علت تفاوت کارمزد خدمات بانکی ایران با سایر دنیا

 

آیا می دانستید این کارمزد ممکن است بین بانک های مختلف متفاوت باشد؟ در کشور ما تفاوت کارمزد خدمات بانکی با کارمزد بانک های خارجی قابل مشاهده است. در حقیقت کارمزدی که بانک های ایرانی در قبال انجام کارهای بانکی از شما کسر می کنند نسبت به بانک های خارجی بسیار کمتر است. اما دلایل اصلی تفاوت کارمزد خدمات بانکی چیست؟

 

قانون گذاری توسط بانک مرکزی

در کشور ما این بانک مرکزی است که سیاست های بانکی را مشخص می کند. در کشور های خارجی بانک مرکزی قانون های کلی را مشخص می کند و در برخی موارد مانند تعرفه خدمات بانکی آزادی هایی را به بانک های دیگر می دهد. اما در کشور ما کارمزد خدمات بانکی را تماما بانک مرکزی مشخص می کند و این قیمت گذاری ها را تنها به گونه ای مشخص می کند که هزینه های بانک برای انجام خدمات هم تامین نمی‌شود و نه اینکه بانک از این خدمات خود درآمد مازاد و سود زیادی داشته باشد.

 

شاید اگر بانک مرکزی این محدودیت را از بانک ها بردارد بانک های خارجی نیز می توانند وارد عرصه اقتصادی کشور شده و با بانک های داخلی به رقابت بپردازند. رقابت بین بانک های داخلی و خارجی در داخل کشور هم گردش چرخ اقتصاد را بهتر می کند و هم کیفیت خدمات بانکداری بالاتر می رود. برای اینکه این مورد را بهتر بفهمید لازم به ذکر است که 33% درآمد بانک های خارجی را همین کارمزد ها تشکیل می دهد، این درحالی است که بانک های داخلی تنها 28/7% درآمد خود را از کارمزد ها بدست می آورند. به جدول زیر دقت کنید که مقایسه بین بانک های داخلی و بانک HSBC است که در چند سال گذشته انجام شده:

 

این مورد نیز یکی از مهم ترین دلایلی است که می توان نام برد. منبع درآمد بانک های داخلی با منبع درآمد بانک های خارجی فرق می کند. بانک های داخل کشور بیشتر از طریق ارائه تسهیلات به مشتری ها و سایر خدمات پول ساز برای خودشان هزینه های لازم برای اداره ی بانک را تامین می کنند. با میزان درآمدی که بانک ها از ارائه تسهیلات خود دارند کسب درآمد از طریق خدمات بانکی برایشان چندان مهم نیست البته با قوانین بانکی کشور بانک های داخلی نمی توانند از روش های دیگر درآمدی داشته باشند.

بانک‌های ایران سال‌ها است که از بانک مرکزی تقاضای افزایش و منطقی سازی کارمزد خدمات بانکی را دارند و برای کارمزد محور کردن بانک تلاش میکنند اما این تلاش تا کنون حتی با توجه به اسلامی بودن ایران به ثمر نرسیده است.

تشویق مردم به استفاده از خدمات الکترونیک

ما در دوره ای هستیم که هر روز خدمات بیشتری از بانک ها بصورت الکترونیک ارائه می شود. الکترونیکی شدن خدمات بانکی باعث می شود که افراد کمتری بصورت حضوری به بانک ها مراجعه کنند و در زمان و بسیاری از هزینه ها مانند هزینه ی کاغذ های مورد استفاده در بانک ها کاهش پیدا کند. در کشور های غربی این کار مدت هاست که انجام شده است و بانک ها مراجعه کننده های حضوری نسبتا کمی دارند و بیشتر مردم کارهای بانکی خود را بصورت اینترنتی انجام می دهند. متاسفانه یکی از مشکلاتی که پایین بودن کارمزد خدمات بانکی دارد تشویق مردم به استفاده نکردن از خدمات الکترونیک باشد.

البته از بین سه دلیلی که در بالا بیان شد دلیل اول بسیار قوی تر است و این قوانین بانکی کشور است که باعث راکد بودن کارمزد خدمات بانکی در سالیان دراز شده است. تفاوت کارمزد خدمات بانکی در بانک های خارجی حتی بین بانک ها نیز وجود دارد که بیشتر برای رقابت و جلب سپرده گذاران بیشتر است. با تغییر این روند کارهایی که بانک مرکزی باید انجام دهد نیز بسیار کم تر می شود و سیستم بانکی ما با سیستم بانکی حاکم بر دنیا یکی می شود.

ممکن است این روند تغییر کند؟

با توجه به اینکه کسب درآمد از طریق ارائه تسهیلات بانکی مخاطر آمیز است، بانک‌ها به سمت کسب درآمد از روش‌هایی بی‌خطر‌ مانند کارمزد خدمات بانکی هستند.

حرکت بر خلاف دنیا چرا؟

یکی از مشکلات بزرگ صنعت بانکی کشور ما که بانک‌های کشور را به ورشکستگی کشانده است، تصویب قوانین کارمزد دستگاه‌های پوز  به شرکت‌های پرداخت است. در حالی که در دنیای متمدن که ما این صنعت را از آنان اخذ کرده‌ایم، کاملا برعکس است و شرکت‌ها به بانک‌ها کارمزد میدهند. آیا این روال را بانک مرکزی میتواند تغییر دهد؟ این کار یک مدیر قوی میخواهد که تا کنون در این بانک ظهور نکرده است!