رزین چیست و شناخت انواع رزین

شاید تا به ‌حال درباره رزین موضوعاتی به‌گوشتان خورده باشد و با خود فکر کنید که رزین چیست و به‌طور کلی چه کاربردهایی دارد. در طبیعت درختان کاج، صمغ یا رزین تولید می‌کنند و این اتفاق در زمان‌هایی رخ می‌افتد که در اثر حوادث طبیعی مانند رعد و برق، باد، آتش‌سوزی و موارد مشابه، به ‌پوست درخت آسیب وارد شود.

صمغ در وضعیت عادی بوی تندی دارد و حالت این ماده در ابتدا به‌صورت مایع است اما هر چقدر که زمان می‌گذرد، سفت‌تر می‌شود و در نهایت شکل جامد به‌خود می‌گیرد. در این مطلب قصد داریم به‌طور دقیق‌تر به پاسخ سوال رزین چیست بپردازیم و درباره انواع و کاربرد هر کدام از انواع آن صحبت کنیم. بنابراین تا انتها همراه ما باشید.

رزین چیست؟

دو نوع رزین طبیعی و مصنوعی وجود دارد. به موادی که حالت مایع دارند و بعد از اضافه شدن هاردنر (سخت‌کننده) و اعمال فرآیندهای خاص به‌حالت جامد تبدیل می‌شوند، رزین می‌گویند.

از جمله شاخص‌ترین ویژگی انواع رزین می‌توان به چسبندگی بالا و عدم انحلال‌پذیری در آب اشاره کرد، همچنین حلال این مواد الکل است. از طرفی باید اشاره کنیم رزین‌های طبیعی در مقایسه با انواع مصنوعی قابلیت اشتعال‌پذیری بالایی دارند. همچنین برای ساخت انواع مصنوعی رزین از صمغ‌های طبیعی استفاده می‌کنند.

سپس دانشمندان با بهره‌گیری از روش‌های خاصی مولکول‌های گیاهی را می‌شکنند و از روغن آن رزین مصنوعی درست می‌کنند. رزین اپوکسی و سخت‌کننده دو ترکیب اصلی رزین‌های اپوکسی هستند و دی اتیل تری آمین که به ‌نام تتا نیز شهرت دارد، بهترین سخت‌کننده برای تولید انواع مختلف رزین است.

انواع رزین و کارکرد هر کدام

بعد از رسیدن به پاسخ سوال رزین چیست، باید انواع این ماده را معرفی کرده و کاربرد هر کدام را بیان کنیم.

آگاهی از انواع و کارکرد آنها برای خرید رزین به شما بینش مناسبی می‌دهد.

رزین اپوکسی

رزین‌های اپوکسی به‌ رزین اپوکسید نیز معروف هستند. از جمله ویژگی‌های شاخص این نوع رزین می‌توان به وجود بیش از یک گروه اپوکسی در ساختار مولکولی آن اشاره کرد. در بالاتر نیز اشاره کردیم که رزین‌های اپوکسی از دو بخش اپوکسی و سخت‌کننده به‌دست می‌آیند و هاردنر می‌تواند آلیفاتیک یا هیدروکرین حلقوی باشد.

رزین‌های اپوکسی رایج‌ترین رزین موجود در بازار هستند که بیشتر از 90 درصد از سهم بازار را به ‌خود اختصاص داده‌اند. اما جالب است تا قبل از جنگ جهانی دوم، به‌ دلیل هزینه‌های بالای تولید، رزین‌های اپوکسی کاربرد تجاری نداشتند و تنها به‌عنوان پوشاننده سطح مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

سپس دانشمندان از راه‌های جدیدی برای ساخت رزین اپوکسی کمک گرفتند که در مقایسه با روش‌های قبلی از نظر اقتصادی مقرون ‌به‌صرفه بودند. امروزه کاربرد رزین رنگ اپوکسی صنایع مختلفی را در بر می‌گیرد که می‌توان از بین آن‌ها به صنعت هوا فضا، ساختمان و حوزه الکتریک اشاره کرد.

رزین فنولیک

از واکنش فنول‌ها به‌همراه فرم آلدهید، رزین فنولیک تشکیل می‌شود. اما هنوز دانشمندان نتوانسته‌اند به مکانیزم واکنش بین دو ماده تشکیل‌دهنده این نوع از رزین پی ببرند. رنگ رزین‌های فنولیک به‌طور معمول بین طیف کهربایی کم‌رنگ تا سیاه قرار می‌گیرد و به‌ علت رنگ تیره، کاربرد محدودتری در صنایع مختلف دارند.

از جمله ویژگی‌های این نوع رزین می‌توان به مقاومت بالا در برابر حرارت، تغییرات جوی، تغییر شکل و خزش اشاره کرد. با توجه به چنین ویژگی‌های متنوعی طبیعی است که رزین‌ها کاربردهای بسیار گوناگونی داشته باشند. برای مثال از رزین فنولیک برای سازه‌های عایق جریان برق و ولتاژ، چرخ‌دنده و کاربردهای مشابه استفاده می‌کنند.

همچنین از دیگر کاربرد این نوع از رزین می‌توان به ساخت فوم اشاره کرد. البته باید بگوییم فوم رزین فنولیک در مقایسه با فوم‌های پلی یورتان و پلی استایرن قیمت بیشتری دارد، گرچه گران بودن آن بدون علت نیست. چون خاصیت اشتعال‌پذیری ندارد و گازهای حاصل از سوختن این نوع از رزین، سمیت کمتری نیز دارند.

رزین پلی ‌استر

رزین‌های پلی استر غیر اشباع کاربردهای بسیار زیادی دارند. از واکنش الکل و اسید چند عاملی این نوع از رزین حاصل می‌شود و زنجیره اصلی آن دارای اتصالات استری است. از اصلی‌ترین تفاوت‌های این ساختار با دیگر انواع رزین می‌توان به گرما سخت بودن آن اشاره کرد، چراکه رزین‌های دیگر گرما خشک هستند.

همچنین مواد تشکیل‌دهنده رزین پلی استر به‌جای دو ماده، سه ماده هستند. اما با وجود این، در مقایسه با رزین‌های اپوکسی مقاومت بسیار کمتری دارند و بیشترین کاربرد آن‌ها نیز به صنایع دریایی خلاصه می‌شود.

از جمله مواد تشکیل‌دهنده این نوع رزین می‌توان به کبالت، سخت‌کننده و رزین اشاره کرد. کبالت در این ساختار نقش شتاب‌دهنده را بازی می‌کند.

رزین‌های پلی استر دارای انواع مختلفی ایزوفتالیک و اورتوفتالیک هستند. از مزیت‌های این نوع رزین می‌توان به قیمت پایین، ترکیب با حلال‌های گوناگون، تحمل حرارتی بالا و مقاومت در برابر شرایط محیطی اشاره کرد. با این وجود در خرید حلال مناسب برای رزین دقت کافی داشته باشید.

رزین وینیل استر

از واکنش رزین‌های اپوکسی با اسیدهای اتیلن غیر اشباع، وینیل استرها حاصل می‌شوند. انتخاب گروه وینیل در این ترکیب به ‌نوع استر به‌کار رفته در آن بستگی دارد. این نوع از رزین در مقایسه با رزین‌های اپوکسی و پلی استر، ویسکوزیته بسیار کمی دارد و همچنین می‌تواند در پلیمرهای ترموستی جایگزین هر دو آن‌ها شود.

مواد تشکیل‌دهنده رزین‌های وینیل استر مقاومت در برابر حرارت و مواد شیمیایی را مشخص می‌کنند. با توجه به این‌که رزین‌ها به‌طور کلی قابلیت چسبندگی بالایی دارند، رزین وینیل استر نیز از این قاعده مستثنی نیست.

در کنار چسبندگی بالا می‌توان به مقاومت آن در برابر فرسایش، مواد شیمیایی و مواد اسیدی اشاره کرد. این ماده یک عایق ضد آب عالی هم به‌شمار می‌رود و آن را به‌راحتی می‌توانید روی سطوح مختلف اجرا کنید.

از بین انواع کاربرد رزین وینیل استر می‌توان  پوشش در مخزن‌های ذخیره مواد شیمیایی و آب، چاه‎های آب، بتن و تجهیزات مورد استفاده در دماهای بالا را نام برد. همچنین در صنعت ساخت هواپیما، قایق‌های ماهیگیری، تلویزیون، تانکرهای حمل سوخت و مواد شیمیایی تجهیزات برقی از این نوع رزین استفاده می‌کنند.

رزین آکریلیک

در توضیح ‌سوال انواع رزین چیست، به معرفی رزین آکریلیک می‌رسیم. این نوع رزین، یک ماده پلیمری است که از مونومرهای آکریلیک به‌دست می‌آید. رزین‌های آکریلیک در دو گروه خالص و پیچیده قرار می‌گیرند که هر کدام به‌ دلیل مواد تشکیل‌دهنده ویژگی‌های متفاوتی دارند.

رزین‌های آکریلیک خالص تنها از مونومرهای آکریلیک حاصل می‌شوند اما در نوع پیچیده، مونوهای استایرن نیز کاربرد دارند. به‌طوری که این مواد را با نام استایرن آکریلیک می‌شناسند. رزین‌های آکریلیک پیچیده در مقایسه با ساده، قیمت پایین‌تری دارند و از طرفی مقاومت رزین را در برابر سختی، مواد قلیایی و آب بالا می‌برند.

از جمله کاربرد رزین آکریلیک می‌توان به استفاده در ساخت آکواریوم، رنگ‌های آکریلیک، صفحه نمایش گوشی، وان حمام و صنعت پوشش اشاره کرد.

سخن نهایی

در این مطلب سعی کردیم به‌طور کامل به‌پاسخ سوال رزین چیست بپردازیم. همان‌طور که متوجه شدید رزین چند نوع مختلف دارد که با توجه به ‌ویژگی‌ها کاربردهای مختلفی دارند.

از محبوب‌ترین زمینه‌های استفاده از رزین می‌توان به ساخت جواهرات و میزهای چوبی اشاره کرد. در زمان‌های قدیم به‌ جای رزین از مواد دیگری استفاده می‌کردند، اما به‌دلیل کیفیت پایین همیشه به‌دنبال جایگزین بودند. در پایان باید تاکید کنیم قابلیت‌ها و کاربردهای این مواد تنها توضیحات این مطلب محدود نمی‌شود.

شما می توانید از طریق سایت رنگ تهران در مورد انواع رنگ مثل رنگ نسوز، رنگ ساختمانی و رنگ ترافیکی اطلاعات کسب کنید.