پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- در یک ماه گذشته خبرهای مختلفی درباره طرح نحوه اداره بانک مرکزی در جهت ایجاد استقلال بانک مرکزی که در آن به شیوه عزل و پذیرش استعفا و انتخاب رئیس کل بانک مرکزی که در اخیرا در دستور کار مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده منتشر و واکنش‌های مختلفی بروز داده شد اما در نهایت براساس مصوبه این مجمع مقرر شد تا رئیس کل بانک مرکزی به پیشنهاد وزیر اقتصاد، تایید هیات وزیران و صدور حکم توسط رئیس‌جمهور تعیین شود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «پارس»، شایعه هایی در راهروهای هزار توی بانک مرکزی شنیده می شود که مطرح شدن استقلال بانک مرکزی بهانه ای برای جابه جا کردن رئیس کل کنونی بانک مرکزی است و به طور کلی بحث اصلی تحقق استقلال بانک مرکزی نیست.

به گزارش میزان؛ شایعه‌هایی در راهروهای هزار توی بانک مرکزی شنیده می‌شود که مطرح شدن استقلال بانک مرکزی بهانه‌ای برای جابه‌جا کردن رئیس کل کنونی بانک مرکزی است و به طور کلی بحث اصلی تحقق استقلال بانک مرکزی نیست.

در هفته‌های گذشته بحث‌های مختلف در خصوص مدت زمان ریاست بانک مرکزی و فرآیند عزل و نصب مطرح شد، به اعتقاد کارمندان بانک مرکزی و کار‌شناسان، چنین مسائلی بهانه‌ای برای جابه‌جایی رئیس کل کنونی بانک مرکزی است و اصلا قصدی برای استقلال بانک مرکزی وجود ندارد. 

تمام اختیار عزل و نصب رئیس کل بانک مرکزی مانند گذشته به دولت واگذار شد تا استقلال این بانک همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار داشته است. 

البته با خروجی که جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد فرآیند عزل و نصب رئیس کل بانک مرکزی داشت، مقداری بر صحت شایعه‌ها دامن زده است. 

از سال ۱۳۳۹ که بانک مرکزی ایران با سرمایه 6.3 میلیارد ریال و ۳۸۸ نفر پرسنل تاسیس شد و ابراهیم کاشانی ریاست آن را عهده دارشد تا کنون ۵۴ سال می‌گذرد و در این مدت ۲۰ نفر عهده‌دار این مسوولیت شدند. 

جز مهدی سمیعی که در سال ۱۳۴۳ رئیس کل بانک مرکزی شد و تا سال ۱۳۴۸ در این سمت انجام وظیفه می‌کرد و دوباره در سال ۱۳۴۹ برای مدت یک سال دیگر به این سمت انتخاب شد و همچنین مرحوم محسن نوربخش که در فاصله سال‌های ۶۵-۱۳۶۰ رئیس کل بانک مرکزی بود و مجدداً در طول سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۲ که دارفانی را وداع گفت، سایر روسای بانک مرکزی همگی تنها برای یک دوره در این مسوولیت بودند. 

گرچه در بیش از نیم قرنی که از تاسیس بانک مرکزی می‌گذرد هیچ کس به اندازه مرحوم نوربخش که ۱۴ سال رئیس کل بود نتوانست برای این مدت طولانی در این سمت باقی بماند و ضمنا یادآور دورانی باشد که بیشترین استقلال را برای بانک مرکزی به ارمغان آورده باشد. 

البته با توجه به رویکرد دولت‌ها در برخورد با بانک مرکزی و قوانینی که استقلال بانک مرکزی را برنمی‌تابند، حفظ استقلال بانک مرکزی بیشتر تابع روحیه و شیوه مدیریت رئیس کل بوده است. 

از این رو کار‌شناسان بانک مرکزی دوران نوربخش را مستقل‌ترین دوران بانک مرکزی و دوران بهمنی را ضعیف‌ترین دوران از حیث استقلال بانک مرکزی می‌دانند. 

ریاست بانک مرکزی از سال ۱۳۳۹ تاکنون بر عهده این افراد بوده است: ابراهیم کاشانی سال ۱۳۳۹، علی اصغر پورهمایون سال ۱۳۴۰، مهدی سمیعی سال ۱۳۴۳، خداداد فرمانفرمائیان سال ۱۳۴۸، مهدی سمیعی سال ۱۳۴۹، عبدلعلی جهانشاهی سال ۱۳۵۰، محمد یگانه سال ۱۳۵۲، حسن علی مهران سال ۱۳۵۴، یوسف خوش کیش سال ۱۳۵۶، محمدعلی مولوی سال ۱۳۵۷، علی رضا نوبری سال ۱۳۵۸، سید محسن نوربخش سال ۱۳۶۰، مجید قاسمی سال ۱۳۶۵، سید محمدحسین عادلی سال ۱۳۶۸، سید محسن نوربخش سال ۱۳۷۳، محمدجواد وهاجی (قائم مقام رئیس کل) سال ۱۳۸۲، ابراهیم شیبانی سال ۱۳۸۲، طهماسب مظاهری سال ۱۳۸۶، محمود بهمنی سال ۱۳۸۷ و ولی‌ا... سیف سال ۱۳۹۲. 

آیا آنگونه که در راهروهای هزار توی بانک مرکزی شنیده می‌شود مصوبه جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام برای انتخاب بیست و یکمین رئیس کل است؟ آیا سناریوی استقلال بانک مرکزی و پنج ساله شدن ریاست این بانک بهانه‌ای برای تغییر سیف رئیس کل کنونی است؟ 

گزینه‌های احتمالی
طبق این گزارش، بر اساس شرایطی که در مصوبه مجمع تشخیص برای ردای ریاست کل بانک مرکزی در نظر گرفته شده و همچنین بنابر شایعاتی که در محافل بانکی و اقتصادی شنیده می‌شود، گزینه‌های احتمالی مسعود نیلی، فرهاد نیلی، اکبر کمیجانی و عبدالناصرهمتی مطرح‌ترین افراد هستند. اما کدام یک از این افراد به کرسی ریاست راه می‌یابد؟ 

مسعود نیلی
مسعود نیلی مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی، دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، استاد دانشگاه صنعتی شریف؛ رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی (ریاست جمهوری) و یکی از اقتصاددانان ایرانی است. 

او سه سال در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی معاون سازمان برنامه و بودجه ایران بود. او از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف بوده است. او کتاب‌های متعددی در حوزه‌های مختلف اقتصاد کلان و اقتصاد سیاسی منتشر کرده است مانند: اقتصاد ایران ومعمای توسعه نیافتگی، تجربه توسعه صنعتی در جهان. 

زمینه علمی مورد علاقه او اقتصاد سیاسی و اقتصاد کلان است. نیلی جزء تیم اقتصادی حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ایران بوده است. حسن روحانی اندکی بعد از تشکیل هیئت دولت نیلی را به عنوان مشاور اقتصادی رئیس جمهور منصوب کرد. 

عبدالناصر همتی
عبدالناصر همتی ۵۷ ساله دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، عضو کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی (در دولت یازدهم) به مدت پنج سال، رئیس پیشین بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به مدت ۱۲ سال از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۵ و مدیرعامل بانک ملی ایران در دولت یازدهم از مهر ۱۳۹۲ تا کنون است. 

وی درجه دکترای اقتصاد خود را در سال ۱۳۷۲ از دانشگاه تهران اخذ و رساله خود را با حضور در دانشگاه لندن تکمیل کرد. همتی در ۸ مهر ۱۳۹۲، با پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی (علی طیب‌نیا) و تأیید مجمع عمومی بانک ملی به عنوان مدیرعامل بانک ملی ایران انتخاب شد و جایگزین فرشاد حیدری در بانک ملی ایران شد. 

وی قبل از آن به مدت هفت سال مدیرعامل بانک سینا بود. وی همچنین سابقه فعالیت سه دوره چهار ساله در سمت ریاست کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران را در کارنامه خود دارد. 

اکبر کمیجانی
کمیجانی از سال ۱۳۶۳ استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، عضو هیات مدیره بانک خاورمیانه، معاون اقتصادی بانک مرکزی، معاون پژوهشی دانشکده اقتصاد، مشاور اقتصادی معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، عضو هیات ممیزه دانشگاه تهران، عضو شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده اقتصاد از جمله سوابق اجرایی وی است. 

فرهاد نیلی
فرهاد نیلی، مدرک کار‌شناسی خود را در رشته ریاضیات کاربردی از دانشگاه صنعتی شریف، مدرک کار‌شناسی ارشد را در رشته برنامه‌ریزی سیستم‌های اقتصادی از دانشگاه شهید بهشتی و مدرک دکترای اقتصاد را در گرایش اقتصاد کلان از دانشگاه یورک انگلستان گرفته‌ است. وی در سمت‌هایی از جمله رییس پژوهشکده پولی و بانکی کشور، استادیار دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف و مشاور رییس کل بانک مرکزی مشغول بودند.