یکى از مطالبات اصلى رهبر معظم انقلاب که در سالهاى اخیر بارها و بارها روى آن تأکید شده است، انقلابى بودن و انقلابى ماندن مسؤولان و نهادهاى انقلاب اسلامى است. این مطالبه رهبر معظم انقلاب به معنى پایبندى به اصول انقلاب اسلامى و تداوم حرکت در مسیرى است که امام راحل عظیم الشان تعیین کردند. یکى از خطرات جدى پیش روى انقلاب اسلامى این است که مسؤولان سابق نظام اسلامى دچار استحاله و حرکت‌هاى مخالف اصول انقلاب بشوند و یا با خسته شدن از روند انقلاب و زحمات حرکت انقلابى، به تن‌پرورى و رفاه‌طلبى روى آورند و خواهان ذبح کردن آرمان‌هاى انقلاب در راستاى دنیاطلبى خود شوند. این خطر در سالهاى کنونى که برخى از افراد در سالهاى نهایى عمر خود از آرمان‌هاى انقلاب فاصله گرفته و یا تصور مى‌کنند که با نزدیک شدن به پایان عمر آن‌ها، عمر انقلاب نیز به پایان رسیده است، خطر بزرگترى است. از همین جهت است که رهبر معظم انقلاب به‌صراحت متذکر مى‌شوند که انقلابى‌گرى مختص پیر‌ها نیست و نیز معیارها و ملاک‌هایى دارد که باید با آن ملاک‌ها و معیارها، انقلاب اسلامى و پایبندى به آن شناخته شود.

 

*    انقلابى بودن یعنى تداوم راه امام‌

انقلاب اسلامى ایران به رهبری حضرت امام خمینى(ره) آغاز شد ولى این انقلاب به پایان نرسیده و تداوم آن منوط به تداوم حرکت انقلابى ملت مسلمان ایران و حفظ آرمان‌ها و معیارهاى انقلابى بودن است. از همین‌روست که یکى از مطالبات اصلى رهبر معظم انقلاب که در سالهاى اخیر بارها و بارها روى آن تأکید شده است، انقلابى بودن و انقلابى ماندن مسؤولان و نهادهاى انقلاب اسلامى است.

 

*    استحاله انقلابیون سابق ممکن است‌

این مطالبه رهبر معظم انقلاب به معنى پایبندى به اصول انقلاب اسلامى و تداوم حرکت در مسیرى است که امام راحل عظیم الشان تعیین کردند. یکى از خطرات جدى پیش روى انقلاب اسلامى این است که مسؤولان سابق نظام اسلامى دچار استحاله و حرکت‌هاى مخالف اصول انقلاب بشوند و یا با خسته شدن از روند انقلاب و زحمات حرکت انقلابى، به تن‌پرورى و رفاه‌طلبى روى آورند و خواهان ذبح کردن آرمان‌هاى انقلاب در راستاى دنیاطلبى خود شوند. این استحاله یا خستگى و خمودگى البته خاص عده اندکى است که فکر مى‌کنند چون خودشان خسته شده‌اند، مردم از انقلاب خسته شده‌اند و چون خود آن‌ها از انقلاب فاصله گرفته‌اند، تصور مى‌کنند که مردم نیز از انقلاب فاصله گرفته‌اند.

 

*    انقلابى بودن خاص پیرمردها نیست‌

این خطر در سالهاى کنونى که برخى از افراد در سالهاى نهایى عمر خود از آرمان‌هاى انقلاب فاصله گرفته و یا تصور مى‌کنند که با نزدیک شدن به پایان عمر آن‌ها، عمر انقلاب نیز به پایان رسیده است، خطر بزرگترى است. از همین جهت است که رهبر معظم انقلاب به‌صراحت متذکر مى‌شوند که انقلابى‌گرى مختص پیر و پاتال‌ها نیست و نیز معیارها و ملاک‌هایى دارد که باید با آن ملاک‌ها و معیارها، انقلاب اسلامى و پایبندى به آن شناخته شود. از این‌جهت ایشان فرمودند: «این خطا است که گمان کنیم انقلابى فقط آن کسى است که در دوران امام بوده است، یا در دوران مبارزات در کنار امام بوده است؛ نه، بعضى کأنّه این‌جور خیال مى‌کنند که انقلابیّون آن کسانى هستند که در دوران امام یا در دوران مبارزات یا در دوران حکومت امام بزرگوار حضور داشتند، در کنار امام بودند؛ نه، اگر معناى انقلابى را این بگیریم، انقلابى همین ما پیروپاتال‌ها خواهیم بود. انقلاب مال همه است؛ جوانها انقلابى‌ و مى‌توانند انقلابى باشند، با آن معیارها و شاخصهایى که عرض خواهم کرد. مى‌تواند یک جوانِ امروز از من سابقه‌دار در انقلاب، انقلابى‌تر باشد؛ همچنان‌که در دوران دفاع مقدّس دیدیم کسانى بودند که جان خودشان را کف دست گرفتند در راه این انقلاب و در راه اِنفاذ فرمان امام به جبهه رفتند، جانشان را فدا کردند؛ انقلابیِ صددرصد، انقلابى کامل، آن‌ها هستند؛ آن‌هایى که آماده‌ى فداکارى‌اند؛ پس ما نباید انقلابى را منحصر کنیم به یک عدّه‌اى که در دوران مبارزات با امام بودند یا امام را مى‌شناختند یا در کنار او بودند؛ نه، انقلاب یک شطّ جارى است و همه‌ى کسانى‌که در طول تاریخ با این ممیّزات حضور دارند و تلاش مى‌کنند انقلابى‌اند، ولو امام را ندیدند؛ مثل اغلب شما جوانها.»

 

*    شاخص‌هاى پنج‌گانه انقلابى بودن و انقلابى ماندن از منظر رهبر معظم انقلاب

حضرت آیت‌الله خامنه‌اى رهبر انقلاب اسلامى در مراسم بیست و هفتمین سالگرد امام خمینى رحمه‌الله فرمودند: «انقلاب مال همه است، انقلاب یک شط جارى است... و همه مى‌توانند انقلابى باشند... همه انقلابى باشند تا بتوانیم این‌ راه دستیابى به اهداف انقلاب را با موفقیت پیش برویم.» ایشان پنج شاخص انقلابى‌گرى را به شرح زیر متذکر شدند:

    پایبندى به مبانى و ارزشهاى اساسى اسلام و انقلاب: بنده در سال گذشته در همین جلسه راجع به مبانى امام صحبت کردم. مبانى اساسى ما آن‌هاست... اگر این پایبندى وجود داشت، حرکت، حرکت مستمر و مستقیم خواهد بود. در تندباد حوادث این حرکت تغییر پیدا نمی‌کند... نقطه‌ى مقابل این پایبندى، عمل‌گرایى افراطى است. یعنى هر روزى به یک طرف رفتن، هر حادثه‌اى انسان را به یک طرف کشاندن.

    هدف‌گیرى آرمانهاى انقلاب و همت بلند براى رسیدن به آن‌ها: بعضى سعى مى‌کنند جامعه و جوان‌هاى ما را دچار ناامیدى کنند. بگویند آقا فایده ندارد! نمی‌شود! نمى‌رسیم!... شاخص دوم این است که هرگز منصرف نشویم از رسیدن به آن اهداف بلند و آرمان‌هاى بلند. تسلیم نشویم در مقابل فشارها.

    پایبندى به استقلال کشور: استقلال سیاسى معنایش این است که ما در زمینه‌ى سیاسى فریب دشمن را نخوریم... استقلال فرهنگى که از همه مهم‌تر است در این است که سبک زندگى را سبک زندگى اسلامى ایرانى انتخاب بکنیم... استقلال اقتصادى هضم نشدن درهاضمه‌ى اقتصاد جامعه جهانى است.

    حساسیت در برابر دشمن و نقشه دشمن و عدم تبعیت از آن: باید دشمن را شناخت، نقشه‌ى او را فهمید، از تبعیت دشمن سر باز زد؛ این شاخص چهارم، این عدم تبعیت را قرآن، جهاد کبیر نام نهاده است.

    تقواى دینى و سیاسى‌: این‌که ما عرض کردیم که باید به آرمان‌ها پابند بود، اسلام این‌ها را از ما خواسته است. یک تکلیف دینى است و رعایت آن تقواى دینى است. تقواى سیاسى هم همراه همین است؛ تقواى سیاسى یعنى انسان از لغزشگاه‌هایى که دشمن مى‌تواند از آن استفاده بکند پرهیز بکند.

 

*    انقلابى گرى عامل موفقیت و دورى از انقلاب عامل شکست است‌

علاوه بر ارزشمند بودن انقلابى‌گرى به‌عنوان یک ارزش و یک آرمان، باید توجه داشت که انقلابى‌گرى عامل موفقیت و پیروزى ملت ایران نیز بوده و هست. رهبر معظم انقلاب در این‌زمینه متذکر شدند: «بعد از رحلت امام، ما هرجا انقلابى عمل کردیم پیش رفتیم و هرجا از انقلابی‌گرى و حرکت جهادى غفلت کردیم، عقب ماندیم و ناکام شدیم؛ این یک واقعیّتى است. بنده در این سالها خودم مسؤول بودم؛ اگر تقصیرى در این مطلب باشد، متوجّه این حقیر هم هست؛ هرجا انقلابى بودیم، جهادى حرکت کردیم، بر روى آن ریل حرکت کردیم، پیش رفتیم؛ هرجا کوتاهى کردیم و غفلت کردیم، عقب ماندیم. مى‌توانیم برسیم به شرط این‌که انقلابى حرکت کنیم و انقلابى پیش برویم.»

«مردم ما، قشرهاى مختلف ما، جوانهاى ما، روحانیّون ما، پیشه‌وران ما، دانشگاهیان ما، محقّقین ما، مسؤولان ما، دولتى‌هاى ما، مجلسى‌هاى ما باید انقلابى بمانند و انقلابى حرکت بکنند -که شاخصهایى را عرض خواهم کرد- و همه انقلابى باشند تا بتوانیم این‌راه را با موفّقیّت پیش برویم و ادامه بدهیم.»

 

*    نباید انقلابیون را افراطى دانست‌

تذکر دیگرى که رهبر معظم انقلاب بیان داشتند این است که نباید انقلابیون را به‌عنوان افراطى از عرصه خارج کرد: «این هم خطا است که ما خیال کنیم اگر گفتیم فلانى انقلابى است، یعنى فلانى افراطى است؛ یا وقتى مى‌خواهیم اشاره کنیم به انقلابى‌ها و انقلابیّون، تعبیر افراطى را به‌کار ببریم؛ نه، این خطا است. انقلابی‌گرى به‌معناى افراطى بودن نیست. این دوگانه‌هایى که سوغات بیگانه‌ها و حرف دشمنان ایران است، نباید در ایران و در فرهنگ سیاسى ما جا باز کند؛ آن‌ها تقسیم مى‌کنند مردم را به تندرو و میانه‌رو. بحث تندرو و کندرو نداریم. انقلابى را مى‌گویند تندرو، غیر انقلابى را مى‌گویند میانه‌رو! این یک دوگانه‌ى بیگانه است، آن‌ها این‌ها را در رادیوهایشان، در تبلیغاتشان، در اظهاراتشان تکرار مى‌کنند، ما این‌را نباید تکرار بکنیم. انقلابى، انقلابى است.»

ایشان در این‌باره متذکر شدند: «این‌را هم به همه توصیه کنیم که نیروهاى انقلابى را متهم به افراطی‌گرى نکنند؛ بعضى هم این‌جورى دوست مى‌دارند. عنصر انقلابى، جوان انقلابى، طلبه‌ى انقلابى، فاضل انقلابى، مدرس انقلابى در هر سطحى از سطوح را متهم کنند به افراطی‌گرى؛ نه، این هم انحرافى است که به دست دشمن انجام مى‌گیرد.»(29/7/1389)

 

*    نباید از همه انقلابى‌ها یک توقع را داشت‌

تذکر دیگر رهبر معظم انقلاب این است که همه انقلابى‌ها از یک سنخ هستند: «این هم خطا است که ما از همه‌ى کسانى‌که انقلابى هستند، یک نوع عمل انقلابى توقّع داشته باشیم؛ یا یک درجه‌ى از انقلابی‌گرى توقّع داشته باشیم؛ نه. به قول ما طلبه‌ها، انقلابی‌گرى مقول به تشکیک است. ممکن است یک نفر نسبت به مفاهیم انقلاب و عمل انقلابى بهتر حرکت کند، یک نفر به آن خوبى حرکت نکند امّا در همان راه دارد حرکت مى‌کند. این‌که ما هرکسى خوب حرکت نکرد یا به‌طور کامل حرکت نکرد را متّهم بکنیم به غیر انقلابى یا ضدّ انقلابى این هم خطا است؛ نه، ممکن است یک نفرى صد درجه میزان حرکت او ارزش دارد، یک نفرى کمتر ارزش دارد، یک نفرى از او کمتر ارزش دارد امّا همه در این‌راه حرکت مى‌کنند. مهم این است که آن شاخصها تطبیق بکند. مهم شاخص‌ها است. مهم این است که آن کسى هم که با آن شدّت و با آن جدّیّت حرکت نمی‌کند، شاخصهاى انقلابی‌گرى را داشته باشد. اگر این شاخصها وجود داشت، آن‌وقت طرف انقلابى است، فرد انقلابى، مجموعه‌ى انقلابى، دولت انقلابى، سازمان انقلابى؛ عمده این است که شاخصها را بشناسیم.»

 

*    حوزه علمیه به‌عنوان مهد انقلاب باید انقلابى بماند

علاوه بر این، رهبر معظم انقلاب (25/12/1394) در دیدار اعضاى مجمع نمایندگان طلاب و فضلاى حوزه‌ى علمیه‌ى قم با تبیین جایگاه و نقش‌ بى‌بدیل و تأثیرگذار حوزه‌ى علمیه‌ى قم در پیروزى انقلاب اسلامى، به برخى تلاش‌ها براى انقلاب‌زدایى از حوزه‌هاى علمیه اشاره و تأکید کردند: حوزه‌ى علمیه‌ى قم باید همچنان یک «حوزه‌ى انقلابى و مهد انقلاب» باقى بماند و رسیدن به این هدف نیازمند اندیشه، تدبیر و برنامه‌ریزى دقیق است.

از نظر رهبر معظم انقلاب، حوزه باید انقلابى بماند و انقلابى ماندن حوزه عامل انقلابى ماندن نظام مى‌شود: خب، حالا حوزه‌ى قم را بخواهند از انقلاب تهى کنند، این چیز کوچکى است؟ انگیزه‌هایى وجود دارد براى این‌کار، حرف من این است. بنده عرض مى‌کنم اگر بخواهیم نظام اسلامى -همین نظامى که الان تشکیلاتى دارد، قواى سه‌گانه‌اى دارد، نیروهاى مسلّحى دارد، دستگاه‌ها و سازمانهاى گوناگونى دارد- انقلابى بماند، اسلامى بماند، حوزه‌ى قم باید انقلابى بماند؛ اگر حوزه‌ى قم انقلابى نمانَد، حوزه‌هاى علمیّه اگر انقلابى نماندند، نظام در خطر انحراف از انقلاب قرار خواهد گرفت. من این‌را به شما عرض کنم: حوزه‌ى قم پشتوانه است. حرف من این است که مى‌گویم حوزه‌ى علمیّه‌ى قم بایستى به‌عنوان یک حوزه‌ى انقلابى، به‌عنوان مهد انقلاب، به‌عنوان آن کوره‌ى آتشفشانى که همین‌طور دارد انرژى انقلابى را صادر مى‌کند از خودش، حضور داشته باشد و ظهور داشته باشد... بنابراین مسأله‌ى انقلابی‌گرى در حوزه‌ى قم در معرض خطر است؛ این‌را باید توجّه کنید؛ باید جزو مسائل اصلى شما باشد.»

 

*    نهادهاى کشور ازجمله خبرگان و... باید انقلابى بمانند

حفظ انقلاب و انقلابى‌گرى باید در نهادهاى انقلابى نیز مورد توجه باشد. اگر نهادهاى رسمى نظام جمهورى اسلامى انقلابى نباشند و انقلابى‌گرى را رها کنند، به نظام اسلامى آسیب و صدمه وارد مى‌شود ازاین‌رو رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار رئیس و اعضاى مجلس خبرگان رهبرى (20/12/1394) با برشمردن سه اولویت اصلى کشور در مقطع کنونى، «مسأله‌ى نفوذ» را بسیار جدى و مهم خواندند و تأکید کردند: تنها راه پیشرفت حقیقى، «استحکام ساخت داخلى کشور» در زمینه‌هاى اقتصادى، فرهنگى و سیاسى، «حفظ خصوصیات انقلابى»، «حرکت جهادى»، «حفظ عزت و هویت ملى و اسلامى» و «هضم نشدن درهاضمه‌ى خطرناک جهانى» است. حضرت آیت‌الله خامنه‌اى متذکر شدند: وظیفه‌ى مجلس خبرگان عبارت است از: «انقلابى ماندن، انقلابى فکر کردن و انقلابى عمل کردن». ایشان رعایت این سه ویژگى را در نحوه‌ى انتخاب رهبر آینده‌ى کشور از اساسى‌ترین مسؤولیت‌هاى مجلس خبرگان برشمردند و خاطرنشان کردند: لازم است در انتخاب رهبر آینده، ملاحظات، رودربایستى‌ها و مصلحت‌اندیشى‌ها کنار گذاشته شوند و فقط خدا و نیاز کشور و اصل حقیقت، در نظر گرفته شود. رهبر انقلاب اسلامى تأکید کردند: اگر در این وظیفه‌ى بزرگ کوتاهى انجام گیرد، قطعاً در اساس کار نظام و کشور مشکل به‌وجود خواهد آمد. ایشان «حفظ خصوصیات انقلابى، حرکت جهادى، حفظ عزت و هویت ملى و اسلامى، و هضم نشدن درهاضمه‌ى خطرناک فرهنگى، اقتصادى و سیاسى جهان» را از دیگر لوازم پیشرفت برشمردند و با اشاره به طراحى دشمن براى نفوذ گفتند: براساس اطلاعات دقیق، برنامه‌ى جدى استکبار و آمریکا، نفوذ در کشور است، البته این نفوذ، از جنس کودتا نیست زیرا آن‌ها مى‌دانند که در ساخت نظام جمهورى اسلامى چنین چیزى امکان ندارد، بنابراین نفوذ را از دو مسیر دیگر دنبال مى‌کنند.

 

*    شاخص‌هاى نیروهاى انقلابى

برخى کارشناسان بیان مى‌دارند: «مقام معظم رهبرى در ماه‌هاى اخیر در عین تأکید بر حفظ روحیات انقلابى، شاخصه‌هاى آن‌را نیز به‌درستى تبیین نموده و باب تلاش‌هاى دشمنان بیرونى و همفکران داخلى آن‌ها جهت انزواى نیروهاى انقلابى را مى‌بندند.

ایشان در بیاناتشان شاخص‌هاى زیر را براى نیروهاى انقلاب برمى‌شمارند:

1.     ایستادگى و ثبات در اصول انقلاب اسلامى‌

2.     پایبندى و پاسدارى نسبت به ارزش‌ها و آرمان‌هاى انقلاب اسلامى‌

3.     پایبندى به رفتار و گفتار امام و ایستادگى در برابر تحریف خط امام‌

4.     پاک‌دستى و ساده‌زیستى و اجتناب از اشرافى‌گرى‌

5.     تدین و پایبندى به تکالیف شرعى‌

6.     خدمت خالصانه و بدون منت‌

7.     عدالتخواهى، آزادگى و دفاع از مظلومان عالم‌

8.     استکبارستیزى و ایستادگى قاطع در مقابل کفر، نفاق و طمع‌ورزى و سلطه بیگانگان‌

9.     مرزبندى شفاف با دشمنان دین و انقلاب‌

10.     دفاع از اقتدار و امنیت ملى‌

11.     اعتماد به مردم، صداقت و وفادارى‌

12.    شجاعت در اقدام و آمادگى براى ایثار و ازخودگذشتگى‌

13.     برخوردارى از سلامت اخلاقى و فکرى‌

14.     مبارزه واقعى با فقر، فساد و تبعیض

 

*    شاخصه‌هاى انقلابى زیستن از منظر رهبر معظم انقلاب

هم‌چنین برخى نویسندگان با مراجعه به نظرات رهبر معظم انقلاب در موارد گوناگون، بیان داشته‌اند که از نظر ایشان «شاخصه‌هاى انقلابى بودن و انقلابى زیستن» را نیز مى‌توان در ده مورد مهم خلاصه کرد و این‌ها مواردى است که مى‌توان گفت انقلابى بودن متکى به این مؤلفه‌هاست:

1.     التزام به اسلام: انقلابى بودن متصل به اسلام است و یک انسان انقلابى باید به مکتب اسلام، پیامبر(ص) و مکتب امام، اعتقاد عملى و واقعى داشته باشد. بر این اساس مى‌توان گفت یک انقلابى، یک مسلمان واقعى است.

2.     مرزبندى پررنگ در برابر دشمن: یک انقلابى واقعى، استکبارستیز، سلطه‌ستیز و در یک کلمه آمریکاستیز است.

3.     بصیرت دینى و سیاسى: یک انقلابى لزوما باید بصیرت دینى و سیاسى داشته باشد و از آگاهى‌هاى غفلت‌زدا و معرفت نافذ برخوردار باشد. انسان انقلابى، قدرت تحلیل درست حوادث و رخدادها را دارد و دشمن‌شناس است و مى‌تواند معادله دوستى و دشمنى را تفکیک کند.

4.     تقواى فردى و جمعى: یک فرد انقلابى، حدود الهى را رعایت مى‌کند و از فساد، اعم از اخلاقى، اقتصادى، سیاسى و... پرهیز مى‌کند. هم‌چنین تقواى جمعى دارد و در حوزه‌هاى امر به معروف و نهى از منکر و مرجح دانستن مصالح اجتماعى به مصالح فردى و پرهیز از دشمن، به‌صورت فعالانه عمل مى‌کند.

5.     پایبندى به مکتب امام و شناخت درست اصول و شاخص‌هاى مکتب: یک انقلابى در انقلاب اسلامى نمى‌تواند انقلابى باشد اما به اصول و مبانى مکتب امام پایبند نباشد.

6.     ولایتمدارى و تبعیت خردمندانه از ولى فقیه: طبق این اصل، همواره باید براى تحقق منویات ولى فقیه به‌عنوان نایب امام عصر(عج)، تلاش و مجاهدت کرد.

7.     پاسدارى مؤمنانه و غیورانه از اصل ولایت فقیه: این اصل، بزرگ‌ترین یادگار امام(ره) است و یک انقلابى باید خود را همواره پاسدار و حافظ این یادگار بزرگ امام بداند و با ایمان و غیرت در حفاظت و حراست از اصل ولایت فقیه بکوشد، زیرا امام فرمودند اگر چنین کنید، مملکت شما آسیبى نخواهد دید.

8.     مردم‌گرایى و اعتقاد واقعى به نظر و رأى مردم: باید به جمهوریت و اسلامیت نظام اعتقاد داشت و جمهورى اسلامى را یک حقیقت واحد دانست. نباید این دو اصل را از یکدیگر تفکیک کرد و این همان مردم‌سالارى دینى است که مقام معظم رهبرى نیز از آن یاد کرده‌اند.

9.     عدالتخواهى و مبارزه با ظلم و فساد: یک انقلابى باید عدالتخواه و ظلم‌ستیز باشد و با انواع و اقسام فساد مبارزه کند.

10.     دفاع از محرومان و مستضعفان در تمامى نقاط عالم: یک انقلابى باید مدافع مستضعفان و محرومان چه در داخل کشور و چه در سایر نقاط جهان باشد. امروز مردم سوریه، عراق، لبنان، یمن و بحرین زیر بار ظلم هستند و یک انقلابى نمى‌تواند نسبت به این ظلم‌ بى‌تفاوت باشد. انقلابى باید طرفدار و دادرس مستضعفان باشد و براى کمک به مظلومان تلاش و مجاهدت کند.