یخ بورس آب می‌شود؟

بورس بااین‌که در ماه‌های گذشته حال‌وروز خوبی نداشت، اما بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات ، در روندی رو به رشد قرار گرفت و طی یک هفته گذشته سهامداران را به‌روزهای آینده و وعده‌های رئیس‌جمهور منتخب امیدوار کرد. بازار سرمایه در یک‌ماهه اخیر با ابهام بزرگ تعیین رئیس‌جمهور آینده روبه رو بود ولی با آغاز رقابت‌های رسمی انتخاباتی از هفته دوم خردادماه، روند نزولی آن به‌تدریج متوقف شد و به یک تعادل نسبی دست‌یافت. 
 شاخص بورس در هفته گذشته و با اعلام رسمی نتیجه انتخابات ریاست جمهوری با رشد ۱۴ هزار واحدی به یک‌میلیون و ۱۶۱هزار واحد رسید و در اولین روز تیرماه با رشد ۱۸ هزار و ۲۳۱ واحدی در ارتفاع یک‌میلیون و ۱۸۶هزار و ۸۹۵ واحدی قرار گرفت.  
شاخص در پایان معاملات چهارشنبه، دوم تیر ۱۴۰۰ با رشد ۲۶ هزار و ۹۴ واحدی از مرز یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار واحد عبور کرد و به یک‌میلیون و ۲۱۳ هزار واحد رسید. روند صعودی بازار سرمایه در هفته گذشته به‌گونه‌ای بود که ارزش معاملات خرد سهام توانست رکورد سال ۱۴۰۰ را بزند.
بازدهی بورس در خردادماه علی‌رغم ثبت ارقام منفی در دوماهه ابتدای سال جاری، به ۲درصد رسید و شاخص در بسیاری از روزهای این ماه مثبت بود. بازار اما از ابتدای سال ۱۴۰۰ روند مثبتی را طی نکرد و بازدهی منفی ۷ درصدی در فروردین‌ماه و منفی ۴ درصدی در اردیبهشت‌ماه را به خود دید. 
بازار از سال ۹۹ دو موج صعودی و نزولی را شاهد بود. در نیمه اول سال که شاخص رکوردهای جدیدی را از خود به ثبت می‌رساند و از مرز دو میلیون واحد هم عبور کرد تا اینکه بعد از مردادماه با افت شدید و مداوم روبه‌رو شد و فقط در بهمن و اسفندماه سال گذشته به ترتیب ۵ و ۶ درصد بازدهی مثبت را به ثبت رساند.  
روند نزولی بازار باعث شد در چند ماه گذشته بخش زیادی از سرمایه سهامداران خرد آب‌شده و صف‌های فروش طولانی شکل بگیرد تا برای جلوگیری از ضرر بیشتر سهام خود را واگذار کنند. بی‌اعتمادی در سهامداران و تلاش آن‌ها برای خروج از بازار به یکی از چالش‌های عمده در ماه‌های قبل بورس تبدیل شد که با روند نزولی بازار عمق بیشتری پیدا می‌کرد. 
اکنون به‌نظر می‌رسد بازار سرمایه به صحبت‌های رئیس‌جمهور منتخب واکنش مثبتی داشته است و این مسئله می‌تواند به متعادل‌شدن وضعیت بازار در روزها و هفته‌های آینده منجر گردد. ابراهیم رئیسی در اولین نشست خبری خود در مورد برنامه‌های خود درباره بورس اعلام کرده است: «ما اعتماد مردم را به بازار سرمایه بازمی‌گردانیم. دولت بورس را به‌عنوان قلک برای خود نخواهد دید و کسری بودجه را از این محل تأمین نمی‌کند. نسبت به سهام خرد تضمین‌‌هایی برای جبران خسارت‌ها ایجاد می‌کنیم. سازوکارهای نظارتی در بورس را فعال می‌‌کنیم که این موضوع از ایجاد تکانه‌ها در بورس جلوگیری خواهد کرد. اقدامات دیگری ازجمله عمق ‌دادن به بورس در دست بررسی است و کار را برای شرکت‌هایی که آماده ورود به بورس هستند، تسهیل می‌کنیم».
به‌نظر می‌رسد با شکسته شدن مقاومت ۱.۲۰۰ هزار واحدی، روند صعودی در بازار آغاز شده باشد و به‌تدریج با اعتماد سرمایه‌گذاران نقدینگی هم در بازار افزایش پیدا کند، اما بازار سرمایه ایران نشان داده است که از یک سال گذشته خیلی قابل پیش‌بینی نیست و نمی‌توان گمانه‌زنی‌های قطعی را برای آن از قبل ارائه داد.
 رفع سایه ابهام انتخابات از سر بازار
بهنام صمدی ،کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «رسالت» درباره رشد متداوم شاخص بورس در یک هفته گذشته و بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری گفت: برگزاری انتخابات همه بازارها را تحت تأثیر قرار داده بود و بیشتر آن‌ها در حال رکود به سر می‌بردند. در بازار ارز هم بسیاری از فعالان اقتصادی که به امید دلار کمتر از ۱۵ هزار تومان بودند، در انتظار مشخص شدن نتیجه برگزاری انتخابات بودند. 
وی ادامه داد: بورس ازنظر بنیادی از ۶ ماه گذشته وضعیت خوبی پیدا کرد و گزارش شرکت‌ها هم قابل‌قبول بودند، اما مسئله اصلی بازار اخیر ابهام در برجام و تعیین نتیجه ریاست جمهوری بود. حالا سایه این ابهام بزرگ از سر بازار برداشته‌شده و به‌تدریج اعتماد به بازار برگشته است و مردم در حال خرید سهام هستند. ضمن این‌که با انتخاب آقای رئیسی کل ساختار حاکمیت یکدست می‌شود و پیام عدم وجود تنش سیاسی در کشور را منتقل می‌کند. بازار سرمایه هم از این مسئله تأثیر گرفته و اکنون پتانسیل‌ها در حال آزاد شدن هستند و نقدینگی هم وارد بازار می‌شود. 
صمدی با اشاره به اینکه قیمت‌های جهانی در حال صعود هستند، افزود: قیمت‌های جهانی محصولاتی مانند فلز و نفت در حال همراهی با بازار داخل هستند. نفت به بشکه‌ای ۷۵ دلار رسیده که اتفاق خوبی برای ما محسوب می‌شود، زیرا هم می‌تواند تا حدودی کسری بودجه را پوشش دهد و هم به نفع شرکت‌های صادرات محور است.
وی خرید سهام بنیادین توسط صندوق‌های بورسی را اقدام قابل قبولی دانست و ادامه داد: صندوق‌های تثبیت و توسعه بازار بورس هم می‌توانند تا حدودی در تعیین وضعیت بازار نقش ایفا کنند، اما آن‌ها هم باید منابع لازم را داشته باشند تا خرید کنند. درصورتی‌که قول داده‌شده برای تزریق ۱۵۰ میلیون دلار که در قیاس با حجم بازار مبلغ زیادی هم نیست به بازار تزریق شود، می‌تواند تحرکاتی را در بازار ایجاد کند. 
وی بابیان این‌که مصوبات جلسه سران قوا هنوز به‌طور کامل به بازار سرمایه ابلاغ نشده است، افزود: درصورتی‌که این اتفاق بیفتد به نفع صندوق توسعه و صندوق تثبیت بورس خواهد بود. ضمن اینکه یکی از مصوبات جلسه سران قوا موضوع قیمت‌گذاری دستوری است که به‌تازگی در بعضی از کالاها حذف‌شده است اما این اتفاق باید برای خودرو هم رخ دهد که در این صورت به بازار سرمایه هم کمک زیادی می‌کند. عامل دیگر تأثیرگذار سود بانکی و نرخ بهره است که تیم اقتصادی دولت جدید به نرخ پایین بهره معتقد است که می‌تواند به بهبود بورس کمک نماید. 
صمدی بازار سرمایه را دارای ارزندگی اعلام کرد و گفت: گزارش‌های ۱۲ ماهه شرکت‌ها نشان می‌دهد که وضعیت بنیادی شرکت‌ها مناسب هستند و حتی در قیمت سهام کوچک هم به نرخ‌های ارزنده‌ای رسیده‌ است. اکنون زمان خرید سهام است و به همین علت نقدینگی در روز چهارشنبه گذشته رکورد سال ۱۴۰۰ را زد. 
این کارشناس بورس تصریح کرد: ما از چندی قبل انتظار ورود پول خرد را در بازار داشتیم که هفته قبل به بیش از ۶ هزار میلیارد تومان رسید و این هفته هم این وضعیت می‌تواند ادامه داشته باشد. هرچقدر میزان نقدینگی به بورس ادامه‌دار باشد، اعتماد هم به‌تدریج به بازار بازمی‌گردد. 
صمدی با اشاره به رسیدن شاخص به بیش از یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار واحد افزود: به نظر می‌رسد روند تداوم در بازار ادامه داشته باشد به‌خصوص آن‌که رفع ابهام درنتیجه انتخابات به شکسته‌شدن مقاومت ۱.۲۰۰ هزار واحدی منجر شد. عده‌ای از طریق تکنیکال معامله می‌کنند و به‌همین‌علت منتظر شکسته شدن این مقاومت بودند و اکنون زمان بازگشت در افت شاخص بود. 
وی درباره تعیین وضعیت مذاکرات برجام و اثر آن بر بازار سرمایه گفت: نتیجه مذاکرات برجام برخلاف نظر عده‌ای که معتقدند به ضرر بازار است، به نفع آن و صنایع صادرات محور، خودروسازی و بانکی ما است. من تصور نمی‌کنم در صورت موفقیت‌آمیزبودن مذاکرات، دلار خیلی افت قیمت داشته باشد، زیرا به علت تقاضای سرکوب‌شده‌ای که برای واردات وجود دارد با رفع تحریم‌ها، تقاضا برای خرید دلار بالا خواهد رفت. 
صمدی در پایان رشد اخیر شاخص را به علت داشتن پشتوانه بنیادی دانست و گفت: اکنون بازار در حال سنجش میزان ریسک در بازار است. انتخابات هم تأثیر روانی  بر رشد آن گذاشت، اما رشد فعلی ناشی از بی‌پشتوانگی نیست، بلکه ارزندگی سهام پشتوانه بازار است.