قریب به اکثریت خانم ها نگرانی های زیادی در خصوص مشکلات واژن بعد از زایمان دارند و اینکه آیا واژن می تواند حالت قبل از بارداری برگردد؟ بعد از زایمان زنان مشکلات واژنی زیادی را تجربه می کنند که شایع ترین آن ها سوزش و خشکی واژن است. نگرانی زنان بعد از زایمان در خصوص مشکلات واژن کاملا طبیعی است چون هر چیزی که باعث به وجود آمدن مشکلات دستگاه تناسلی شود قطعا بر روی روابط جنسی افراد تاثیر می گذارد. در زیر به مشکلات رایج واژن بعد از زایمان می پردازیم.

درباره مشکلات واژن بعد از زایمان

زایمان چه به صورت طبیعی و چه به شکل سزارین مشکلاتی را برای زنان به وجود می آورد. بیشتر تغییرات و مشکلات واژن بعد از زایمان طبیعی هستند و قابل درمان هستند. در زایمان طبیعی مهمترین مشکلی که برای زنان دغدغه ایجاد می کند تغییر اندازه واژن می باشد. گشادی واژن یک مشکل رایج می باشد که تاثیر زیادی در روابط جنسی می گذارد و زنان کمی برای درمان و تنگ کردن واژن اقدام می کنند. در دوره نفاس تا چندین ماه بدن تغییرات مختلفی را احساس می کند. این تغییرات شامل تغییرات فیزیولوژی و آناتومی می باشد که طول مدت این دوره در زنان متفاوت است و از ۴ تا ۶ هفته متغیر می باشد. اگر پروسه بارداری و زایمان تحت نظر پزشک متخصص باشد معمولا مشکلات واژن در بعد از زایمان کمتر می شود.

انواع مشکلات واژن بعد از زایمان طبیعی

سوزش و درد ناشی از کشیدگی یکی از مشکلات رایج واژن بعد از زایمان طبیعی است که در صورتی که بافت پرینه آسیب ندیده باشد این ناراحتی به وجود می آید. ممکن است تورم هم به وجود بیاید که حاصل کششهای حین زایمان می باشد. این مشکل تقریبا بیشتر از یک ماه طول نمی کشد و می توان برای کم کردن درد از کمپرس یخ استفاده کنید.

آسیب به پرینه در طول زایمان

مشکل دیگری که در زایمان طبیعی ممکن است رخ دهد پارگی بافت پرینه است این پارگی بر اثر تحت فشار بودن زیاد بافت  و پوست واژن و یا بزرگی سر جنین به وجود می آید. ممکن است در حین زایمان پرینه پاره شود و یا ماما خود برای تسریع در زایمان بافت پرینه را پاره کند و بعد از زایمان آن را بخیه کند این مشکل با درد و سوزش همراه است. اگر پارگی جزیی باشد بدون بخیه ترمیم می شود. ولی اگر ماما خود بخواهد اپیزوتومی انجام دهد برش کوچکی در ناحیه پرینه ایجاد می کند و از این طریق  سر کودک به راحتی از این ناحیه عبور می کند و مشکلات بیشتری بعد از زایمان به وجود نمی آید.

معمولا مشکلات واژن پس از انجام زایمان اول بیشتر دیده می شود برخی مشکلات ناشی از عدم انجام صحیح مراقبت های بعد از زایمان است و برخی دیگر مشکلاتی هستند که در پروسه ی زایمان برای زنان به وجود می آید. مشکلات و شدت آن ها در هر فردی متفاوت است.

مشکلات ظاهری

امکان دارد بعد از زایمان ظاهر واژن مقداری افتاده شود و به مانند روزهای قبل از زایمان نباشد این اتفاق بیشتر در افرادی رخ می دهد که بیشتر از دو زایمان داشته اند و امکان به لابیا مینور ها و بافت واژن آسیب رسیده باشد . برای از بین بردن افتادگی لابیاها ، جراحی لابیاپلاستی می تواند کمک کننده باشد.

تغییرات واژن بعد از زایمان طبیعی

به طور طبیعی بعد از هر بار وضع حمل زنان دچار مشکلات واژنی بعد از زایمان می شوند این مشکلات و تغییرات کاملا به شرایط فرد از جمله جنس کلاژن پوست زنان، وزن و اندازه دور سر جنین، سرعت و شرایط زایمان، سن مادر، سابقه زایمان قبلی و ... بستگی دارد و به طور کلی شل شدگی واژن، تغییر واژن، نحوه ترمیم بافت های واژن و ... همه مواردی هستند که زنان باردار بعد از زایمان می خواهند آن ها را درمان کنند و راه حل های درمان آن ها را بدانند.

همانطور که می دانید واژن یکی از اعضای مهم کانال زایمانی می باشد که فشار زیادی در حین زایمان به آن وارد می شود و این فشار سبب ایجاد پارگی با شدت متفاوت می شود. معمولا زنانی که برای اولین بار تجربه زایمان طبیعی دارند بیشتر دچار پارگی های شدیدتر می شوند و اگر قبلا زایمان با پارگی شدید داشته اند ممکن است دوباره در معرض پارگی قرار بگیرد.

انواع مشکلاتی پرینه واژن بعد از زایمان

بیشتر از ۸۰ درصد مشکلات واژن بعد از زایمان مربوط به بافت پرینه می باشد پارگی در این بافت ممکن است شدید و یا ضعیف باشد که شدت آن در چهار دسته زیر طبقه بندی شده است.

بریدگی درجه اول پرینه: شامل بریدگی عمیق پوست پرینه و مخاط واژن می باشد که در این سطح آسیبی به عضله وارد نمی شود.

پارگی درجه دوم: در واقع در این پارگی که شدتی بیشتر از پارگی نوع اول دارد عضلات واژن و پرینه دچار پارگی می شوند.

پارگی نوع سوم: در این پارگی به عضلات داخلی و خارجی مقعد آسیب می رسد.

پارگی نوع چهارم: آسیب رسیدن به اسفنکتر مقعد و بریدگی تا روده یا کانال مقعد می رسد.

عوامل موثر در افزایش مشکلات واژن بعد از زایمان

هیچوقت به طور قطع نمی توان گفت که مشکلات واژن بعد از زایمان شامل کدام دسته از زنان می شود اما عواملی وجود دارند که احتمال این مشکلات را تا حدودی افزایش می دهند.  برخی از این عوامل شامل موارد زیر است.

اولین زایمان

دیستوشی شانه: این مورد زمانی اتفاق می افتد که شانه نوزاد در پست استخوان پوبیس مادر گیر بکند و خارج کردن جنین با ترفندهای ویژه ای امکان پذیر باشد.

مرحله دوم زایمان طولانی شود.

مرحله دوم زایمان به سختی و به سرعت زیادی  پیش برود.

وزن جنین زیاد باشد و یا اینکه اندازه سر بزرگ باشد و وضعیت سر در حالت نامناسبی باشد.

استفاده کردن از ابزار فورسپس که امروزه تقریبا منسوخ شده است.

استفاده کردن از اپیدورال

زایمان القایی

پوزیشن نامناسب مادر در زمان زایمان

انجام دادن اپی زیاتومی به روش نامناسب

آیا مشکلات واژن بعد زایمان های بعدی هم تکرار می شود؟

شاید تصور کنید که مشکلات واژن پس از زایمان به همان بچه ی اول خلاصه می شود و زنان در زایمان های بعدی دچار پارگی ، سوزش و شل شدگی و ... در واژن نخواهند شد. اگر شما در زایمان اول پارگی شدید داشته اید حتما باید در زایمان دوم مراقبت ها و نکات کافی را به خوبی رعایت کنید تا دوباره دچار پارگی نشوید. اگر در حین بارداری تمام شرایط زایمان قبلی و وضعیت بدنی حال حاضر خود را با بهترین متخصص زنان و زایمان به اشتراک بگذارید کمتر دچار مشکلات واژن پس از زایمان خواهید شد و در پایان پس از هر بار زایمان اجازه دهید که بدن به بهبودی کامل برسد و واژن سلامت کامل خود را بدست بیاورد چون برگشتن واژن به حالت اولیه خود زمان بر است و بهتر است در این مدت به فکر زایمان بعدی نباشید.