اقتصاد آموزشی در نظام آموزش و پرورش جایی ندارد

غلامعلی فرجادی روز پنجشنبه در نخستین همایش تامین و مدیریت منابع در آموزش و پرورش با طرح سوالاتی چون چرا باید دیواری روی دانش‌آموز خراب شود؟ چرا دانش‌آموزان از فضای مناسبی برخوردار نیستند و چرا معلمان از شرایط حقوقی خود چندان راضی نیستند، گفت: پاسخ تمام این سوالات به مقوله مغفول ماندن اقتصاد آموزشی برمی‌گردد.
وی اظهار داشت: آموزش و پرورش 14 میلیون دانش آموز و حدود یک میلیون نیرو دارد اما در سال چه میزان تحقیق و پژوهش عمیق در زمینه اقتصاد آنها صورت می‌گیرد .
وی با بیان این که « مساله اقتصاد بهداشت در آموزش و پرورش نیز گم شده است»، افزود: این مساله به همراه اقتصاد آموزشی دو مقوله جدید در دنیا با سابقه کمتر از 40 سال هستند اما اهمیت بسیاری دارند.
فرجادی گفت: منابع مالی آموزش و پرورش از بودجه ای که دولت تعیین می کند تامین می‌شود، این در حالی است که می دانیم هیچ جای دنیا دولت ها ملزم نیستند تا همه افراد از تحصیلات دانشگاهی برخوردار شوند. اما آموزش و پرورش سنگ زیربنای آموزش است و دولت‌ها ملزم به حمایت از آن هستند. حتی در برخی کشورها آموزش و پرورش اجباری است اما در کشور ما هنوز اجباری نشده است.
وی ادامه داد: فردی که دوره مدرسه را می گذراند مهارتی برای زندگی و درآمد کسب نکرده است اما این آموزش عوارض جانبی هم مثبت و هم منفی دارد، به عنوان مثال فردی که درس خوانده می‌تواند بهداشت فردی را رعایت کند و از این راه به دولت و اقتصاد آن کمک کند. بنابراین آموزش تا پیش از دانشگاه منافع و بازده اجتماعی دارد اما دانشگاه بازده خصوصی دارد یعنی فرد مدرک می‌گیرد تا درآمد بیشتری داشته باشد.
فرجادی درباره منابع مالی مدارس گفت: تمام دولت‌ها می‌توانند مدارس غیر انتفاعی داشته باشند که نیازهای مالی آن از طریق والدین تامین شود اما همه دولت‌ها هم موظف هستند تا مدارسی رایگان برای افراد کم درآمد داشته باشند بنابراین تامین منابع مالی از اهمیت زیادی برخوردار است.
وی گفت: حداقل هزینه آموزش و پرورش 20 درصد بودجه دولت است و 30 تا 35 درصد کارکنان دولت را نیز در اختیار دارد و این امر پژوهش و تحقیقات مستمری در حوزه منابع انسانی و اقتصادی را به ضرورت تبدیل می‌کند.
عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی، مدیریت و برنامه ریزی ریاست جمهوری با اشاره به لزوم تغییر سازماندهی آموزش و پرورش، گفت: در این سازماندهی باید مدیریت منابع موجود لحاظ شود.
وی اظهار داشت: گاه شنیده می شود ایجاد مدارس غیر انتفاعی کار درستی نبوده است و بحث نابرابری آموزشی پیش می‌آید‌؛ تمام اینها از مقوله اقتصاد و توان مالی خانواده‌ها و عدم اطلاعات کافی از وضعیت خانواده‌ها نشات گرفته است.
وی گفت: اکنون آموزش و پرورش تا حدودی غیر متمرکز شده اما ناچیز است و باید کاملا غیر متمرکز شود و دولت تنها بر عملکرد آنها نظارت کند.
فرجامی اظهار داشت: آموزش و پرورش دولتی است از این رو کم کردن هزینه‌های آن دشوار است و بنابراین باید پژوهش و تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گیرد تا راهکاری اساسی اتخاذ شود، در این میان نیز لازم است که به طور مستمر مقایسه‌ای با دیگر کشورها داشته باشیم تا بدانیم کجا ایستاده‌ایم.
نخستین همایش تامین و مدیریت منابع در آموزش و پرورش با محورهای تحقق سند تحول بنیادین دربخش تامین منابع، استفاده از تجارب بین المللی در تامین منابع، تنوع بخشی تامین منابع و عدالت اجتماعی و آموزشی و تامین منابع در مدرسه دارالفنون برگزار شد.
علمی** 9014**9053