آموزش به میزبان واجب تر از نان شب!

اگر قبول کند که قدمش سرچشم، اگر هم قبول نکند دوری و دوستی. خانم‌ها - هرکه باشند - باید روسری سر کنند و مانتو بپوشند؛ با مردها نباید دست بدهند و همه جا نباید بروند. مردها هم نباید مشروب بخورند یا ایستاده، در معبر عمومی سر قدم بروند و... مصافحه و معانقه زن و مرد هم- هر که باشند و از هرکجا- ممنوع است و قویا از آن جلوگیری می‌شود. پروتکل فقط برای مهمانان نیست بلکه برای میزبانان هم هست.

یعنی وقتی مقامات ایرانی به سفرهای خارجی می‌روند، قبلش سفیر یا مسوولان تشریفات وزارت خارجه، کتبی و شفاهی محذورات مقامات ایرانی را یادآور می‌شوند. مثلا می‌گویند در ضیافت شام نباید مسکرات و محرمات سرو شود و میزبان موظف است که شأن نمایندگان کشور اسلامی را رعایت کند.

بقیه کشورها هم در مواجهه‌های بین‌المللی بایدها و نبایدهایی دارند و علاوه بر عرف دیپلماتیک، چیزهایی از میهمان یا میزبان خود می‌خواهند، اما هیچ کشوری به اندازه ایران در مناسبات بین‌المللی‌اش باید و نباید ندارد. سعودی‌ها هم مسلمانند، اما هم با خانم‌ها دست می‌دهند، هم کاری به حجاب میهمان و میزبان خود ندارند.

سوری‌ها و مصری‌ها و قطری‌ها و ترک‌ها هم ان‌قلت‌های سیاسی زیاد دارند، اما مساله شرعی و عقیدتی با کسی ندارند. من خبر دقیق ندارم اما از روی شواهد و قراین عرض می‌کنم که در بین کشور‌های دنیا، اعم از اسلامی و انقلابی و جمهوری اسلامی، ایران یک استثنا است و برای خود پروتکل‌های غیرقابل انعطافی دارد.

اگر این پروتکل‌ها را دیگران رعایت کردند، فبهاالمراد، نکردند هم موسی به دین خود، عیسی به دین خود. اما حالا که با این جدیت و ظرافت و دقت جوالدوزی به میهمانان و میزبانان خارجی خود می‌زنیم، خوب است که سوزنی هم به خود بزنیم. حالا که پروتکل خارجی داریم، عقل و انصاف حکم می‌کند پروتکل داخلی هم تنظیم کنیم.

اگر از دیگران می‌خواهیم تشریفاتی را رعایت کنند، خودمان هم واجب است تشریفاتی را رعایت کنیم. یکی از جدی‌ترین گرفتاری‌های دیپلماتیک ما لباس و سرمونی سلام و احوالپرسی است. بگذرید از مدیران باسابقه و دیپلمات‌های آداب‌دان که اکثرا چیزهای خیلی ساده و بدیهی را بلد نیستند و تبدیل به سوژه‌های عکاسی می‌شوند. این خیلی بد است که ما سلام و علیک عادی دیپلماتیک را بلد نباشیم و ندانیم چقدر و تا کجا باید پیش برویم.

بارها شده که طرف ایرانی سرش را جلو برده برای معانقه و طرف فرنگی خودش را عقب کشیده. یادتان هست که در دولت قبل، همتای روسی احوال پرسید و مقام ایرانی «یس» گفت؟ از بدترین اتفاقاتی که این سال‌ها افتاده، ورود موبایل به عرصه مذاکره و مقابله است. سلفی گرفتن، به خصوص مبالغه در این کار، حتی برای عوام‌الناس هم پسندیده نیست چه برسد به اینکه مسوولان و مقامات چنین هوسی به سرشان بزند.

در این یکی، دو روز آنقدر ملت سلفی گرفتن تعدادی از نمایندگان را با خانم موگرینی تقبیح کرده‌اند که دیگر خوب نیست من هم پی بگیرم. بلکه من عرضم این است که باید به مسوولان آموزش داده شود و پروتکلی تنظیم شود که آحاد مسوولان ملزم به رعایتش شوند.

لباس مناسب بپوشند، به محض چشم در چشم شدن با مهمانان خارجی لبخند بی‌وجه نزنند، زیادی نگاه نکنند، سلفی نگیرند، روی میز نروند، شوخی نکنند، با انگلیسی دست و پا شکسته عرض خود را نبرند، خود را کارشناس همه امور نشان ندهند...

به خدا آموزش ضمن خدمت مسوولان و تنظیم پروتکل رفتاری و گفتاری چه در جلسات داخلی و چه در مناسبات دیپلماتیک، از نان شب هم واجب‌تر است.