چرا بسیاری از برندهای نوپا در ایران شکست می خورند؟ اشتباهات حقوقی رایج در شروع کار

بسیاری از استارتاپ ها و برندهای نوپا در ایران با شور و اشتیاق بالا کار خود را آغاز می کنند؛ با تیمی پرانرژی، محصولی نوآور و بازاری که منتظر پاسخ به نیازهایش است. اما متأسفانه، درصد بالایی از این کسب وکارها ظرف یک تا سه سال ابتدایی فعالیت خود شکست می خورند. در حالی که عواملی مانند کمبود سرمایه یا رقابت شدید اغلب به عنوان دلایل اصلی این شکست ها معرفی می شوند.

 واقعیت آن است که اشتباهات حقوقی اولیه نقش بسیار مهم تری در سقوط برندهای تازه کار ایفا می کنند؛ اشتباهاتی مثل بی توجهی به ثبت برند، ثبت شرکت، نبود قراردادهای درست با شرکا یا عدم دریافت مجوزهای لازم.

در این مقاله، به طور مفصل اشتباهات حقوقی رایجی در شروع کار را بررسی می کنیم که گریبان برندهای نوپا را می گیرند و راهکارهایی برای پیشگیری از آن ها ارائه خواهیم داد.

اشتباهات حقوقی رایج در شروع به کار برند های نوپا

کسب و کار ها و برند های نوپا تاسیس شده در ایران، به دلایل مختلفی با شکست مواجه می شوند. این برند ها ممکن است اشتباهات مختلفی مرتکب شوند که این خطا ها می تواند در عدم موفقیت کسب و کار ها بسیار موثر باشد. با شناخت این اشتباهات می توانید سریع تر رشد کرده و به یک برند موفق تر تبدیل شوید. 

ثبت نکردن شرکت به عنوان یک موجودیت قانونی؛ اولین اشتباهی که بنیان برند را متزلزل می کند

بسیاری از برندهای تازه کار بدون اینکه به طور رسمی فعالیت خود را ثبت کنند، وارد بازار می شوند. این در حالی است که ثبت شرکت در ایران یکی از پایه ای ترین اقدامات برای آغاز یک فعالیت اقتصادی سالم و قابل رشد است. بدون داشتن یک شخصیت حقوقی مستقل، برند شما نمی تواند حساب بانکی شرکتی باز کند، در قراردادهای رسمی شرکت کند، یا حتی وام و تسهیلات دریافت نماید.

نداشتن شرکت ثبت شده می تواند تبعات زیر را در پی داشته باشد:

• عدم امکان مشارکت در مناقصات یا همکاری با نهادهای رسمی
• افزایش ریسک در مواجهه با اختلافات بین بنیان گذاران یا سهام داران
• ناتوانی در صدور فاکتور رسمی و تعامل با سیستم مالیاتی
• نبود اعتبار حقوقی در برابر سرمایه گذاران یا مشتریان کلان

این اشتباه ساده می تواند از همان ابتدا، ریشه های برند را سست کرده و رشد آن را متوقف کند.

ثبت نکردن برند و علامت تجاری

یکی دیگر از اشتباهات فاجعه بار در میان کسب وکارهای نوپا، غفلت از ثبت برند است. بسیاری از استارتاپ ها با صرف وقت و هزینه بسیار، یک نام تجاری، لوگو یا شعار تبلیغاتی برای خود طراحی می کنند، اما آن را به صورت قانونی ثبت نمی کنند. نتیجه این بی توجهی می تواند بسیار دردناک باشد؛ فرد یا شرکتی دیگر ممکن است همان برند را ثبت کرده و از مالکیت آن سوء استفاده کند.

پیامدهای ثبت نکردن برند عبارتند از:

• از دست دادن حق استفاده انحصاری از نام یا لوگو
• جلوگیری از فعالیت کسب وکار توسط مالک برند ثبت شده
• از بین رفتن سرمایه گذاری انجام شده روی تبلیغات و بازاریابی
• مشکلات در صادرات یا گسترش بین المللی برند

ثبت کردن برند نه تنها اقدامی دفاعی برای محافظت از دارایی های معنوی برند شماست، بلکه قدرت بازاریابی و ارزش حقوقی آن را نیز افزایش می دهد.

نداشتن قرارداد رسمی و کامل میان بنیان گذاران یا شرکای اولیه

در بسیاری از برندهای نوپا، چند نفر به عنوان بنیان گذار شروع به همکاری می کنند و معمولاً به دلایل دوستانه بودن رابطه یا اعتماد شخصی، از تنظیم قرارداد رسمی پرهیز می کنند. این عدم شفافیت در وظایف، میزان سهام، نحوه تقسیم سود، تصمیم گیری ها و حتی نحوه خروج یکی از شرکا، در آینده به اختلافاتی منجر می شود که می تواند کل برند را به بحران بکشاند.

در نبود قرارداد رسمی میان شرکا، موارد زیر اتفاق می افتد:

• ادعاهای مالکیت بر برند یا محصول
• اختلاف در برداشت سود یا سرمایه گذاری
• بن بست در تصمیم گیری های حیاتی
• الزام به دعوای حقوقی و صرف هزینه های گزاف

تنظیم توافق نامه های حقوقی شفاف از همان روزهای اول، نه تنها از بروز مشکلات جلوگیری می کند، بلکه روند توسعه و جذب سرمایه را نیز تسهیل می کند.

ناآگاهی از الزامات قانونی و مالیاتی فعالیت تجاری

کسب وکارهای تازه کار اغلب تنها بر محصول یا خدمات خود تمرکز می کنند و از قوانین مالیاتی، بیمه ای، استخدامی و تجاری بی اطلاع هستند. این موضوع سبب می شود که پس از چند ماه فعالیت، با اخطارهای مالیاتی، جریمه های بیمه یا دعاوی قانونی مواجه شوند که بسیاری از آن ها قابل پیشگیری بوده اند.

برای مثال:

• برندهایی که بدون دریافت کد اقتصادی فعالیت می کنند، قادر به صدور فاکتور رسمی نیستند و مشمول جریمه های مالیاتی می شوند.
• نداشتن دفاتر پلمب شده یا اظهارنامه های سالیانه موجب رد دفاتر و پرداخت مالیات به صورت علی الرأس خواهد شد.
• استخدام بدون قرارداد رسمی ممکن است منجر به محکومیت در دعاوی کارگری شود.

برندهای نوپا برای موفقیت پایدار باید از ابتدا یک ساختار حقوقی و مالی شفاف داشته باشند و یا از خدمات مشاور حقوقی بهره مند شوند.

بی  توجهی به مجوزهای لازم برای شروع فعالیت در صنایع خاص

بعضی از برندها وارد صنایعی می شوند که نیاز به مجوزهای خاص دارند، مانند غذا و دارو، آرایشی بهداشتی، پزشکی، آموزشی یا مالی. بدون دریافت مجوزهای مربوطه، فعالیت این برندها غیرقانونی تلقی می شود و ممکن است با تعطیلی، جریمه، پلمب یا شکایت های حقوقی مواجه شوند.

برای مثال:

• فروشگاه آنلاین محصولات آرایشی بدون مجوز سازمان غذا و دارو ممکن است با دستور قضایی بسته شود.
• آموزشگاه بدون مجوز از سازمان فنی و حرفه ای یا وزارت آموزش وپرورش غیرمجاز شناخته می شود.

بی توجهی به این الزامات می تواند تمام تلاش های برند برای ورود به بازار را نابود کند.

سخن پایانی

برندهای نوپا برای بقاء و رشد در بازار پرتلاطم ایران، نیازمند بیش از یک محصول خوب یا تیم قوی هستند؛ آن ها باید از همان ابتدا، بنیان حقوقی کسب وکار خود را به درستی بنا کنند. اقداماتی مثل ثبت شرکت ایران، ثبت برند، تنظیم قراردادهای حرفه ای و رعایت الزامات قانونی، نه تنها برند را در برابر بحران های آینده محافظت می کنند، بلکه پایه ای برای توسعه پایدار، جذب سرمایه گذار و گسترش بازار داخلی و خارجی هستند.

سوالات متداول در مورد اشتباهات حقوقی رایج در شروع کار

1. آیا ثبت برند قبل از ثبت شرکت امکان پذیر است؟

بله، افراد حقیقی نیز می توانند برند ثبت کنند، اما ثبت برند به نام شرکت (شخص حقوقی) اعتبار و قدرت بیشتری برای پیگیری حقوقی و توسعه دارد.

1. اگر برند ما ثبت نشده باشد، چه خطراتی وجود دارد؟

ممکن است فرد یا شرکت دیگری آن را ثبت کرده و از شما بابت استفاده غیرقانونی شکایت کند یا حتی مانع ادامه فعالیت برندتان شود.

1. برای فعالیت قانونی، فقط ثبت شرکت کافی است؟

خیر، باید کد اقتصادی، دفاتر قانونی، بیمه کارمندان، و مجوزهای صنفی یا تخصصی مرتبط با حوزه فعالیت را نیز دریافت کنید.

1. آیا مشاور حقوقی برای برندهای نوپا ضروری است؟

کاملاً بله. حضور یک مشاور حقوقی می تواند بسیاری از اشتباهات پرهزینه را از همان ابتدا پیشگیری کند و مسیر رشد برند را هموارتر سازد.