بهترین سن برای بارداری زنان و باروری مردان چه سنی است ؟

بهترین سن برای بارداری زنان چه سنی است؟ آیا سن در باروری مردان تاثیر می گذارد؟ بارداری در چه سنینی خطرناک می شود؟ در این مقاله به بررسی بهترین سن برای بارداری پرداخته ایم.

آمادگی روانشناختی و زمان بندی در بارداری

زمان و سن مشخصی برای بچه دار شدن وجود ندارد. همه افراد، متفاوت هستند. برخی از مردم از نظر روانی آمادگی دارند که در اوایل دهه۲۰ سالگی بچه‌ دار شوند، در حالی که برخی دیگر این طور نیستند.

بچه دار شدن می تواند چالش های عاطفی و روانی به همراه داشته باشد و باید موارد زیر را مد نظر قرار دهید:

• صبر
• انعطاف پذیری
• برنامه ریزی
• تمایل به درخواست کمک در صورت لزوم
• دلسوزی

دلایل افزایش سن بارداری

امروزه به دلایل متعدد از جمله افزایش سن ازدواج و افزایش فعالیت‌های اجتماعی زنان، سن بارداری تا اواخر دوران باروری زن به تعویق می‌افتد.

متاسفانه بدون صورت گرفتن اقدامی در جهت بارداری و بدون اطلاع زوجین از قدرت باروری، نابارور بودن یا کاهش باروری، سال‌های طلایی باروری زن سپری خواهد شد.

مکرراً مشاهده می‌شود که زن و شوهری که در سنین ۳۰-۲۵ سال ازدواج کرده‌اند با این هدف که ابتدا زندگی خود را تثبیت و بعد اقدام به فرزندآوری کنند، این اقدام را حتی تا حوالی ۴۰ سالگی به تعویق می‌اندازند.

این زوج‌ها زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنند و متوجه کاهش شدید شانس باروری می‌شوند، شوکه شده و متاسفانه هیچ راهی جهت جبران سال‌های از دست رفته نیست. در اینصورت نیاز به مشاوره باروری وجود دارد.

اهمیت سن باروری

در بین همۀ عواملی که برای باروری تخمک وجود دارد، سن زن مهم‌ترین فاکتور است. سن تنها عاملی‌ست که می‌تواند تمام فاکتورهای دیگر را تحت‌الشعاع قرار دهد.

به‌ عنوان مثال در دو خانم با شرایط تفاوت را در نظر بگیرید. در خانمی که سن بالاتری دارد میزان باروری به شدت کاهش پیدا می‌کند و هیچ راهی برای بازگرداندن کیفیت تخمک به وضعیت قبلی وجود ندارد.

در مواردی که زن و مرد مشکل بارداری ندارند، شانس بارداری موفق در هر ماه تنها ۳۰% است، در حالی که شانس بارداری طبیعی در خانم‌های بالای ۴۰ سال کمتر از ۷%، در ۴۲ ساله‌‎ها ۵% و در ۴۴ ساله‌ها تنها ۲% است.

به همین دلیل توصیه می‌شود زوجین پس از ازدواج، در اولین فرصت ممکن اقدام به بارداری کنند و حداقل اولین فرزند خود را به دنیا بیاورند. چراکه تا قبل از وقوع بارداری بی هیچ وسیله‌ای نمی‌توان ثابت کرد که آیا زوجین کاملا سالمند و صاحب فرزند خواهند شد یا خیر.

چه‌‌بسا در مواردی همۀ عوامل مورد بررسی سالم است؛ اما باز هم بارداری اتفاق نمی‌افتد. مسلماً اگر این موارد زودتر تشخیص داده شوند، درمان هم زودتر صورت خواهد گرفت. در صورتی که سن خانم، بالا رفته باشد به‌جز مشکل اصلی، سن نیز به مشکلات اضافه شده و کیفیت تخمک را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

این مطالب به این معنی نیست که بارداری در سن بالا غیرممکن است. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی عوارض بارداری در سنین به نسبت گذشته کمتر و سلامتی عمومی مادران بیشتر شده است. در اینصورت زنان با سنین بالا هم می‌توانند صاحب فرزند شوند و بارداری بدون مشکلی داشته باشند.

هدف این است که دوران طلایی باروری خانم‌ها، یادآوری شده و به اقدام برای بارداری در سنین پایین‌تر تاکید شود. با این اقدام، فرزندآوری که در سنین پایین‌تر به راحتی قابل دسترسی است، در سنین بالا دچار کاهش نشده و زوجین در زمان مناسب بتوانند صاحب فرزند شوند.

بهترین سن برای بارداری (دهه سوم زندگی)؟

گفته می شود برای باردار شدن چیزی به عنوان “بهترین سن” وجود ندارد. تصمیم گیری در مورد تشکیل خانواده باید بر اساس بسیاری از عوامل باشد – از جمله سن و آمادگی برای پذیرش مسئولیت پدر و مادری.

این که ۳۰ یا ۴۰ ساله هستید به این معنی نیست که نمی توانید یک کودک سالم داشته باشید. در دهه ۲۰ سالگی (دهه سوم زندگی) زنان بارورتر هستند و بیشترین شانس بارداری را دارند.. این زمانی است که تعداد تخمک مرغوب در دسترس بالاترین و خطرات بارداری کمترین است.

در ۲۵ سالگی، احتمال بارداری بعد از ۳ ماه تلاش تقریباً کمتر از ۲۰ درصد است.

بهترین سن برای بارداری در دهه ۳۰ سالگی (دهه چهارم زندگی)

باروری در حدود ۳۲ سالگی به تدریج کاهش می یابد. پس از ۳۵ سالگی، این کاهش سرعت می گیرد. زنان با تمام تخمک هایی که قرار است در طول زندگی خود داشته باشند، تقریبا یک میلیون، به دنیا می آیند. با گذشت زمان به تدریج تعداد آن ها کاهش می یابد.

در ۳۷ سالگی تخمین زده می شود که حدود ۲۵،۰۰۰ تخمک باقی مانده باشد. در ۳۵ سالگی، احتمال بارداری بعد از ۳ ماه تلاش حدود ۱۲ درصد است. (بارداری سالم در ۳۵ سالگی)

خطر سقط جنین و ناهنجاری های ژنتیکی نیز پس از ۳۵ سالگی افزایش می یابد. احتمال عوارض بارداری و زایمان در سنین بالا یشتر است. به همین دلیل پزشک متخصص زنان و زایمان ممکن است غربالگری و آزمایشات اضافی را برای شما و کودک توصیه کند. (علائم سقط جنین)

بهترین سن برای بارداری در دهه ۴۰ سالگی (دهه پنجم زندگی)

امکان باردار شدن زنان به شکل طبیعی پس از ۴۰ سالگی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. در ۴۰ سالگی احتمال بارداری بعد از ۳ ماه تلاش حدود ۷% است. با گذشت زمان، کمیت و کیفیت تخمک ها کاهش می یابد. مشکلات کروموزومی در تخمک های مسن تر بیشتر بوده که احتمال تولد نوزادی با نقص مادرزادی را افزایش می دهد.

اکثر زنان ۴۰ ساله هنوز قادر به بارداری و داشتن نوزادی سالم هستند، اما در این زمان خطرات به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. این خطرات عبارتند از:

• عمل سزارین

• تولد زودرس

• وزن کم هنگام تولد

• نقائص هنگام تولد

• مرده زایی

مشکلات پزشکی، مانند دیابت و فشار خون بالا در زنان پس از ۳۵ سالگی بیشتر دیده می شود. اینها می تواند منجر به عوارض بارداری مانند دیابت بارداری و پره اکلامپسی شوند.

بعد از ۴۰ سالگی، پزشک برای کنترل عوارض احتمالی، ممکن است آزمایشات و نظارت بیشتری انجام دهد.

باروری مردان

قدرت باروری مردان هم با افزایش سن کاهش می‌یابد. اما این فرایند نسبت به زنان دیرتر رخ می‌دهد و معمولا حوالی سن ۴۰ سالگی آغاز می‌شود.

پس از این سن مرد مایع منی و نیز اسپرم کمتری تولید می‌کند؛ همچنین قدرت حرکت اسپرم‌ها هم کم می‌شود. همچنین احتمال بیشتری دارد اسپرم‌های پیرتر مردان نسبت به انواع جوان‌تر آن دارای ناهنجاری‌های کروموزومی باشند.

هر چه سن مرد بالاتر برود، زمان بیشتری طول می‌کشد تا بتواند همسرش را باردار کند؛ از سوی دیگر همسر او، صرفنظر از سنش، بیشتر در معرض سقط جنین است.

البته مجموع این حرف‌ها به این معنی نیست که مردان در سنین بالاتر از ۴۰ نمی‌توانند فرزند داشته باشند، بلکه به این معنی است که در سنین پایین‌تر این امر راحت‌تر است.

نکاتی که جهت باردار شدن باید توجه داشته باشید

وزن متعادل داشته باشید

شاخص توده بدنی ایده‌آل باید بین ۱۹ تا ۲۴ باشد. اضافه وزن یا کمبود وزن می‌تواند بر تخمک‌گذاری تأثیرگذار باشد.

سیگار را ترک کنید

سیگار کشیدن با عوارض زیاد همراه است. آسیب به تخمک یکی از اثرات سیگار کشیدن در خانم‌هاست. در صورتی که خانم سیگاری باردار شود، احتمال سقط جنین در او بیش از سایر افراد است.

رژیم غذایی را رعایت کنید

به‌طور مثال اگر شما یک رژیم غذایی پرچرب داشته باشید، می‌تواند منجر به افزایش وزن شود و در نهایت چرخه تولید مثل مختل خواهد شد.

مصرف کافئین و الکل را محدود کنید

تحقیقات انجام شده مبنی بر آن بوده است که مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند به سقط جنین منجر شود. همچنین احتمال باروری در افرادی که الکل مصرف می‌کنند، بسیار کاهش می‌یابد. در صورت باروری نیز برای رشد جنین مضر خواهد بود.

با دقت به نکات ذکر شده می‌توانید یک بارداری بی‌خطری را تجربه کنید. همچنین علاوه بر این موارد ذکر شده درمان برخی از مشکلات قبل از بارداری می‌تواند شانس باروری را افزایش دهد.

اگر دچار دیابت و فشارخون هستید قبل از بارداری خود را درمان کنید

برای اطمینان از مطلوب بودن شرایط خود و بهترین سن برای بارداری، بهتر است به پزشک زنان مراجعه کنید و حتی پس از بارداری نیز به طور مرتب تحت نظر باشید.

به سلامتی خود اهمیت دهید و از مصرف سیگار و الکل خودداری کنید، یک برنامه غذایی سالم برای خود در نظر داشته باشید، به‌طور منظم ورزش کنید و به‌اندازه کافی بخوابید.

معایب به تاخیر انداختن بارداری 

با توجه به توضیحاتی که تاکنون با یکدیگر بررسی کردیم، به‌نظر می‌رسد که نیاز به دانستن بهترین سن برای بارداری و نیز معایب به تعویق انداختن بارداری به سنین بالاتر، مهم و قابل بحث است.

• احتمال باروری در سن ۴۰ سالگی حدود ۵۰% کاهش می‌یابد، به‌طور مثال اگر در سن ۲۵ سالگی حدود شش ماه انتظار تا بارداری ممکن است رخ دهد، در ۴۰ سالگی باید حدود ۱۵ ماه منتظر بمانند. احتمال بارداری در ۳۵ سالگی حدود ۵۳%، در ۴۰ سالگی حدود ۳۵% و بعد از ۴۵ سالگی تنها ۵% است.
• احتمال سقط جنین در زنانی که در ۴۰ سالگی باردار می‌شوند، بیشتر است. سقط جنین در این سنین در ۳ ماهه اول بارداری رخ می‌دهد و ناهنجاری‌های کروموزومی نیز به افزایش این احتمال کمک می‌کند.
• افزایش اختلالات کروموزومی مانند سندروم داون با افزایش سن مادر، ایجاد می‌شود، امکان بروز بیماری‌های فراوان ژنتیکی در سن بالای پدر نیز وجود خواهد داشت. برای بررسی این ناهنجاری‌ها توصیه به انجام آمنیوسنتز یا تست NIFTY می‌شود که البته پرهزینه و پرخطر است.
• با افزایش سن مادر در بارداری احتمال ابتلا به دیابت و فشار خون بیشتر می‌شود و سلامت مادر و جنین را به خطر می‌اندازد، همچنین احتمال مسمومیت بارداری، کبد چرب بارداری و مول نیز افزایش خواهد یافت.
• با بالا رفتن سن مادر احتمال مرگ‌ومیر جنین بالا می‌رود و ممکن است سلامت جنین به‌علت مشکلات خونریزی مکرر، چند قلوزایی، خونریزی جفت، زایمان زودرس و عوارض نارسی جنین، به خطر بیفتد.

گزینه های باروری

اگر سن شما ۳۵ سال یا بالاتر است و بیش از ۶ ماه است که قصد باردار شدن دارید، ممکن است با مشکلات باروری دست و پنجه نرم کنید. پزشک زنان، زایمان و نازایی می تواند به شما در تشخیص علت عدم موفقیت در بارداری کمک کند و مراحل بعدی را برای تلاش برای بارداری توصیه می کند.

فن آوری های کمک باروری (ART) به بارداری کمک می کند، اما نمی تواند کاهش باروری مرتبط با سن را به طور کامل جبران کند. پزشکان با استفاده از داروهای محرک تولید تخمک و روشهایی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) ، مشکلات باروری زنان را درمان می کنند. اما احتمال موفقیت بارداری با این روش ها با افزایش سن کاهش می یابد.

گزینه دیگر استفاده از تخمک اهدا کننده سالم است. تخمک با اسپرم همسرتان بارور و سپس به رحم شما منتقل می شود.

فریز تخمک ها

اگر در حال حاضر آمادگی فرزند دار شدن نیستند و میخواهید این کار را به تعویق بیندازید، می توانید در طی سالهای اوج تولید مثل تخمک خود را فریز کنید.

ابتدا هورمون هایی برای تحریک تولید تخمک مصرف می کنید. سپس تخمک ها بازیابی و منجمد می شوند. آنها چندین سال در حالت فریز قابل نگهداری هستند.

هنگامی که آماده استفاده از آنها هستید، تخمکها ذوب شده و با اسپرم لقاح داده می شوند. سپس رویان های حاصل در رحم شما کاشته می شوند.

فریز تخمک ها حاملگی را تضمین نمی کند. بارداری حتی با تخمکهای جوان تر در اواخر ۳۰ و ۴۰ سالگی دشوارتر است. اما با این روش می توان اطمینان حاصل کرد که هنگام نیاز، تخمک های سالم در دسترس هستند.

فواید تعویق فرزند آوری

عدم تعجیل برای بارداری علاوه بر اینکه به شما فرصت می دهد تا در حرفه و روابط خود دقت کنید، فواید دیگری هم برای شما و هم برای فرزندتان دارد.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که مادران مسن تر صبورتر هستند و میزان فریاد و تنبیه کودکان بین آن ها کم تر است. همچنین فرزندان آنها در مدارس ابتدایی مشکلات اجتماعی ، عاطفی و رفتاری کمتری دارند.

تحقیقات همچنین نشان داده است کودکانی که از مادران بزرگتر متولد می شوند، به طور کلی سالم ترند و در نهایت از تحصیلات بهتری نسبت به همسالان خود که از مادران جوان تر به دنیا آمده اند، برخوردار هستند.

تعویق بارداری حتی در افزایش طول عمر نیز تاثیر دارد. مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۶ نشان داد که احتمال زندگی تا ۹۰ سالگی در زنانی که بچه دار شدن را به تأخیر می اندازند، بسیار بیشتر است.

هیچ دلیلی وجود ندارد که تأخیر در باروری مستقیماً باعث ایجاد هر یک از این تأثیرات شود. ممکن است عوامل دیگری علاوه بر سن در مادران مسن نیز نقش داشته باشد. اما این یافته ها حاکی از این است که تعویق بارداری مزایایی دارد.

چه زمانی برای مشکلات باروری به پزشک مراجعه کنیم؟

مشکلات باروری مشکلات شایعی هستند؛ حدود ۱۲ درصد از زنان کل جهان با مشکلات باروری دست و پنجه نرم می‌کنند؛ اگر تاکنون موفق به بارداری نشده‌اید، مشورت با یک متخصص نازایی می‌تواند به شما کمک کند تا علت ناباروری پیدا شده و درمان مناسب در اختیارتان قرار بگیرد.

چنانچه هر یک از شرایط زیر را دارید، بهتر است به متخصص نازایی مراجعه کنید:

• در سن ۳۶ سال یا پایین‌تر هستید و به مدت یک سال جهت بارداری اقدام کرده‌اید

• در سنین بالای ۳۶ سال هستید و به مدت ۶ ماه برای بارداری اقدام کرده‌اید

• در سن بالای ۴۰ سال هستید و قصد بارداری دارید

درمان‌های نازایی بستگی به شرایط شما دارد؛ از قبیل علت ناباروری، سن و شرایط زمینه‌ای. درمان‌های دردسترس شامل موارد زیر است:

• داروهای محرک باروری برای تحریک تخمک‌گذاری

• جراحی برای ترمیم مشکلات رحمی از قبیل اندومتریوز، فیبروم و یا بسته شدن لوله‌های رحمی

• تلقیح داخل رحمی، در این روش اسپرم به طور مستقیم درون رحم قرار می‌گیرد تا لقاح اتفاق بیفتد

• لقاح آزمایشگاهی یا IVF، طی این روش تخمک و اسپرم در آزمایشگاه لقاح می‌یابند و پس از تشکیل سلول تخم درون رحم قرار داده می‌شود