پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- سيد محمودمعلمي- دانمارک کشوري است در شمال اروپا با جمعيتي حدود 5.8 ميليون نفر و مساحت 43094 کيلومتر مربع (صدو سي و چهارمين ) کشور جهان است. دانمارک از حدود ۱۲٬۵۰۰ سال پيش مسکوني بوده و پيشينه کشاورزي در اين سرزمين به ۳۹۰۰ پيش از ميلاد بازمي گردد.

به باور تاريخدانان، پيش از مهاجرت مردم دانمارکي که گروهي از ژرمن ها هستند، قوم ديگري از ژرمن ها به نام ژوت ها به اين منطقه آمده بودند و ژوتلند و جزاير پيرامون آن را مسکوني کرده بودند. ژوت ها به همراه آنگل ها و ساکسون ها سه قوم نيرومند ژرمن در زمان خود به شمار مي آمدند.

دانمارک به عنوان يکي از کشورهاي اتحاديه اروپا که از واحد پول يورو استفاده نمي کند با رکود اقتصادي شديدي روبروست. اين کشور از جنگ جهاني دوم تاکنون با چنين رکودي مواجه نبوده است در عين حال دانمارک با تکيه بر حفظ بازارهاي جهاني محصولات کشاورزي و تنوع بخشي به توليدات و يافتن بازارهاي جديد در سراسر گيتي اقتصاد خود را " کشاورزي محور" دانسته و با تامين غذاي بيش از 21درصد جمعيت جهان ، همراه با کشورهاي اسکانديناوي پيشرو توليد محصولات کشاورزي است.

"توليد محصولات با کيفيت " و " توليد بازار پسند " اساس توليدات محصولات کشاورزي را در دانمارک تشکيل مي دهد و يک ضرب المثل دانمارکي نيز مي گويد : آنکه براي ديگران سفره مي اندازد گرسنه نمي ماند."

توليدات صادرات محور
دانمارک تنها کشور در حوزه بالتيک است که داراي شبکه اي از صادرات کشاورزي است و سه برابر نياز بازار داخلي خود مواد غذايي توليد مي کند. تناسب مناسبي از اراضي قابل کشاورزي و آب و هواي معتدل،براي کشاورزي شرايط مساعدي را به وجود آورده است.اما تکنولوژي پيشرفته و زيربناي مناسب ،دلايلي هستند که کشاورزي را در سال هاي اخير، مولد ساخته است.اگر چه نقش کشاورزي در اقتصاد کشاورزي دانمارک به طور پيوسته و به دليل صنعتي شدن و توسعه اقتصادي در حال پيشرفت، در حال کاهش يافتن است، ولي کشاورزي هنوز به عنوان يک منبع درآمد ارز خارجي،حياتي است.کشاورزي يک منبع مستقيم و غيرمستقيم ايجاد شغل و تامين کننده غذاي روزانه مهم است.رشد مکانيزاسيون کشاورزي در ترکيب با تغييرات مديريت و سازماندهي مزرعه، به علاوه استخدام در بخش صنعتي در شهرها،به معني مردمان مورد نياز کمتري در مزارع و افزايش مساحت مزارع است.اندازه مزارع افزايش يافته و تعداد مزارع به طور دراماتيکي از دهه 1950 در حال کاهش يافتن است.از دهه 1970 تا دهه 1990 ،2600 مزرعه خصوصي در هر سال محو شدند و جذب مزارع بزرگتر شدند.در نيمه اول قرن بيستم،دانمارک داراي 200هزار مزرعه خصوصي با اندازه متوسط 16 هکتار بود و در سال 1997 تعداد مزارع 60900 واحد و اندازه متوسط 6/43 هکتار بود.

از ويژگي هاي قابل توجه توليدات کشاورزي دانمارک "صادرات محور" بودن آن است که بهجت، کارشناس وزارت جهاد کشاورزي در اين باره مي گويد : دانمارک دو ويژگي منحصر به فرد دارد اول اينکه اين کشور محصولاتي را توليد مي کند که 40 درصد تنوع آن در کشور مصرف نشده و بازار مصرفي هم ندارد از جمله انواع "پنير فتا" که صرفا براي آسيا و آفريقا توليد مي شود و يا نوعي گوشت فرآوري شده که تنها دربازار ايالات متحده مصرف مي شود لذا اين نکته را درباره توليدات مي توان گفت که توليد هر محصول الزاما به معناي مصرف آن نبايد باشد بلکه توليدات بايد بر اساس بازار عرضه و تقاضا برنامه ريزي شود.

الگوي کشت اروپا قابل اجرا در ايران
يکي ديگر از ويژگي هاي کشاورزي دانمارک که تمامي کشورهاي اروپايي از آن الگوبرداري کردند "الگوي کشت اروپا" به عنوان الگوي توليدات کشاورزي است.

مهندس بهجت کارشناس مسئول معاونت بهبود توليدات گياهي وزارت جهاد کشاورزي در اين خصوص مي گويد دانمارک بيش از 149 سال پيش الگوي کشت اروپا را طراحي کرد و اين برنامه همچنان در اروپاي مرکزي و اروپاي شمالي اجرا شده و به دليل اينکه اين برنامه بر اساس منطق اقتصادي " طرح اروپايي و اجراي منطقه اي "طراحي شده و نقشه سياسي اروپا نيز همواره در حال تغيير است ، همچنان اين برنامه درحال به روز شدن است.

کشورهاي اروپاي شرقي در دو دهه گذشته با بومي سازي الگوي کشت دانمارک برنامه ريزي توليدات کشاورزي را بر اساس آن انجام مي دهند.

وي ادامه داد : بر اساس اين الگوي کشت اروپاي شمالي گستره توليدات دامي را انتخاب و با اجراي دقيق آن کشورهاي هلند ، دانمارک و سوئد توليدات دامي را محور اقتصاد کشاورزي قرار داده و تنها اين سه کشور بيش از 48 درصد محصولات لبني آمريکا و آسيا را به انحصار خود درآورده و اين درحالي است که مساحت دانمارک معادل 1.38 کشور ايران است و تا چند سال پيش 70درصد پنير ايران را "پنير فتاي دانمارک" تشکيل مي داد و اکنون بيش از 70درصد فرآورده هاي تخميري مصرف بازار آمريکا را محصولات اسکانديناوي تشکيل مي دهد.

بهجت با اشاره به اينکه برخي ايالات خشک و گرمسيري آمريکا موفق به بومي سازي الگوي کشت دانمارک شده و متناسب با آن الگو به توسعه کشاورزي پرداخته اند يادآور شد : الگوي کشت دانمارک که بيش از 149 سال طراحي شده براي مناطق خشک اروپا هم برنامه ارائه داده و کارشناسان کشاورزي آمريکا در سال 1999 بخش خشک اين برنامه را در ايالت کاليفرنيا اجرا کرده و به توسعه باغات پسته در اين نقطه خشک پرداختند و اکنون که محصول اين باغات وارد بازار جهاني شده است به رقيب سرسخت ايران تبديل شده و صادرات پسته ايران را تهديد مي کند!

بهجت که سابقه 29 سال کارمفيد را در کارنامه کاري خود دارد از امکان اجراي بومي سازي الگوي کشت دانمارک در ايران و به طور کلي در فلات يادآور شده و ادامه مي دهد : اين خيلي مهم است که الگوي کشت دانمارک به گونه اي طراحي شده که حتي برخي کشورهاي آفريقايي و آمريکاي جنوبي و آسيايي هم ( که شرايط اقليمي و ميزان بارش آنها از ايران هم کمتر است ) الگوي کشت دانمارک را اجرا کرده اند و موفقيت هايي نيز داشته اند لذا ايران بايد مطالعات الگوي کشت را برپايه تغيير اقليم آغاز کند و از الگوي کشت دانمارک (بومي شده در مناطق خشک آمريکا و تايلند) بهره ببرد و متناسب با شرايط اقليمي و متوسط بارش ها در ايران، اجراي منطقه اي الگوي کشت را شروع کند و الگوي کشت دانمارک در خطه هاي شمالي کشور و پس از آن در استان هاي مرکزي نيز اجرا شود.

اقتصاد ایران تایلند جنگ جهانی دوم درآمد کشاورزی گوشت لبنیات وزارت جهاد کشاورزی هلند