پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- محمد اکبری- 2 روز پیش حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه از طرح برگزاری گفت‌وگوهای منطقه‌ای بین ایران و 6 کشور حاشیه خلیج فارس به ابتکار امیر قطر و وزیر خارجه عمان خبر داد و گفت: حداکثر تا پایان شهریور ماه، مرحله اول گفت‌وگوها آغاز می‌شود. روزنامه سعودی الحیات چاپ لندن روز گذشته گزارش داد که این 6 کشور، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC) هستند. با این حال تحلیل گران معتقدند که مذاکره با برخی از این کشورها دارای الزامات مهمی است که در صورت عدم وجود آن ها، نمی توان نتایجی از آن انتظار داشت؛ اول این که این کشورها باید نسبت میان خود و آمریکا را تعریف کنند که برهمین اساس به نظر می رسد برخی کشورها مانند عربستان، امارات و قطر قادر نیستند بدون نظر آمریکایی ها تصمیمی اتخاذ کنند و دوم این که کشورهای طرف مذاکره به ویژه عربستان باید واقعیت های میدانی منطقه و حضور واقعی ایران را بپذیرند و گام های اساسی بردارند و آن گونه که دکتر ظریف در مصاحبه با السفیر لبنان گفت: «این عربستان است که باید ایران را راضی نگه دارد نه اینکه ما آنها را.» در این گزارش به این موضوع پرداخته ایم و از برخی کارشناسان حوزه تحولات منطقه درباره آن پرسیده ایم.

روابط برخی کشورهای عربی با ایران حاوی حسادت و بدگویی است

در حالی که برخی رسانه ها از طرح مذاکره ایران و 6 کشور عربی با عنوان «مذاکرات ایران و 1+5 عربی» یاد کردند، سعدا... زارعی کارشناس مسائل منطقه با بیان اینکه طرح واژه «مذاکرات ایران با 1+5 عربی» از یک روحیه تبختر در مقابل ایران نشات می گیرد و ایران را مقابل کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به عنوان کشور پاسخگو قرار می دهد گفت: نگاه کشورهای عربی به ایران همواره ملهم از 2 نکته بود، یکی حسادت ورزی به ایران تا حد نمود رسانه ای و بدگویی از آن در محافل خصوصی و دیگر پذیرش عظمت ایران و تعامل با آن.

وی با بیان اینکه خود در برخی نشست ها و مذاکرات با کشورهای عربی شاهد بازبودن چشم دولتمردان عرب به بزرگی ایرانیان و قائل شدن حداکثر احترام به هیئت ایرانی بوده ام گفت: اینکه معمولا آنها قادر نیستند آنچه در باطن آنها می گذرد را در مذاکرات رودر رو بروز دهند مسئله ای است که از قدیم در روابط ما با برخی کشورهای عربی بوده و اکنون نیز استمرار دارد.

مذاکره با عربستان برای حل مسائل تا 10 سال دیگر امکان پذیر نیست

زارعی با اشاره به موضوع مذاکره رو درروی ایران و عربستان با بیان اینکه دولت سعودی براساس یک سیاست خاص که مبتنی بر مشتعل کردن اختلافات در منطقه به نفع خود و علیه ایران حرکت می کند گفت: بسیار بعید است که عربستان حاضر به گفتگوی مثبت با ایران برای حل مسائل منطقه ای باشد.وی تصریح کرد: فکر نمی کنم گفتگو برای حل مسائل و رفع مشکلات منطقه ای ایران با عربستان تا 10 سال آینده امکان پذیر باشد.

دشواری های بیرون کشیدن موضوع مذاکره ایران و عربستان از روی کاغذ

هادی محمدی کارشناس بین الملل و منطقه نیز با بیان اینکه موضوع مذاکرات با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و به طور خاص دولت سعودی موضوع فعال و در دستورکاری برای ایران نیست اظهارداشت: این پیشنهادی بوده که روسیه به ایران مطرح کرده که به نتیجه نرسید.وی تصریح کرد: از یک سو شاهد هستیم موضوعاتی تحت عنوان قطب العربی و یا 2+5 عربی برای یکپارچه سازی کشورهای منطقه علیه ایران مطرح می شود که موجودیتی در منطقه ندارد و از سویی دیگر موضوع مذاکرات 6 کشور عربی با ایران برای حل مسائل منطقه ای مطرح می شود که امکان پذیر نیست زیرا این ممکن نیست که کشورهای عربی به طور دسته جمعی پای میز مذاکره با ایران حاضر شوند.

کشورهای منطقه برای مذاکره با ایران یکپارچه نیستند

محمدی با اشاره به اینکه در دل پیکره های کشورهای منطقه ای این یکپارچگی وجود ندارد که در کنار یکدیگر همراه با ایران بر سر میز مذاکره حاضر شوند خاطرنشان کرد: ما هم از این نوع مذاکره استقبال نمی کنیم چرا که خود این مسئله جنبه هویت دادن و بزرگنمایی کشورهایی در منطقه است که دنبال آن هستند چیز موهومی برای خود درست کنند.وی با تاکید براینکه ایران همواره به دنبال حل مسائل با راهکار مذاکره بوده است در خصوص احتمال مذاکره رو در روی ایران و عربستان نیز گفت: ما همواره فضای همکاری را دنبال می کنیم اما دولت سعودی در مقابل به دنبال مقابله و تولید هزینه برای ایران و منطقه است.

وی با اشاره به اینکه مسئله عربستان با ایران موضوعات طرح شده ای چون حضور ایران در سوریه و یا عراق نیست یادآورشد: عربستان موجودیت انقلاب اسلامی ایران را نمی پذیرد و در داخل این کشور یک نگاه صفر و صدی علیه ایران دیده می شود و به هیچ وجه اینطور نیست که به ایران نگاه سیاسی تعامل گرا داشته باشد.

عربستان فقط به دنبال موجودیت خودش است

محمدی تصریح کرد: دولت سعودی تا آنجا که توانسته صدام را علیه ما تحریک کرده و به او کمک های زیادی در مقابله با ما داشت، تا آنجایی که توانسته صحنه منطقه ای و بین المللی را علیه ما کرد ، تا آنجایی که توانسته آمریکا را برای مقابله و تضعیف ایران تحریک کرد و تا آنجایی که توانسته برای تضعیف محور مقاومت ضربه زده است، از این رو به جرات می توان گفت که عربستان زمینه تعامل گرایی را دنبال نمی کند و اکنون نیز فقط موجودیت خود را دنبال می کند.وی ضمن تائید اظهارات اخیر وزیر خارجه کشورمان خطاب به عربستان مبنی براینکه "دولت سعودی باید واقعیت ها را آنگونه که هست ببیند" گفت: عربستان به رغم از میان رفتن توهم ایران هراسی همواره با سیاه نمایی و دروغ پردازی علیه ایران کماکان به دنبال ایجاد فضای دو قطبی غرب با ایران است حتی اخیرا نیز شاهد بودیم که با خرید تسلیحاتی از مسکو تلاش هایی را برای اینکه موضع روسیه در کنار ایران را سست و یا تحت تاثیر قرار دهد صورت داده است.وی با بیان اینکه ایجاد کنش و گفتگوی ما با عربستان اتفاق خوبی است ولی به طور قطع این روی کاغذ نوشته می شود ولی در این شرایط عملی نخواهد شد خاطرنشان کرد: با شعارهای لیبرالی برخی رسانه های داخلی در این زمینه می توان شرایط تعامل را ایجاد کرد، چرا که دولت سعودی با کوچکترین موضع گیری ایران علیه بحرین واکنش نشان می دهد و انتظار دارد سکوت قبرستانی در منطقه نسبت به اقدامات آن در این کشور، مداخله درامور سیاسی لبنان و آتش افروزی در سوریه حاکم باشد.

مذاکره با ایران تنها راه برون رفت عربستان از تنگنا

منصور حقیقت پور عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با بیان اینکه دستیابی به توافق هسته ای باعث شد تا مجریان حربه ایران هراسی تخطئه بشوند گفت: موضوع ایران هراسی باعث شکل گیری محفل های خاص برای کشورهای حاشیه خلیج فارس با هدف همگرایی علیه خطر ایران بود و نتیجه حاصل مذاکرات هسته ای باطل کننده این جادوی عبری - عربی بود.

وی افزود: ایران با قرار گرفتن پشت میز مذاکره با کشورهای بزرگ جهان و به سرانجام رساندن پرونده هسته ای به کشورهای منطقه و جهانیان ثابت کرد که قادر است مسائل بزرگی را حل بکند. نماینده مردم اردبیل در مجلس با بیان اینکه موضوع هراس از ایران برای اسرائیل و برخی اعراب در واقع یک نان دانی بود و محل دستیابی به مقاصد ناموجه بود که اکنون بسته شده است گفت: به طور مشخص آنکه دائم روی معرکه ایران هراسی کار می کرد رژیم اشغالگرقدس و دولت سعودی بود اما این امر و مقصد اکنون از دست آنها بیرون آمده است و آنها دیگر قادر نیستند روی این موضوع مانور بدهند.

وی با بیان اینکه دولت سعودی اکنون خود را در تنگنا می بیند و با توجه به نفوذ منطقه ایران، راهی جز گفت و گو با ایران ندارد خاطرنشان کرد: دولت سعودی در وضعیت دشواری قرار گرفته است و حالت غریقی را دارد که دست به هر خاشاکی برای بیرون آمدن از منجلاب می گیرد چرا که خواب هایی که برای سوریه، عراق، یمن و بحرین دیده بود یک به یک به کابوس بدون تعبیرمبدل شده است از این رو تنها راه بیرون آمدن از این شرایط تن دادن به حضور در مجمع گفتگو با حضور ایران است.حقیقت پور همچنین با تاکید براینکه از جمله پیش شرط های کشورهای شورای خلیج فارس برای حضور پای میز مذاکرات منطقه ای در حضور ایران تخلیه ذهنی آنها از تلقی های اشتباه علیه ایران و تعریف منطقی از نظام جمهوری اسلامی ایران است گفت: اکنون وقت آن رسیده تا این دولتمردان از باور دروغی که خود ابلاغ کرده و به دیگران القا می کردند دست بردارند.

عربستان باید رویکردش را در یمن، بحرین و سوریه عوض کند

وی با اشاره به اینکه دولت سعودی نیز می بایست رویکرد غلطش را از دولت سوریه، عراق، بحرین و یمن تغییر دهد گفت: به طور قطع عربستان نباید انتظار داشته باشد ایران همانند راهبرد مذاکرات هسته ای راهبرد برد - برد را برای سعودی ها قائل باشد بلکه این دولت سعودی است که باید رویکرد خود را در قبال سوریه ، عراق و دیگر کشورهای منطقه تعدیل کند.

حقیقت پور تصریح کرد: این واقعیت غیر قابل انکاری است که آتش برافروخته شده توسط دولت سعودی با تحریک و حمایت رژیم صهیونیستی طی سال های اخیر دامان بسیاری از مردم مظلوم کشورهای منطقه را سوزانده و رویکرد مداخله جویانه و غیر مردم سالارانه دولت سعودی در لبنان و عراق باعث آسیب به این کشورها شده است و در نهایت اتخاذ این مواضع غلط ضربه های غیر قابل جبرانی را به یکپارچگی جهان اسلام زده است اما عقیده داریم مذاکره با این دولت و دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس راه گشای تمامی مشکلات فعلی در منطقه است.