نامه ۱۴۰ قانونگذار آمریکایی به بایدن درباره توافقی فراتر از برجام با ایران

۱۴۰ قانونگذار از هر دو حزب آمریکا در نامه‌ای از دولت « جو بایدن »، رئیس‌جمهور کشورشان خواسته‌اند به توافقی فراتر از برجام با ایران دست پیدا کند.

شبکه خبری «ای‌بی‌سی» که می‌گوید این نامه را رویت کرده نوشته قانونگذاران آمریکایی از بایدن خواسته‌اند هدفش را رسیدن به اجماع دو حزبی بر سر ایران و تلاش برای دست‌یافتن به توافق جامعی قرار دهد که علاوه بر مسائل هسته‌ای، سایر اختلافات با تهران را هم پوشش می‌دهد.

«مایک والتز»، نماینده جمهوری‌خواه آمریکایی که یکی از طراحان این نامه بوده در مصاحبه با ای‌بی‌سی گفت: «علی‌رغم همه چیزهایی که می‌بینید، در واشنگتن حتی بر سر مسئله‌ای جنجالی مانند توافق ایران اتحاد حزبی وجود دارد.»

وی اضافه کرد: «از اینکه توانسته‌ایم بر سر تعدادی از این مسائل گرد هم جمع شده تا دولت را ترغیب کنیم همه رفتارهای شرورانه ایران را در نظر بگیرد.»

این نامه به امضای ۷۰ قانونگذار دموکرات و ۷۰ قانونگذار جمهوری‌خواه رسیده و روز سه‌شنبه برای «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه آمریکا ارسال شده است.

قانونگذاران آمریکایی در توضیح درباره شرایط مدنظر خود برای توافق جدید، خواستار مهار برنامه موشکی ایران، بازگرداندن محدودیت‌ها علیه برنامه هسته‌ای و کنترل فعالیت‌های منطقه‌ای این کشور شده‌اند.

آنتونی براون، قانونگذار دموکرات مجلس نمایندگان که مسئولیت جمع‌آوری امضا از دموکرات‌ها را بر عهده داشته گفت: «ما از دولت می‌خواهیم چگونه گرد هم آوردن دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان را بر سر مسئله‌ای که باید عامل اتحاد ما باشد مورد بررسی قرار دهد.»

حدود دو ماه پیش صد و پنجاه قانون‌گذار دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا با ارسال نامه‌ای از تصمیم رئیس‌جمهور منتخب این کشور برای بازگشت به توافق هسته‌ای ایران حمایت کردند.

نمایندگان دموکرات در آن نامه با بیان اینکه دیپلماسی با ایران، بهترین راه برای متوقف کردن و به عقب برگرداندن برنامه هسته‌ای ایران است، گفتند: «ما در حمایت از شما برای برداشتن گام‌های دیپلماتیک ضروری سریع جهت احیای محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران متحد هستیم».

این اقدام دموکرات‌ها با اقدام متقابل جمهوری‌خواهان روبرو شد و ۱۲۵ نماینده جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان با ارسال نامه‌ای به بایدن از او خواستند به برجام بازنگردد و از اهرم فشار ایجادشده در اثر تحریم‌های دولت دونالد ترامپ برای وادار کردن ایران به توافق بر سر همه موضوعات محل اختلاف استفاده کند. 

بسیاری از کارشناسان روابط بین‌الملل معتقدند که دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات، علی‌رغم پاره‌ای اختلافات بر سر تاکتیک‌ها با یکدیگر اختلافات راهبردی در خصوص ایران ندارند.

طبق این دیدگاه، هدف نهایی هر دو حزب محدود کردن مولفه‌های قدرت جمهوری اسلامی ایران است، اما هر یک از آنها در برخی برهه‌ها از تاکتیک‌های متفاوتی برای دسترسی به این هدف استفاده کرده‌اند. 

مقام‌های دولت «جو بایدن» در روزهای گذشته اعلام کرده‌اند که  قصد دارند آمریکا را به توافق هسته‌ای برجام بازگردانند. با وجود این، دولت جدید آمریکا هنوز ساز و کار خود برای بازگشت به توافق هسته‌ای را مشخص نکرده. اعضای تیم بایدن در اظهاراتی مبهم می‌گویند قصد دارند از بازگشت به برجام به عنوان مبنایی برای «قوی‌تر و طولانی‌تر کردن» توافق هسته‌ای استفاده کنند.

با آنکه واشنگتن طرفی بوده که توافق هسته‌ای را نقض کرده و از آن خارج شده است دولت آمریکا می‌گویند بازگشت به برجام منوط به این است که جمهوری اسلامی ایران گام‌هایی را که در واکنش به نقض عهد آمریکا برداشته به عقب برگرداند.

جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده که با توجه به آنکه واشنگتن طرفی بوده که توافق را نقض کرده و کاهش تعهدات تهران در واکنش به اقدام غیرقانونی آمریکا انجام شده هر گامی از سوی تهران بعد از رفع تحریم‌ها صورت خواهد گرفت.

آمریکا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهداتش از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد.

 ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا به طور کامل تعهداتش در توافق هسته‌ای را اجرا کرد و به کشورهای اروپایی که وعده جبران آثار این خروج را می‌دادند برای عمل به تعهداتشان فرصت داد.

یک‌سال بعد که دولت‌های اروپایی نتوانستند به وعده‌هایشان عمل کنند تهران اعلام کرد طبق مفاد مندرج در توافق هسته‌ای طی چند گام تعهداتش در توافق هسته‌ای را کاهش خواهد داد.

ایران از آن زمان اعلام کرده الزامی برای رعایت محدودیت‌های مندرج در برجام در زمینه غنی‌سازی، میزان ذخائر اورانیوم و تحقیق بر روی سانتریفیوژهای پیشرفته ندارد. تهران علاوه بر این کار بر روی یک خط مونتاژ جهت ساخت اورانیوم فلزی را هم از سر گرفته است.

جمهوری اسلامی ایران گفته همه این گام‌ها بازگشت‌پذیر هستند و چنانچه واشنگتن به برجام برگردد ایران نیز این اقدامات را به عقب برخواهد گرداند.