مرگ خاموش صنعتی که قربانی چین شد/«چشم‌بادامی‌ها» به پیکر نیمه‌جان صنایع‌دستی ایران تیر خلاص زدند

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- شهروند، صنایع‌دستی آن‌قدر درآمدزاست و اشتغالزایی داشته که در میان سایر صنایع کشور جایی برای خود باز کرده بود. صنعتی بود هنرمحور که با سابقه و قدمت ایران در صنعتگری محل درآمد بسیاری از روستانشینان و صنعتگران باستانی ایران شده بود. اما چند سالی است که مدیریت ضعیف و سایر مشکلات بر این بخش از اقتصاد، سایه‌ای سیاه افکنده و معاش صنعتگران این حوزه را به خطر انداخته است؛ به‌طوری‌که بسیاری از اهالی صنایع‌دستی کشور به زحمت و مشکل دچار شده‌اند و در رقابتی منفی با کالاهایی افتاده‌اند که ظاهری مشابه اما باطنی نازل دارند.

در این حوزه اگر به خیابان ویلا (یکی از مراکز عرضه صنایع‌دستی پایتخت) سری بزنید، انواع و اقسام محصولات این صنعت را مشاهده خواهید کرد که تولید ایران نیستند! اخیرا ویترین‌های این مغازه‌ها از انحصار هنرمندان ایرانی خارج شده و مانند بسیاری از بخش‌های دیگر، محصولات چینی هم به این بخش نفوذ کرده‌اند و با کالاهای کم‌کیفیتشان، تیر خلاص خود را بر پیکر نحیف صنایع‌دستی ایران نشانده‌اند.

هرچند این اشکال از نحوه مدیریت صنایع‌دستی ایران و حمایت‌های دولتی از داشته‌های هنری اصیل ایرانی نشأت گرفته و با واردات ارزان این کالاها تحمیل شده اما درنهایت باید اعتراف کرد که با ادامه چنین رویه‌ای چیزی از صنایع‌دستی ایران به صورت فراگیر باقی نمانده و مرگ تدریجی و خاموش این حوزه کلید خورده است.

ماشین‌های چینی جای دست ایرانی
فروشندگان صنایع‌دستی راسته خیابان ویلا در پاسخ به پرسش ما در این حوزه که کالاهای چینی به نام صنایع‌دستی فروخته می‌شوند، اذعان داشتند که برخی از محصولاتی که در فروشگاه‌یشان عرضه می‌شوند ایرانی نیست و ماشین‌های چینی این زحمت را به دوش می‌کشند.

یکی از فروشندگان در این خصوص گفت: هر کجای این بازار را نگاه کنید رد پای چشم‌بادامی‌های چین را می‌بینید؛ حتی در صنایع‌دستی ایرانی هم دیده شده که از کالای چینی برای تولید استفاده شده، زیرا قیمت‌های بسیار پایین‌تر، صنایع‌دستی واقعی را که با جان و زمان هنرمند در ارتباط است به چالش کشیده است.

در این حوزه، بهمن‌ماه‌ سال ٩٢ بود که غلامعلی فیض‌ اللهی رئیس اتحادیه صنایع‌دستی اصفهان دراین خصوص اعلام کرد که ما چند سالی است با مشکل صنایع‌دستی چینی دست‌وپنجه نرم می‌کنیم و وعده‌های دولت برای حل این مشکل نیز درحد یک وعده باقی مانده است.

به گفته وی در دور سفر سوم احمدی نژاد به استان اصفهان در هیأت دولت، به منظور حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی، مصوبه ای به تصویب رسید که فروش صنایع‌دستی خارجی در اماکن تاریخی ممنوع است ولی با توجه به ارتباطات ایران با کشور چین نمی توانیم به‌طور کامل جلوی واردات این اجناس را به داخل بگیریم. حال این سوال پیش می‌آید که روابطی که باعث حذف برخی فعالان شاغل در کشور و افزایش بیکاری می‌شود چه لزومی دارد.

پاکستان و افغانستان دنبال بازار ایران
برخی از فعالان این بازار می‌گویند که نه‌تنها چین بلکه کشورهای همسایه نظیر پاکستان و افغانستان نیز در صادرات محصولاتشان به ایران برنامه‌ریزی‌های فراوان کرده‌اند. بیشتر این اجناس از مبادی غیرقانونی وارد کشور شده‌اند به همین علت باعث ایجاد رقابت کاذب در بین محصولات داخلی و خارجی شده است. محصولاتی که در قالب صنایع‌دستی در بازار یافت می‌شود فاقد برند کشور هستند و تنها افرادی که در این حرفه سال‌هاست فعالیت دارند می‌توانند آن را تشخیص دهند.

فرش در صدر تقلب‌ها
بیشترین محصولی که در صنایع‌دستی بالاترین آمار تقلب را دارد فرش است. فرش ایران به دلیل کیفیتی که دارد بخشی از بازار صادراتی کشور را تشکیل می‌دهد اما متاسفانه برخی با واردات فرش چینی باعث می‌شوند تا بازار این بخش هم کساد شود. متراژ فرش‌های تقلبی در بازار ایران بین ٤ تا ٦ متری است که بیشترین آمار فروش را به خود اختصاص داده است.

محصولات داخلی گران است اما چینی‌ها ارزان
قیمت محصولات چینی در بازار ایران نسبت به کالاهای داخلی و اصل بسیار پایین‌تر است، این تفاوت قیمت باعث شده تا برخی فعالان کشش‌پذیری بازار را به اشتغال افراد ترجیح دهند و بدون در نظر گرفتن این موارد اقدام به واردات کالاهای دیگر کنند. ظاهر اجناس چینی بسیار لوکس اما بی‌کیفیت است، در هر حال توانسته جای خود را در بازار ایران باز کند.