سیاه دانه خواص زیادی برای سلامتی بدن انسان دارد. از خواص سیاه دانه میتوان به سردرد ، دندان‌درد ، گرفتگی بینی و درمان کرم‌های روده و... اشاره نمود. در ادامه قصد صحبت درباره خواص سیاه دانه را خواهیم داشت.

خواص سیاه دانه

سیاه دانه چیست؟

سیاه دانه یا سُنیز (Nigella Sativa) گیاه گل‌داری است که در مدت یک سال بالغ می‌شود. این گیاه در اروپای شرقی، غرب آسیا، بلغارستان، رومانی، قبرس، عراق، ترکیه و ایران رشد می‌کند. البته امروزه در کشورهای دیگری از اروپا و آسیا هم می‌روید.

گل‌های آن ظریف و معمولاً به رنگ آبی و سفید کم‌رنگ و دارای پنج تا ده گلبرگ است. میوه آن یک کپسول بزرگ و متورم است که درون آن تعداد بسیار زیادی بذر یا دانه وجود دارد. این دانه‌ها را به‌عنوان دارو یا ادویه استفاده می‌کنند.

ارزش غذایی سیاه دانه

در سیاه دانه مواد مفید بسیار زیادی وجود دارد. یک قاشق غذاخوری آن حاوی مواد زیر است:

  • کالری: ۴۵
  • پروتئین: ۰ گرم
  • چربی: ۵ گرم
  • کربوهیدرات: ۰ گرم
  • فیبر: ۰ گرم

سیاه دانه منبع خوبی از:

  • کلسیم
  • آهن
  • فلز روی
  • مس
  • تیامین
  • نیاسین
  • فسفر
  • اسیدفولیک

فواید دارویی این گیاه، عمدتاً به دلیل ترکیب فعال اصلی آن به نام تیموکینون (Thymoquinone) است. این ماده، خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و سایر فواید درمانی را دارد . این مواد از بدن در برابر آسیب سلولی و بیماری‌های مزمن محافظت می‌کند. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله نشانه‌های کمبود کلسیم در بدن را مشاهده نمایید.

خواص سیاه دانه

خواص سیاه دانه

در ادامه قصد صحبت درباره خواص سیاه دانه را خواهیم داشت:

سرشار از آنتی اکسیدان

آنتی اکسیدان ها موادی هستند که رادیکال های آزاد مضر را خنثی می کنند و از آسیب اکسیداتیو به سلول ها جلوگیری می کنند.تحقیقات نشان می دهد که آنتی اکسیدان ها می توانند تأثیر قدرتمندی بر سلامت و بیماری داشته باشند.در واقع، برخی از مطالعات نشان می دهد که آنتی اکسیدان ها ممکن است در برابر چندین نوع بیماری مزمن، از جمله سرطان، دیابت، بیماری قلبی و چاقی محافظت کنند.ترکیبات متعددی که در کلونجی یافت می شوند، مانند تیموکینون، کارواکرول، تی آنتول و 4-ترپینئول، مسئول خواص آنتی اکسیدانی قوی آن هستند.یک مطالعه لوله آزمایشی نشان داد که اسانس کلونجی همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند.با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود آنتی اکسیدان های موجود در کلونجی چگونه بر سلامت انسان تأثیر می گذارد.

کاهش کلسترول

کلسترول یک ماده چربی مانند است که در سراسر بدن شما یافت می شود. در حالی که به مقداری کلسترول نیاز دارید، مقادیر زیاد آن می تواند در خون شما جمع شود و خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.ثابت شده است که کالونجی به ویژه در کاهش کلسترول موثر است.یک بررسی از 17 مطالعه نشان داد که مصرف مکمل سیاه‌دانه با کاهش قابل توجه کلسترول LDL کل و کلسترول بد و همچنین تری گلیسیرید خون همراه است.جالب اینجاست که همچنین مشخص شد که روغن بلالنجی تأثیر بیشتری نسبت به پودر دانه بلانجی دارد. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله مهمترین علائم کلسترول خون را مشاهده نمایید.
 
با این حال، فقط پودر دانه باعث افزایش سطح کلسترول خوب شد.مطالعه دیگری بر روی 57 فرد مبتلا به دیابت نشان داد که مصرف مکمل بلانجی به مدت یک سال باعث کاهش کلسترول تام و LDL می شود و در عین حال کلسترول HDL را افزایش می دهد.در نهایت، یک مطالعه بر روی 94 فرد مبتلا به دیابت یافته‌های مشابهی داشت و گزارش داد که مصرف روزانه 2 گرم کلونجی به مدت 12 هفته باعث کاهش کلسترول کل و LDL می‌شود.

خواص سیاه دانه

خواص مبارزه با سرطان داشته باشد

کالونجی سرشار از آنتی اکسیدان است که به خنثی کردن رادیکال های آزاد مضری که ممکن است در ایجاد بیماری هایی مانند سرطان کمک کنند، کمک می کند.مطالعات لوله آزمایش نتایج چشمگیری در مورد اثرات بالقوه ضد سرطانی کلونجی و تیموکینون، ترکیب فعال آن، یافته است.به عنوان مثال، یک مطالعه لوله آزمایش نشان داد که تیموکینون باعث مرگ سلولی در سلول های سرطانی خون می شود.مطالعه دیگری در لوله آزمایش نشان داد که عصاره کلونجی به غیرفعال کردن سلول های سرطان سینه کمک می کند.سایر مطالعات لوله آزمایش نشان می دهد که بلونجی و اجزای آن ممکن است در برابر چندین نوع سرطان دیگر از جمله سرطان پانکراس، ریه، دهانه رحم، پروستات، پوست و روده بزرگ نیز موثر باشد.با این حال، هیچ مدرکی در مورد اثرات ضد سرطانی کلونجی در انسان وجود ندارد. مطالعاتی لازم است تا بررسی شود که آیا بلونجی وقتی به عنوان ادویه استفاده می شود یا به عنوان مکمل مصرف می شود، فوایدی برای مبارزه با سرطان دارد یا خیر. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله یک توصیه غذایی برای مهار سرطان را مشاهده نمایید.

سیاه دانه برای درمان دیابت نوع 2

مصرف تنها 2گرم سیاه دانه در روز میزان قند خون و هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1C) را کاهش می دهد. همچنین قادر است عملکرد سلول بتا را افزایش داده، در حالی که مقاومت به انسولین را کم می کند.

می تواند به کشتن باکتری ها کمک کند

باکتری های عامل بیماری مسئول لیست طولانی عفونت های خطرناک از عفونت گوش تا ذات الریه هستند.برخی از مطالعات لوله آزمایش نشان داده‌اند که بلانجی ممکن است خواص ضد باکتریایی داشته باشد و در مبارزه با گونه‌های خاصی از باکتری‌ها موثر باشد.یک مطالعه از کلونجی به صورت موضعی بر روی نوزادان مبتلا به عفونت پوستی استافیلوکوک استفاده کرد و نشان داد که به اندازه یک آنتی بیوتیک استاندارد مورد استفاده برای درمان عفونت های باکتریایی موثر است مطالعه دیگری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین را که یک سویه از باکتری است که درمان آن دشوار است و به آنتی بیوتیک ها مقاوم است، از زخم های بیماران دیابتی جدا کرد.
 
کالونجی در بیش از نیمی از نمونه ها، باکتری ها را به روشی وابسته به دوز از بین برد.چندین مطالعه دیگر در لوله آزمایش نشان داده اند که سلونجی می تواند به مهار رشد  و همچنین بسیاری از گونه های دیگر باکتری کمک کند.با این حال، مطالعات انسانی محدود است و تحقیقات بیشتری لازم است تا بررسی شود که چگونه کلونجی ممکن است روی گونه‌های مختلف باکتری در بدن تأثیر بگذارد.

می تواند به محافظت از کبد کمک کند

کبد یک اندام فوق العاده مهم است. سموم را حذف می کند، داروها را متابولیزه می کند، مواد مغذی را پردازش می کند و پروتئین ها و مواد شیمیایی تولید می کند که برای سلامتی حیاتی هستند.چندین مطالعه امیدوارکننده روی حیوانات نشان داده‌اند که کلونجی ممکن است به محافظت از کبد در برابر آسیب و آسیب کمک کند.در یک مطالعه، به موش‌ها یک ماده شیمیایی سمی، با یا بدون کلونجی تزریق شد.
 
کالونجی سمیت این ماده شیمیایی را کاهش داد و از آسیب کبد و کلیه محافظت کرد.مطالعه حیوانی دیگری نیز یافته‌های مشابهی داشت که نشان می‌دهد بلونجی از موش‌ها در برابر آسیب ناشی از کبد در مقایسه با گروه کنترل محافظت می‌کند.یک بررسی، اثرات محافظتی کالونجی را به محتوای آنتی اکسیدانی و توانایی آن در کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو نسبت داد.با این حال، مطالعات بیشتری برای اندازه گیری اینکه چگونه بلونجی ممکن است بر سلامت کبد در انسان تأثیر بگذارد، مورد نیاز است. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله تکنیک ها و روش های مقابله با استرس را مشاهده نمایید.

خواص سیاه دانه

سیاه دانه برای درمان فشار خون بالا

افراد مبتلا به این مشکل می توانند تنها طی مدت دو ماه درمان شوند. کافی است دوبار در روز 100 و 200 میلی گرم عصاره سیاه دانه را مصرف کنند.

خواص سیاه دانه برای درمان سرطان روده بزرگ

این سرطان رشد یافته را میتوان با استفاده از عصاره سیاه دانه به راحتی متوقف کرده و از مصرف داروهای شیمیایی مضر در امان ماند. تحقیقات دامی نشان می دهد که روغن سیاه دانه بدون داشتن عوارض جانبی، اثرات عجیبی را بر روی موشهای سرطانی داشته است.

خواص سیاه دانه برای درمان برای درمان ریزش مو

برای جلوگیری از ریزش موها و رویاندن موهای ریخته شده، پودر سیاه دانه و حنا را در روغن سوسن مخلوط کرده و بر سر ضماد کنید.

خواص سیاه دانه برای آسم

تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف گیاهِ سیاه دانه از طریق دهان، باعث درمان سرفه، خس‌خس سینه و بهبود عملکرد ریه در افراد مبتلا به آسم می‌شود. بااین‌حال ممکن است این گیاه به‌اندازه داروهای تئوفیلین   (Theophylline)  و سالبوتامول (Albuterol) مؤثر نباشد.

سیاه دانه و تب یونجه

یکی از خواص روغن سیاه دانه، درمان تب یونجه است. تحقیقات نشان می‌دهد که ویتامین E، بتاکاروتن و بیوتین (Carotene – Biotin)  ممکن است علائم آلرژی را در افراد مبتلا به تب یونجه بهبود بخشد.

خواص سیاه دانه در تشنج (صرع)

مصرف خوراکی این گیاه در هر هشت ساعت به مدت چهار هفته، تعداد حملات تشنج را در کودکان مبتلا به صرع کاهش می‌دهد.

سندرم متابولیک

تحقیقات اولیه حاکی از آن است که مصرف سیاه دانه دو بار در روز به مدت 6 هفته می تواند کلسترول کل ، لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و چربی خون را در افراد مبتلا به سندرم متابولیک کاهش دهد .

می تواند در تنظیم قند خون کمک کند

قند خون بالا می تواند علائم منفی بسیاری از جمله افزایش تشنگی، کاهش وزن ناخواسته، خستگی و مشکل در تمرکز را ایجاد کند.اگر در درازمدت کنترل نشود، قند خون بالا می‌تواند منجر به عواقب جدی‌تری مانند آسیب عصبی، تغییرات بینایی و کندی بهبود زخم شود.برخی شواهد نشان می‌دهند که بلانجی می‌تواند به ثابت نگه داشتن قند خون و در نتیجه جلوگیری از این عوارض جانبی خطرناک کمک کند. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله کنترل قند خون با ۸ روش طبیعی را مشاهده نمایید.
 
یک بررسی از هفت مطالعه نشان داد که مکمل‌های بلانجی سطوح ناشتا و میانگین قند خون را بهبود می‌بخشد.به طور مشابه، مطالعه دیگری روی 94 نفر نشان داد که مصرف روزانه کلونجی به مدت سه ماه به طور قابل توجهی قند خون ناشتا، میانگین قند خون و مقاومت به انسولین را کاهش می دهد.

خواص سیاه دانه

خواص سیاه دانه برای چشم

روغن این گیاه سرشار از اسید اولئیک(امگا ۹) و اسید لینولئیک (امگا ۶ ) است. محتوای درون این گیاه آن را به یک آنتی‌اکسیدان قوی تبدیل می‌کند.خواص ضدالتهابی قوی و میزان بالای ویتامین E  موجب کاهش سیاهی زیر چشم می‌شود.

خواص سیاه دانه برای جوانی و زیبایی پوست

مالیدن جوهر سیاه دانه بر صورت باعث جوان شدن پوست صورت می شود. در برخی متون طب سنتی به این نکته اشاره شده که استفاده موضعی از تخم سیاه دانه و روغن کنجد برای درمان جوش های زیرپوستی بسیار مؤثر است. این درمانگران برای تهیه این ترکیب به بیماران شان توصیه می کنند روغن کنجد و پودر سیاه دانه را با یکدیگر ترکیب کرده و آن را روی پوست صورت ماسک کنند. استفاده از این ترکیب به مدت 2 هفته به بهبود جوش های زیرپوستی منجر می شود، اما هنگام استفاده از این ترکیب باید مراقب بود که بیش از اندازه از این روغن روی پوست استفاده نکنید چرا که استفاده بیش از اندازه از انواع روغن ها موجب بسته شدن منافذ پوستی می شود. برای استفاده از این ترکیب باید سرانگشتان تان را اندکی به این روغن آغشته کنید و روی پوست تان ماساژ دهید.

خواص سیاه دانه برای زخم معده

سیاه دانه به طور قابل‌توجهی از ایجاد زخم معده‌ی ناشی از نکروز جلوگیری می‌کند. همچنین شدت زخم معده و ترشح اسید معده را بهبود می‌دهد.

خواص سیاه دانه برای زانو درد

یک مطالعه کوچک نشان داده که مصرف روزانه روغن این گیاه، ممکن است تورم و سفتی مفاصل را کاهش دهد.

ممکن است از زخم معده جلوگیری کند

زخم معده زخم‌های دردناکی هستند که زمانی ایجاد می‌شوند که اسیدهای معده لایه مخاط محافظی را که معده را می‌پوشاند، می‌خورند.برخی تحقیقات نشان می‌دهند که بلانجی می‌تواند به حفظ پوشش معده و جلوگیری از تشکیل زخم کمک کند.در یک مطالعه حیوانی، 20 موش صحرایی مبتلا به زخم معده با استفاده از بلونجی درمان شدند. نه تنها در حدود 83 درصد از موش‌ها اثرات شفابخش داشت، بلکه تقریباً به اندازه یک داروی معمولی که برای درمان زخم معده استفاده می‌شود مؤثر بود.
 
مطالعه حیوانی دیگری نشان داد که کلونجی و اجزای فعال آن از ایجاد زخم جلوگیری می کند و از پوشش معده در برابر اثرات الکل محافظت می کند.به خاطر داشته باشید که تحقیقات فعلی محدود به مطالعات حیوانی است. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه چگونه کلونجی ممکن است بر رشد زخم معده در انسان تأثیر بگذارد، مورد نیاز است.

خواص سیاه دانه برای بیماری اعصاب

اختلالات عصبی مانند افسردگی از شایع‌ترین بیماری‌ها در سطح جهان است. این بیماری عمدتاً تحت‌تأثیر فعالیت کم در انتقال‌دهنده‌های عصبی به وجود می‌آید.استرس به‌عنوانِ شروع‌کننده‌ی بیماری افسردگی، شناخته می‌شود و این مسئله چیزی است که پزشکان طب سنتی در مراجعین خود مشاهده کرده‌اند.در میان گیاهان داروییِ امیدوارکننده، سیاه دانه با پایه تاریخی و مذهبی برای مدیریت افسردگی و بسیاری از اختلالات عصبی دیگر، مفید است.

خواص سیاه دانه برای درمان تب

اگر مقداری سیاه دانه را بکوبید و با کمی سکنجبین میل نمایید، تب را برطرف می کند.

خواص سیاه دانه

به راحتی به روال خود اضافه کنید

راه های مختلفی برای اضافه کردن بلونجی به رژیم غذایی شما وجود دارد.با طعم تلخی که به عنوان ترکیبی بین پونه کوهی و پیاز توصیف می شود، اغلب در غذاهای خاورمیانه و جنوب آسیا یافت می شود.معمولاً به آرامی برشته می شود و سپس آسیاب می شود یا به طور کامل استفاده می شود تا به نان یا غذاهای کاری طعم بدهد.برخی از افراد نیز دانه ها را به صورت خام می خورند یا با عسل یا آب مخلوط می کنند.
 
آنها را همچنین می توان به بلغور جو دوسر، اسموتی یا ماست اضافه کرد.علاوه بر این، این روغن گاهی اوقات رقیق می شود و به صورت موضعی به عنوان یک درمان طبیعی استفاده می شود که گفته می شود رشد مو را افزایش می دهد، التهاب را کاهش می دهد و برخی بیماری های پوستی را درمان می کند.در نهایت، مکمل ها به شکل کپسول یا ژل نرم برای دوز سریع و غلیظ کلونجی در دسترس هستند.

خواص سیاه دانه در طب اسلامی

در طب اسلامی به مصرف سیاه دانه تاکید فراوانی شده است. امامان معصوم و پیامبر اکرم از سیاه دانه برای درمان دردهای مختلف استفاده می‌کردند.پیامبر اکرم می‌فرماید: شفای تمام بیماری‌ها در سیاه دانه است جز مرگ.امام رضا علیه‌السلام سیاه دانه را برکت ‌نامیده و در مورد آن فرموده است: خداوند در چهل چیز برکت فراوانی قرار داده که سیاه دانه در بالاترین درجه آن‌ها قرار دارد.طبق توصیه امام رضا علیه‌السلام بوییدن گل نرگس و سیاه دانه، شما را در برابر زُکام، ایمن می‌کند.در ضمن می‌توان با استفاده از خواص این گیاه، دیابت نوع دوم، روماتیسم، اسهال، سرطان روده‌ی بزرگ و درد رحم را درمان کرد.