شصت و چهارمین جلسه ستاد ملی ساماندهی امور جوانان در حالی روز دوشنبه ۲۵ مرداد تشکیل شد که برای دومین جلسه متوالی وزیر ورزش و جوانان در آن حاضر نشد. این در حالی است که براساس آیین نامه ستاد ملی ساماندهی امور جوانان مصوب سال ۸۳ که بعدها در سال ۹۰ از سوی شورای عالی جوانان اصلاح شد، ریاست ستاد ملی ساماندهی امور جوانان با وزیر ورزش و جوانان است.

این جلسه در حالی با حضور معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان به عنوان دبیر ستاد برگزار شد که فاصله زمانی کوتاه آن با برگزاری گردهمایی مسئولان امور جوانان سراسر کشور تا حدی این حوزه را تحت تاثیر قرار داده بود.

اگرچه جلسه پیشین ستاد ملی ساماندهی امور جوانان بدون مصوبه خاصی پایان یافت و «طرح ارائه آموزشهای پیش از ازدواج به جوانان» به جلسه آتی موکول شد اما شصت و چهارمین جلسه ستاد بدون این دستور جلسه آغاز شد.

قزوین ۲۴ هزار معتاد دارد

براساس روال هر ماهه که یکی از استانداران کشور گزراش عملکرد دولت در حوزه جوانان در استان متبوع را ارائه می دهد، در این جلسه نیز استاندار قزوین اطلاعاتی در خصوص وضعیت جوانان و اقدامات انجام شده در پیرامون جوانان این استان را ارائه داد.

فریدون همتی گفت: قزوین به عنوان یک استان مهاجر پذیر همواره میانگین نرخ مشارکت کاری بیشتری نسبت به میانگین کل کشور داشته است و مطابق مطالعات انجام شده نرخ بیکاری در سال ۹۴ در این استان ۱۱.۷ درصد تعیین شده که نسبت به سال ۹۳ کاهش ۲ درصدی داشته است.

وی با اشاره به برنامه دولت در جهت رونق اقتصادی افزود: این استان نیز اهدافی را در جهت اشتغال زایی تعیین کرده است و در همین راستا در نظر است ۲۰ هزار فرصت شغلی جدید در سال ۹۵ ایجاد شود و از این تعداد تا کنون ۵ هزار شغل جدید ایجاد و تا پایان سال ۱۵ هزار شغل دیگر نیز خواهیم داشت.

استاندار قزوین افزود: ریشه اصلی بسیاری از معضلات اجتماعی جوانان بیکاری است و ما امیدواریم بتوانیم با اقدامات جدید سقف بیکاری را در استان قزوین کاهش دهیم.

وی با بیان اینکه مطابق بررسی ها ۲۴ هزار معتاد در استان قزوین وجود دارد که بیشتر این افراد جزء قشر کارگر هستند، اظهار داشت: تمامی این افراد جمع آوری شده اند و قرار است در یک دوره ۲ تا ۳ ماهه ترک داده شوند و همچنین در یک دوره ۲ تا ۳ ماهه بعد از ترک به مراکز فنی و حرفه معرفی و تحت مراقبت آموزش های لازم برای ورود به بازار کار را بیاموزند.

۵۶ درصد ساکنان حاشیه شهرها مستاجر هستند

ادامه این جلسه به ارائه گزارش وزارت راه و شهرسازی در مورد سکونتگاه های غیر رسمی اختصاص یافت. جایی که نماینده این وزارتخانه از حقیقتی پوشیده خبر داد و گفت: بسیاری از جوانان ساکن در حاشیه پایتخت برای پیدا کردن کار مهاجرت کرده اند و این تناسب جمعیتی در شهرهای اطراف را به هم زده است.

مجید روستا در جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان افزود: مطابق یک مطالعه انجام شده ما اکنون ۱۳۰ هزار بافت نابسامان غیر شهری در غالب بافت های روستایی، فرسوده و غیررسمی داریم که حدود ۱۱ میلیون نفر در این مناطق زندگی می کنند و ۳۰ درصد از این تعداد را جمعیت جوانان تشکیل می دهند.

وی افزود: مناطق حاشیه نشین به دلیل مهاجرت، فقر، بیکاری، کمبود سکونتگاه، درآمد سرانه پایین و مسائلی از این دست به وجود می آید و این مناطق همواره با آسیب های زیادی مانند اعتیاد، توزیع مواد مخدر، سرقت و... روبرو هستند اما آنچه که باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد این است که این آسیب ها علاوه بر اینکه افراد ساکن در این مناطق را تهدید می کند بلکه وارد شهر ها نیز می شود و تمامی افراد جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد.

روستا با بیان اینکه البته حاشیه نشینی در تمامی کشورها وجود دارد، ادامه داد: مسئله حاشیه نشینی و سکونتگاه های غیر رسمی از اوایل دهه ۸۰ مورد توجه دولت قرار گرفت و با تدوین سندی که رویکرد توانمندسازی برای حل این مسئله داشت وارد این حوزه شد.

عضو هیئت مدیره شرکت عمران و بهسازی شهری ایران عنوان کرد: وضعیت نابسامان موجود در این مناطق و عدم وجود خدمات شهری باعث می شود که نتوانیم انتظار یک شهروند سالم را از افراد ساکن در این مناطق داشته باشیم و بنابراین آسیب هایی در این مناطق رشد می کند که وارد شهرها نیز شده و به کل جامعه سرایت می کند.

وی با تاکید بر عامل فقر در این مناطق گفت: این در حالی است که ۵۶ درصد بسیاری از افراد ساکن در این مناطق مستاجر هستند و حتی توان خرید منزل در این مناطق نیز برایشان مقدور نیست. همچنین ۳۱ درصد مستاجران در این مناطق را جوانان تشکیل می دهند

روستا یکی از دلایل عمده حاشیه نشینی را مهاجرت دانست و گفت: بسیاری از افراد برای کار و یا امور دیگر به شهرهای بزرگ مهاجرت می کنند و این موضوع تناسب جنسیتی در شهرها رابرهم زده و در برخی شهرها مانند قزوین، رشت، البرز و یزد شاهد افزایش تعداد زنان نسبت به مردان هستیم که این خود مشکلاتی در پی دارد.

وی افزود: ۸۲ درصد جوانان ساکن در این اقامتگاه ها زیر دیپلم هستند، یک درصد دارای ناتوانی جسمی و معلولیت هستند، ۱.۵ درصدمشکلات جسمی و روانی دارند و همچنین مطابق نیاز سنجی صورت گرفته ۹۵ درصد این افراد در بدترین وضعیت گذراندن اوقات فراقت به سر می برند.

روستا در ادامه به آسیب های اجتماعی این مناطق اشاره کرد و گفت: بیشترین آسیب های اجتماعی موجود در این مناطق شامل آزار و اذیت همسایگان، مصرف مواد مخدر، توزیع مواد مخدر، توزیع مشروبات الکی و سرقت از منازل و مغازه هاست و باید تاکید کنم که این آسب ها تنها متوجه این مناطق نیست و دامن گیر ساکنین شهرها نیز می شود.

ارائه گزارش وزارت بهداشت از آسیبهای اجتماعی بخش دیگری از جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان بود. اگرچه بسیاری از آمار ارائه شده در این گزارش محرمانه تلقی شد و اجازه انتشار پیدا نکرد اما همان میزان آمار منتشر شده نیز کافی بود تا ذهن بسیاری از شهروندان و مسئولان را به خود مشغول کند.

نابرابری اجتماعی مهمترین عامل بروز آسیبهای اجتماعی

معاون بهداشت وزارت بهداشت از لزوم تغییر رویکرد در برخورد با آسیبهای اجتماعی گفت و افزود: شعار ما در مواجهه با آسیب های اجتماعی باید کاهش نابرابری های اجتماعی باشد.

وی با انتقاد از عملکرد دولتها در موضوع رفاه اجتماعی اضافه کرد: باید شرایط زندگی روزانه مردم را بهبود ببخشیم، زیرا طی چند دهه اخیر شرایط زندگی مردم بر اساس شاخص های مختلف سخت تر شده است. بهره مندی ناعادلانه از قدرت، ثروت، منابع و خدمات، از ریشه های بروز آسیب های اجتماعی است که باید با آن مقابله شود.

سیاری تاکید کرد: در حال حاضر ۳۰ درصد مردم کشور گرسنه اند و نان خوردن ندارند که این آمار را وزارت رفاه هم تایید می کند.

وی خاطرنشان کرد: باید به دنبال عدالت اجتماعی، مشارکت مردمی، همکاری بین بخشی با تکنولوژی سلامت برویم که این موارد در قالب طرح تحول سلامت دیده شده است.

سیاری با بیان اینکه ۲۵ درصد جمعیت شهری ایران حاشیه نشین هستند، ادامه داد: ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در سکونتگاه‌های غیر رسمی شناسایی شده اند و حاشیه نشین ها بیشتر مهاجران روستایی و تهی دستان شهری هستند.

وی اضافه کرد: در حال حاضر یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در حاشیه شهر مشهد زندگی می کنند. همچنین شهر تبریز ۵۰۰ هزار نفر حاشیه نشین دارد.

سیاری با بیان اینکه نابرابری های پنهان در جامعه رو به افزایش است، افزود: فقر، محرومیت اجتماعی، پایین بودن شاخص های توسعه انسانی، بی بهره ماندن از خدمات شهری، پایین بودن سطح بهداشت عمومی و شیوع بیماری ها از جمله مسائل حاشیه نشینی است، به طوری که ۹۴ درصد افراد ساکن در حاشیه شهرها اعلام کرده اند که از سطح پایین بهداشت برخوردارند.

معاون بهداشت وزیر بهداشت همچنین خشونت، اعتیاد، فرار از منزل و زنان ویژه را از جمله مشکلات دیگر حاشیه نشینی دانست و گفت: برای مقابله با این آسیب ها باید حرفه آموزی و توانمندسازی، ایجاد اشتغال، ارائه تغذیه رایگان و درمان بیماری ها در راس فعالیت ها باشد.

آمار معتادان متفاوت از آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر است

وی تاکید کرد: بر اساس آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر، یک میلیون و ۳۵۰ هزار معتاد در کشور وجود دارد که آمار وزارت بهداشت رقم دیگری را نشان می دهد.

سیاری در خصوص ارتباط با زنان ویژه افزود: کمترین میزان ارتباط با این دسته زنان به سیستان و بلوچستان، لرستان و همدان است. همچنین بیشترین میزان حضور این دسته از زنان در استان های گلستان، تهران، البرز و کمترین در خراسان جنوبی، آذربایجان شرقی و زنجان است.

معاون وزیر بهداشت اگرچه آمارهایی از تعداد زنان ویژه در کشور و میزان تماس مردان با آنها داشت و معتقد بود مخفی کردن امار مشکلی را از کشور حل نمی کند، اما از رسانه ای کردن آنها خودداری کرد. همچنین امار میزان تماس های جنسی در میان دانش آموزان که از سوی معاون وزیر بهداشت مطرح شد، با انتقاداتی از سوی برخی اعضای ستاد مواجه شد بطوریکه نماینده وزارت آموزش و پرورش در ستاد ملی ساماندهی امور جوانان خواست در صورتی که آماری از میزان آسیب های اجتماعی در میان دانشجویان علوم پزشکی دارد، آن را بیان کند.

انتخاب ۲ منطقه نمونه برای انجام فعالیتهای اجرایی در مناطق و سکونتگاه های غیر رسمی تنها مصوبه شصت و چهارمین جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان بود که طی آن مقرر شد ۲ منطقه نمونه به عنوان پایلوت انتخاب شوند که یکی از مناطق بسیار پرخطر و منطقه دیگر با شرایطی معمول و متوسط خواهد بود. همه دستگاه ها آمادگی خود را اعلام کردند تا در قالب یک کار ملی، برنامه های خود را در این دو منطقه به اجرا درآورند، سپس نتایج فعالیت ها بررسی و اعلام خواهد شد تا آثار آن در توسعه و بهبود شاخص های سکونت‌گاه ها مشخص و سپس این طرح در تمامی سکونت‌گاه های غیر رسمی اجرا شود.