اتصال افغانستان به اروپا از طریق ایران

خط راه‌آهن خواف-هرات که متصل‌کننده شهر خواف در ایران به هرات در افغانستان است به طول ۲۱۸ کیلومتر پنج‌شنبه ۲۰ آذرماه به بهره‌برداری می‌رسد. این خط راه‌آهن خطوط ریلی دو کشور را به یکدیگر وصل می‌کند و برای اولین بار مردم افغانستان صاحب مسیر ریلی با ایران می‌شوند.
حمل‌ونقل ریلی جزءمقرون‌به‌صرفه‌ترین روش‌های حمل‌ونقل به‌ویژه در بخش باربری است که ازنظر کاهش آلایندگی و ایمنی در جابه‌جایی بار و مسافر در قیاس با سایر خطوط حمل‌ونقل امتیاز بیشتری را کسب می‌کند. بنابراین با توجه به جغرافیای وسیع کشور و مرزهای طولانی با کشورهای همسایه به همراه پتانسیل عظیمی که در  تجارت خارجی با این کشورها وجود دارد، توسعه راه‌های ارتباطی ازجمله راه‌آهن ضرورت بالایی را می‌طلبد.
گسترش شبکه ریلی می‌تواند نقش مهمی در کاهش هزینه‌های جابه‌جایی بار و مسافر ایفا کند و هزینه تمام‌شده کالای نهایی را مقرون‌به‌صرفه نماید. خط راه‌آهن خواف-هرات با توجه به این ویژگی به افزایش صادرات و واردات و رونق اقتصادی افغانستان و توسعه مبادلات بین ایران و این کشور کمک می‌کند، 
به‌طوری‌که با بهره‌گیری از ظرفیت این خط ریلی سالانه ۱۲ میلیون تن کالا در این مسیر جابه‌جا خواهد شد. در حال حاضر نیز میزان صادرات ایران به افغانستان طی یک‌سال گذشته ۳ میلیارد دلار برآورد شده است که در مقایسه با اتحادیه اروپا این رقم به بیش از ۶ برابر می‌رسد.
اتمام ساخت پروژه خواف -هرات و اتصال آن به بندر چابهار، مسیر به‌صرفه و اقتصادی برای ترانزیت کالا‌های افغانستان ایجاد خواهد کرد و سرعت و کاهش هزینه جابه‌جایی کالا‌های ترانزیتی را تا ۲۰ درصد ارزان‌تر از سایر شیوه‌های حمل‌ونقل فراهم می‌آورد.
این خط آهن علاوه بر مزیت‌های ذکرشده، افغانستان را از طریق ایران به اروپا وصل می‌کند و دیگر کشور‌ها می‌توانند با استفاده از این مسیر ریلی و با عبور از ایران کالا‌های خود را به افغانستان منتقل کنند. 
با راه‌اندازی راه‌آهن خواف-هرات، کشورمان می‌تواند از فرصت افزایش درآمد‌های ترانزیتی بهره ببرد و موقعیت خود را برای افزایش همکاری‌های تجاری و ترانزیتی میان کشور‌های همسایه ارتقا دهد. 
خط راه‌آهن خواف-هرات در ۴ قطعه تعریف‌شده که دو قطعه این خط از خواف تا مرز شمتیغ به طول ۷۸ کیلومتر در خاک ایران و قطعه سوم از شمتیغ تا ایستگاه روزنک به طول ۶۲ کیلومتر توسط ایران تکمیل و احداث شده است که مجموعا این ۳ قطعه به طول ۱۴۰ کیلومتر ۲۰ آذر به بهره‌برداری می‌رسد. ۸۵ کیلومتر باقی‌مانده از قطعه چهارم بر عهده افغانستان است و دولت این کشور به دنبال برگزاری مناقصه برای تعیین پیمانکار این قطعه است.
اتصال اولین خط ریلی میان ایران و افغانستان
سعید رسولی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل راه‌آهن در گفت‌وگو با «رسالت»، درباره افتتاح خط ‌آهن خواف-هرات بیان کرد: این مسیر ریلی برای اولین بار میان دو کشور برادر و فارسی‌زبان برقرار شده است و حمل بار و مسافر از این طریق امکان‌پذیر خواهد شد. قطعه‌ای که ساخت آن به پایان رسیده و به بهره‌برداری می‌رسد، مسیر ریلی خواف تا روزنک است که ۷۶ کیلومتر این مسیر در خاک ایران و ۶۲ کیلومتر آن در خاک افغانستان است. 
وی با اشاره به مزایای مسیر ترانزیت برای کشور تصریح کرد: خطوط هوایی، جاده‌ای و ریلی ترانزیت نه‌تنها مردم یک منطقه، بلکه همه کشور را منتفع می‌کند. اتصال ریلی ایران به کشورهای همسایه و توسعه کریدورهای بین‌المللی برای افزایش سهم ترانزیت از طریق ریل یکی از مهم‌ترین اولویت‌های کشور است و موقعیت استراتژیک ایران در منطقه و اهمیت بهره‌مندی از این خط آهن می‌تواند نقش ایران را در ترانزیت کالا تثبیت کند. در حال حاضر کالاهای زیادی از طریق صادرات و واردات بین دو کشور ایران و افغانستان جابه‌جا می‌شوند که با فعال شدن این محور ریلی بخش زیادی از این بارها می‌تواند از این مسیر منتقل گردد.رسولی با اشاره به اتصال افغانستان به اروپا از طریق این مسیر ریلی بیان کرد: با استفاده از خط راه‌آهن خواف-هرات، افغانستان می‌تواند برای ترانزیت کالا در کریدور‌های شرقی-غربی و شمال-جنوب بار‌های ترانزیتی را از حوزه کشور‌های CIS و خلیج‌فارس و از طریق ترکیه به اروپا برساند. با توجه به‌واقع شدن سهم زیادی از معادن افغانستان در غرب این کشور، این خط ریلی می‌تواند فرصت بسیار خوبی را برای افغانستان فراهم آورد تا محصولات معدنی‌اش را از طریق شبکه ریلی از خاک ایران صادر کند.
وی یادآور شد: محصور بودن افغانستان در خشکی و فقدان دسترسی این کشور به آب‌های آزاد، محدودیت‌های زیادی درزمینه بازرگانی خارجی به دنبال داشته است و بهره‌برداری از خط ریلی خواف به هرات، افغانستان را به آب‌های آزاد خلیج‌فارس و بندرچابهار متصل می‌کند.
مدیرعامل راه‌آهن با اشاره به ظرفیت‌های حمل صادرات در این خط راه‌آهن تصریح کرد: در این محور پتانسیل ۱.۷ میلیون تن ترانزیت به افغانستان وجود دارد که پیش‌بینی می‌شود حدود ۳ میلیون تن بار صادراتی و وارداتی هم به محور خواف- هرات جذب شود.رسولی درباره ارائه آموزش فنی و تخصصی به نیروهای راه‌آهن افغانستان گفت: راه‌آهن ایران به ۲۰ نفر از نیروهای راه‌آهن افغانستان، آموزش‌های لازم برای تکمیل این مسیر ریلی را ارائه داد. مسئولان افغانستان تقاضای ارائه آموزش تخصصی متنوعی را از ما داشتند و ما نیز در این زمینه همکاری‌های لازم را به نیروهای افغان ارائه دادیم. معاون وزیر راه و شهرسازی در پایان با اشاره به تخصیص تسهیلات صندوق توسعه ملی برای توسعه راه‌آهن شرق بیان کرد: با عنایت مقام معظم رهبری در اختصاص تسهیلات از صندوق توسعه ملی، راه‌آهن زاهدان به بندر چابهار به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی متصل می‌شود که از این طریق کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی متصل خواهند شد.