رونق دوباره بازار لوازم خانگی /کاهش رانت و احتکار بازار

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- شهروند، خرید و فروش لوازم خانگی مدتی است که رونق پیدا کرده است. این موضوع را هم رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی و هم بازاریانی که در این صنف فعال هستند می‌گویند.  رونق بازار خبر از آرامش این حوزه می‌دهد که سرمایه‌های کلانی را در خود جای داده است. برخی فعالان بازار می‌گویند که هنوز جرأت پر کردن انبارهایمان را نداریم و برخی دیگر انبارهای خود را مملو از کالا کرده‌اند. عملکرد دوگانه بازاریان مهم‌ترین بهانه برای نوشتن این گزارش است که در این میان هم با رئیس این اتحادیه گفت‌وگویی داشته باشیم و هم نظرات بازاریان را جویا شده‌ایم.  

خیابان‌های جمهوری و امین‌حضور، قلب بازار لوازم‌خانگی به‌شمار می‌آیند. به همین دلیل کمبود عرضه یا احتکار لوازم خانگی در مواقع خاص باعث می‌شود تا این بازار با رکود شدید مواجه شود.  این اتفاق در دولت پیشین بسیار مشاهده شد که تنها به بازار لوازم خانگی هم محدود نشد و کالاها با قیمت‌های چند برابری به دست مشتریان می‌رسید. البته در همان زمان تنها افرادی در بازار خرید می‌کردند که به محصول مورد نظر نیاز شدیدی داشتند ولی اغلب مردم تا جایی که می‌توانستند از خرید اجتناب می‌کردند.  این موضوع  تا زمان روی کار آمدن دولت یازدهم ادامه داشت ولی از زمانی که دولت تغییر کرد و آرامش  در اقتصاد حاکم شد، بازار لوازم خانگی نیز تعادل نسبی به خود دید. 

از احتکار لاستیک تا احتکار لوازم خانگی
ابتدای‌ سال ۹۱ در بسیاری از مشاغل شاهد احتکار کالا بودیم و محصولات زیادی در بازار به چشم نمی‌خورد. بازاریان کالاها را به سختی می‌فروختند و قیمت‌ها از نرخ ثابتی برخوردار نبود. به همین دلیل ممکن بود در بین لوازم خانگی ۱۰۰‌هزار تومان و حتی بیشتر اختلاف قیمت وجود داشته باشد.  اما این همه ماجرا نبود و این احتکار به لاستیک هم رسید. لاستیک در آن زمان به‌قدری در بازار نایاب شد که قیمت دو حلقه لاستیک ایرانی با قیمت ۳۰۰‌هزار تومان معامله می‌شد. البته بازار آی‌تی هم از این موضوع بی‌نصیب نماند و احتکار در این بازار نیز همه‌گیر شد.  

چوب حراج
در زمانی که بحث احتکار و گرانی به بالاترین حد خود رسید بازرسان وزارت صنعت، معدن و تجارت به بازار ورود کردند. براین اساس اموال محتکران توقیف و چوب حراج به آنها زده می‌شد.  این قضیه ابتدا در بازار لاستیک اتفاق افتاد.  این اقدام باعث شد تا برخی از ترس توقیف اموالشان بخشی از کالاهای خود را به بازار تزریق کنند و قیمت‌هایی که افزایش چند برابری را تجربه کرده بود کمی کاهش یافت.  

پس از این نوسانات، اکنون بازار لوازم خانگی در حالت تعادل قرار دارد و بهترین فرصت برای احتکار محصولات است. به همین دلیل از محمد طحانپور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی این قضیه را جویا شدیم. او گفت: این اطمینان وجود دارد که فروشندگان لوازم خانگی این کار را انجام نخواهند داد. به این دلیل که بازرسان اتحادیه به‌صورت اتفاقی وارد مغازه‌های فعالان می‌شوند و لیست خرید و فروش آنها را بررسی می‌کنند.  او ادامه داد:  اکنون حتی گرانفروشی هم در این بازار مشاهده نمی‌شود و قیمت‌ها با سود عرف بازار تنظیم شده و محصولات با قیمت متعارف به دست خریداران می‌رسد. 

امید فروشندگان به ادامه شرایط ثبات 
در همین خصوص به یکی از مراکز فروش لوازم خانگی در خیابان امین‌حضور مراجعه می‌کنیم. این فروشگاه بسیار بزرگ درخصوص چگونگی روند بازار گفت: بازار در شرایط خوبی به‌سر می‌برد و امیدواریم که این ثبات ادامه داشته باشد. وی دلیل ثبات بازار را نرخ ارز دانست و گفت: رابطه محصولات تولیدی با نرخ ارز یک رابطه مستقیم است. ممکن است برخی تصور کنند که محصولات تولید داخل چه ارتباطی به نرخ ارز دارد؟ اما تولید برخی قطعات در ایران هزینه‌های زیادی را به دنبال دارد به همین دلیل باید از کشورهای دیگر وارد شود و افزایش نرخ ارز بر قیمت این کالاها تاثیر می‌گذارد و در نتیجه موجب افزایش قیمت کالا می‌شود. 

او گفت: اکنون بیشترین محصولاتی که در بازار معامله می‌شود یخچال‌های ساید بای ساید و یخچال‌فریزرهای ایستاده است.  بعد از آن ماشین‌لباسشویی و ظرفشویی بیشترین فروش را به خود اختصاص داده‌اند.  این فروشنده لوازم خانگی گفت: متاسفانه برخی فعالان بازار، مردم را در نظر نمی‌گیرند و تنها به سودی که قرار است گیرشان بیاید فکر می‌کنند. این موضوع در زمان احتکار کالا بسیار مشاهده شد اما اقدام دیرهنگام دولت برای ساماندهی بازار باعث شد تا بسیاری از مصرف‌کنندگان که با دریافت وام قصد خرید کالا داشتند با مشکل مواجه شوند. یکی دیگر از فعالان بازار می‌گوید که اکنون نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت افزایش یافته و کمتر کسی به فکر احتکار کالا می‌افتد.  به این دلیل که بازار در حالت ثبات قرار دارد و در این شرایط احتکار تنها به ضرر محتکر‌کننده است.  دو‌سال پیش معلوم نشد چه افرادی از بدنه دولت رانت‌هایی گرفتند و یک‌شبه ره صد ساله را رفتند اما اکنون اعطای این‌گونه رانت‌ها کمتر شده و اگر هم باشد مردم از آن با خبر هستند.