نیم روزی همراه با همراهان بیماران بستری درچند بیمارستان‌/ حل مشکل همراه بیمار درگرو افزایش تخت های بیمارستانی

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- علیرضا کافی - درست یک سال قبل و در اوج تب و تاب فعالیت های وزارت بهداشت برای اجرای طرح تحول نظام سلامت بود که رسیدگی و سامان دهی وضعیت همراهان بیماران هم در دستور کار مسئولان وزارت بهداشت قرار گرفت تا دیگر خانواده های بیمارانی که برای درمان از شهرهای کوچک تر به تهران و دیگر کلان شهرها می آیند مجبور به اتراق در حیاط بیمارستان ها و پیاده روهای شهر نشوند.حتی معاون درمان وزیر بهداشت بر این نکته نیز تاکید داشت که وزارت بهداشت علاوه بر اسکان همراه بیماران برخی وسایل شخصی ومورد نیازشان مانند لباس و پذیرایی میان وعده را نیز برایشان فراهم خواهد کرد. حالا اما بعد از یک سال و با وجود اجرای بسته ارتقای هتلینگ بیمارستان ها و حتی ورود فعال و اثر بخش شهرداری تهران برای ایجاد همراه سرایی 120تخت خوابی در حوالی بیمارستان امام خمینی (ره) تهران،بازهم حیاط بیمارستان های بزرگ و مادر تهران پر است از خانواده هایی که روزها وشب ها را روی زمین یا داخل خودروهای خود می گذرانند. مقصد اول مرکز قلب تهران در خیابان کارگر شمالی است. نوع طراحی صورت گرفته برای محوطه بیمارستان اجازه اتراق را به خانواده ها نمی دهد.اما باکمی دقیق شدن در لباس و چهره هایشان می توان فهمید کدام یک میهمان ماهستند و برای درمان عزیزشان به تهران آمده اند.پیرمردی سالخورده با لباس محلی عشایر توجهم را جلب می کند.ساده است و مهربان. به سختی سخنانش را متوجه می شوم. می گوید که از عشایر دزفول است وحالا سه روزی می شود که همراه با دخترش ،همسرش رابرای درمان به تهران آورده است.پیرزن فردا قرار است جراحی شود و همسرش هم در شهر غریب آواره کوچه و خیابان است.وقتی می پرسم شب ها کجا می خوابد؟ می گوید که در خیابان می خوابد و وضعیت خورد و خوراکش هم تعریفی ندارد. لقمه نان وپنیری را نشان می دهد و می گوید :خدا را شکر دخترم شب ها به عنوان همراه نزد مادرش می ماند و غذایش را هم بیمارستان می دهد.او راحت باشد من خیالم راحت است.از هزینه های درمان همسرش که می پرسم می گوید: تا به امروز 400هزار تومان پرداخت کرده ایم و اگر هزینه اش بیشتر شود پولی ندارم که بدهم. بیمارستان شریعتی هم یکی از مراکز مهم درمانی کشور است. داخل حیاط بیمارستان پر است از خانواده هایی که حیاط بیمارستان خانه دومشان شده است.یکی از خانواده ها یک ماهی می شود که از کرمان برای درمان سرطان پسر ۱۷ ساله شان در این بیمارستان سکنی گزیده اند.تنها وسیله ای که دارند زیر انداز و چند تخته پتو است با یک گازپیکنیک کوچک. زن با ناراحتی می گوید: حتی اجازه چادر زدن هم به ما نمی دهند وهر چند ساعت برای شستن حیاط این جا آب می گیرند. دیگر خسته شده ایم ،مریضی پسرم از یک سو و بی خانمانی از سوی دیگر آزارمان می دهد.الان شش روز است پسرم به کما رفته و...

چند متر آن طرف تر خانواده ای از کهنوج برای درمان تنها پسرشان که مبتلا به تالاسمی است به این بیمارستان آمده اند. آن ها هم چهار روز است که شب ها را در حیاط بیمارستان می خوابند. پدر بیش از این که از نداشتن محلی برای اسکان ناراحت باشد از هزینه های سنگین درمان و آزمایش ها شکایت دارد. می گوید: هزینه یک آزمایش با بیمه شده است 700هزار تومان و این برای ما که کارگریم خیلی سنگین است. حیاط بیمارستان شریعتی پر است از خانواده هایی که برای همراهی بیمارشان مجبورند شب ها را در حیاط و بدون سرپناه سپری کنند.پیرمردی از شهرستان زابل استان سیستان و بلوچستان همراه با همسرش برای درمان پسرشان به تهران آمده اند و بیست روزی می شود که حیاط بیمارستان شده است خانه شان.می گوید: شب ها من به عنوان همراه می روم بالا و پیش پسرم می خوابم اما همسرم مجبور است در حیاط بخوابد. اجازه چادر زدن هم به ما نمی دهند،ناهار و شام و محل اقامت پیش کش. از شغل و وضعیت مالی اش که می پرسم می گوید: بیکار است و وضعیت مالی مناسبی ندارد. با بیمه روستایی 150هزار تومان برای پذیرش پرداخت کرده و خدا می داند باقی هزینه های بیمارستان وجراحی را باید چطور مهیا کند می گویم: درخواست اقامت در همراه سرا را نداده اید؟با تعجب می گوید: همراه سرا چیست؟ ما خیلی به مددکاری بیمارستان گفتیم ولی گفتند ما جایی سراغ نداریم. در همسایگی پیرمرد خانواده ای مازنی بساط زندگی پهن کرده اند.پدر مادر و دو پسر خانواده تنها خواهرشان را برای جراحی مغز به تهران آورده اند.پسر بزرگ می گوید: کارگریم و بی بضاعت.امروز هم پانزدهمین روز است که در بیمارستانیم و هر چهار نفر روی همین زیر انداز می خوابیم.از همه بیشتر از پدر و مادرم خجالت می کشم که نتوانستم برایشان یک اتاق کرایه کنم. می گوید: بارها برای گرفتن محل اسکان به مددکاری بیمارستان مراجعه کردم ولی می گویند که همراه سرا پر است و جا ندارد. بیمارستان امام خمینی(ره) تهران؛ شلوغ و پر ازدحام.

اکثر بیماران و همراهانشان از شهرهای مختلف کشور به این بیمارستان می آیند و اگر در تهران فامیل و آشنایی نداشته باشند مجبورند در محوطه باز بیمارستان با زیر انداز و پتو روزگار را سر کنند. زن و مردی میانسال در گوشه ای از حیاط به آرامی صحبت می کنند.مرد را که صدا می زنم با مهربانی سرش را بر می گرداند،خودش راجمع وجور می کند و با دست اشک هایش را پاک می کند.می پرسم که از کجا آمده اید وچندوقت است این جا مریض دارید؟می گوید اهل زنجان است و ۴۰ روز است تنها فرزندشان را که سرطان دارد به تهران آورده اند.از سختی بی سرپناهی که می پرسم می گوید:سخت است. به ویژه وقتی باران می آید. خیلی عذاب می کشیم. تا امروز هم نمی دانستیم می توانیم از همراه سرای شهرداری استفاده کنیم تا این که یکی از پرستارها گفت و برایمان از دکتر نامه گرفت.نمی دانم جای خالی دارند یا نه. قرار است مددکاری جواب بدهد تا اگر جا داشت برای اسکان برویم همراه سرا. از بیمارستان که بیرون می روم برای لحظه ای خودم راجای این آدم ها می گذارم.انسان هایی با آبرو و عزتمندکه هرکدام در شهر و دیارشان برای خود صاحب زندگی و خانواده اند. آدم هایی که از بد روزگار گرفتار بیماری عزیزشان شده اند و این رسم میهمان نوازی نیست که در گوشه ای از حیاط بیمارستان یا خیابان روزگار را سپری کنند. این وضعیتی است که همراهان بسیاری از بیماران در کلان شهر ها با آن مواجهند.

همراهی شهرداری تهران با همراه بیماران

تعداد زیاد بیماران ارجاع شده از بیمارستان های دیگر شهرها به بیمارستان های مادر و تخصصی تهران باعث شده تا افراد زیادی از همراهان بیماران روز و شب را در حیاط بیمارستان ها و حتی پیاده رو هاسپری کنند.شهرداری تهران به تازگی همراه سرایی با 32اتاق و امکان پذیرایی از 120همراه بیمار را راه اندازی کرده و در طول این مدت 120نفر از همراهان بیماران دیگر مجبور نیستند شب را در خیابان سپری کنند.

توسعه همراه سرا در دستور کار شهرداری تهران

مدیر اجتماعی ناحیه دو شهرداری منطقه 6 تهران به عنوان مسئول مستقیم همراه سرای جوادالائمه می گوید: هیچ همراه بیماری در صورت دور بودن شهرستان محل زندگی شان از بیمارستان درخیابان نخواهد ماند و براساس اولویت بندی بیمارستان و پزشک درمانگر تمامی این افراد در زمان های سه روزه که با تایید پزشک قابل تمدید خواهد بود در همراه سرا اسکان داده می شوند. مهدی حسینی توسعه این همراه سراها برای تمامی بیمارستان های بزرگ تهران را که بیشتر در این منطقه واقع شده اند از برنامه های شهرداری تهران اعلام می کند و می گوید: شهرداری برای توسعه همراه سراها چشم انتظار همراهی خیران است.

استفاده از همراه سرای جواد الائمه(ع) با تأیید مدد کاری

«پیروز» مدیر همراه سرای جواد الائمه(ع) در منطقه شش تهران از هماهنگی این همراه سرا با واحدهای مددکاری بیمارستان های شریعتی،طبی کودکان و امام خمینی(ره) می گوید و این که همراه بیماران شهرستانی در صورت صلاحدید پزشک معالج می تواند نامه ای از مددکاری بیمارستان بگیرد و برای اسکان به این همراه سرا مراجعه کند.همراه سرایی که تمامی امکانات پذیرایی برای میهمانانش را در نظر گرفته است. همراه یکی از بیماران که یک هفته ای دراین همراه سرا اقامت دارد می گوید: چهار ماه می شود که بیمارمان در بیمارستان امام خمینی(ره) بستری است.تا یک هفته قبل مجبور بودم در حیاط بیمارستان بخوابم اما با افتتاح این همراه سرا اوضاع خیلی بهتر شده است.

تفاهم وزارت بهداشت و شهرداری تهران برای ساخت همراه سرا

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر این که دانشگاه علوم پزشکی تهران برنامه ای برای ساخت همراه سرا در داخل بیمارستان ها ندارد ،ساماندهی همراه بیماران را بر اساس تفاهم نامه ای که بین شهرداری تهران و وزارت بهداشت منعقد شده است منوط به مساعدت شهردار تهران می داند.به گزارش تسنیم علی جعفریان رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره برنامه ها و اقدامات دانشگاه علوم پزشکی تهران برای اسکان همراهان بیمار در بیمارستان های مهم پایتخت از جمله بیمارستان امام خمینی (ره) گفت: شهرداری براساس تفاهم نامه ای که با وزارت بهداشت منعقد کرده است قول مساعد داده است تا در نزدیکی بیمارستان هایی مانند بیمارستان امام همراه سرا ایجاد کند.

حل مشکل همراه بیمار درگرو افزایش تخت های بیمارستانی

دکتر ایرج حریرچی(قائم مقام وزیر بهداشت)- راه حل اساسی برای حل مشکل همراه بیمار ایجاد 80هزار تخت بیمارستانی و افزایش تخت مطابق با سطح بندی و توزیع عادلانه است. مشکل همراه بیماران ، اسکان و نوع زندگی آن ها هنگام مراجعه به بیمارستان های مادر در کلان شهرها، دغدغه وزارت بهداشت و مسئولان بیمارستانی است.چراکه همراه بیمار همواره به عنوان یک نیروی یاریگر به مجموعه بهداشت و درمان مطرح است و حضور همراه در کنار بیمار باعث دلگرمی او می شود.

اما نکته حائز اهمیت دراین باره این است که در کمتر کشوری از بیمارستان ها و مدیریت بخش درمانی انتظار ارائه خدمت به همراه بیماران وجود دارد. چون وظیفه اصلی کادر بهداشت و درمان ،درمان بیمار و رسیدگی های پزشکی است.

با این حال از آن جا که بسیاری از بیماران ارجاع شده از شهرهای کوچک به قطب های درمانی کشور در دسته طبقه ضعیف جامعه قرار دارند و پرداخت هزینه اقامت در هتل و مسافرخانه برایشان سنگین است ،دولت و وزارت بهداشت از لحاظ اخلاقی خود را ملزم به حل مشکل این افراد کرده است.

بر همین اساس و با شروع طرح تحول نظام سلامت وزارت بهداشت سعی در فراهم آوردن امکان خواب و امکانات اولیه زندگی در کنار بیمار تنها برای یک همراه کرده است. از آن جا که حضور تنها یک همراه در کنار همراه کافی است اما به دلیل شرایط عاطفی مردم ایران ،هنگام وقوع بیماری جمعی از افراد خانواده همراه با بیمار به کلان شهرها می آیندکه این خود موجب تحمیل هزینه های سنگین می شود.به همین منظور وزارت بهداشت با عقد تفاهم نامه با شهرداری تهران سعی در ساماندهی همراه بیماران دارد و تا کنون نیز تعدادی همراه سرا توسط شهرداری تهران ایجاد شده است.

با این حال اقدامات صورت گرفته را نباید راه حل نهایی و درمان قطعی این مشکل دانست و باید برای حل ریشه ای مشکل همراه بیماران فکر کرد.

تنها راه حل صحیح در این حوزه نیز انجام اقدامات عملی برای کاهش تقاضای سفرهای درمانی به کلان شهرها به ویژه تهران است.آرمانی که تنها با توسعه تخت های بیمارستانی مطابق با سطح بندی و توزیع عادلانه در تمامی شهرها عملی خواهد شد.درنهایت نیز باید کاری کرد تا هم زمان با ایجاد تخت های جدید نیروی پرستار و پزشک متخصص نیز برای خدمت رسانی به مردم در این شهرها مستقر شوند.