، روحانی به جنگ روحانی خواهد رفت و این آغاز شکست سرمایه های اجتماعی در طول مدت باقیمانده 4 ساله است. خطری که شخص رئیس دولت دوازدهم با آن مواجه است نگرانی و عدم پذیرش طرح های کلان و همراهی اجتماعی با او در یک بازه مشخص است که حتی امکان دارد در خواست های سیاسی هم کنارش قرار نگیرند و این آفتی است که شخص حسن روحانی با آن مواجه شده است. 

3/ تامین خواست اشخاص مختلف

در دولت یازدهم مهمترین انتقاد ناهماهنگی سیاسی و حتی اقتصادی و برنامه ای کابینه در طول 4 سال بود. ناهماهنگی که با شعار دولت فراجناحی یازدهم شکل گرفت و در ابعاد مختلف نگذاشت کشور به سمت جلو حرکت کند. حسن روحانی حالا باید از اعتدالیون تا اصلاح طلبان تندرو را راضی نگه دارد. کابینه دولت، معاون اول و ده ها موضوع مهم دیگر مسائلی است که روحانی را با چالش جدی مواجه می سازد. از طرفی مجلسی در برابر او قرار گرفته که هرچند به ظاهر با او همراه است اما اگر بداند اصلاح طلبان تندرو میخواهند کابینه را از چنگشان در بیاورد تند تر از مجلس های گذشته علیه دولت ها می ایستد و روحانی را با چالشی فراگیر مواجه می سازد. پیروزی اصلاح طلبان در شهر تهران و رقیب تراشی برای روحانی در این شهر قطعا مسئله مهمی است که او را با مشکلات عدیده ای روبرو میکند.

روحانی حالا باید به همه جوابگو باشد. سبد رای او سبد قطعی یک جریان یا تفکر سیاسی نیست. تفکرات مختلفی در جریان روحانی نقش دارند که نمی توان از آن غافل بود. هرچند بر سر باقی ماندنش اجماع کردند اما در بسیاری از موارد اختلافات مهمی دارند. ضمن آنکه معلوم نیست چه بخشی از این کابینه در ولت بعدی باقی بمانند و روحانی را همراهی کنند. 

جمع بندی نشان میدهد، حسن روحانی اولین اپوزوسیون دولت خودش خواهد بود. شخصیت روحانی، روش موضع گیری و وقایع اتفاق افتاده در این دو ماه چالش های مهمی را در برابر دولت دوازدهم ایجاد کرده که نمی توان بدون هزینه از آن خارج شد.