چرا اصلاح طلبان به دنبال پیروزی جو بایدن هستند؟

اصلاح‌طلبان به‌دنبال برجامیزه کردن فضای سیاسی کشورهستند. از منظر اصلاح‌طلبان تنها شانس آنها برای احیای سیاسی و اجتماعی و تداوم قدرت، برجامی کردن فضای سیاست کشور است.

در صورت شکست ترامپ، با توجه به ذهنیتی که در جامعه از روابط دموکرات‌ها و اعتدالیون وجود دارد، در عرصه داخلی این امکان برای آن‌ها فراهم می‌شود که فشار اجتماعی برای مذاکره را دوباره احیا کنند و در سطح حاکمیتی از ظرفیت دولت حسن روحانی و ظریف برای برجامیزه کردن فضا استفاده نمایند.

اصلاح‌طلبان در خیال آب‌کردن یخ برجام

در نگاه اصلاح‌طلبان، دوران ترامپ مثل یک بیماری بود که بر پیکر برجام عارض شد و اکنون پس‌از خروج ترامپ از کاخ سفید فرصت برای احیای برجام مهیا می‌شود. در این نگاه، ترامپ این توافق را فریز کرده و پس از خروج او می‌توان یخ برجام را مجدداً آب کرد.

اصلاح‌طلبان با اتکا به دو فرض از برجامی شدن فضای سیاست سخن می‌گویند. فرض اول فشار تحریم‌ها و شرایط سخت معیشتی مردم است که با فراروایت خود آن را کاملاً وابسته به سیاست خارجی تفسیر می‌کنند. در این نگاه تنها در صورت توافق با آمریکا می‌توان اقتصاد کشور را سامان داد. فرض دوم آنها بر اساس تعریفی است که از دموکرات‌ها با توجه به تجربه اوباما ارائه می‌دهند و ماهیت آن‌ها را متفاوت از ترامپ و جمهوری‌خواهان توصیف می‌کنند؛ فرضی در هموار کردن مسیر حاکمیت برای ایجاد فضای مذاکره جدید.

آنچه اصلاح‌طلبان در سر می‌پرورانند ادامه مسیری است که روحانی از سال‌۹۲ آغاز کرده ؛ بند زدن اقتصاد کشور به سیاست خارجی و زیستن اصلاحات و اعتدال در فضای سیاست داخلی برآمده از این راهبرد. اما آنچه از این سیاست برای مردم باقی مانده تورم وحشتناک، کوچک شدن اقتصاد و مشکلات معیشتی برای بخش‌های زیادی از جامعه است. در حالی که انتظار می‌رفت اصلاح‌طلبان از این شرایط عبرت بگیرند و به جای خوش‌بینی و شیدایی نسبت به غرب واقع‌بین شوند اما در عمل در بر همان پاشنه سابق می‌چرخد و فرش قرمز برای بایدن پهن می‌کنند.

خوش‌بینی اصلاحات به واشنگتن

 باتوجه به این سیاست که ادامه رفتار ائتلاف اصلاحات- اعتدال در دهه اخیر  و در نهایت به‌دنبال تقویت راست میانه با گزینه‌هایی چون لاریجانی و ظریف برای انتخابات‌۱۴۰۰ است، اما به نظر می‌رسد که نگاه این طیف سیاسی به سیاست‌های آمریکا بسیار خوش‌بینانه است. این خوش‌بینی طبیعتاً موجب محاسبات طرف مقابل برای تحت فشار قرار دادن بیشتر کشور به منظور گرفتن امتیاز بیشتر خواهد شد. این نگاه خوش‌بینانه که با واقعیت‌های تاریخی روابط ایران- آمریکا تناسب ندارد، در نهایت از قدرت و وزن کشور در هرگونه مذاکره بین‌المللی می‌کاهد.

دولت دموکرات آینده به‌دنبال «مگابرجام» خواهد رفت

نکته بعدی اما به یکطرفه نگاه کردن آن‌ها به برجام بازمی‌گردد. تردیدی نیست که باتوجه به حجم و شدت و وسعت تحریم‌های اعمالی ترامپ، دولت دموکرات آینده با استفاده از ظرفیت شورای امنیت و همکاری با طرف‌های اروپایی به‌دنبال «مگابرجام» یا «نئوبرجام» خواهند رفت که همانطور که بایدن هم گفته دامنه برجام هسته‌ای را به مسائل منطقه‌ای و موشکی و حقوق بشری هم بکشاند. در چنین شرایطی آغوش باز اصلاحات برای بایدن تناسبی با نقشه دموکرات‌ها برای مهار ایران ندارد و زمینه‌ساز لطمات بیشتر به جامعه و اقتصاد و معیشت مردم خواهد شد.

اصلاح‌طلبان به‌دنبال برجامیزه کردن سیاست ایران با استفاده از ظرفیت انتخابات آمریکا و انرژی گرفتن از پیروزی بایدن برای احیا در سیاست داخلی هستند. رویکردی که در نهایت به قدرت گرفتن عنصر خارجی در معادلات داخلی منجر می‌شود و جامعه را گرفتار مشکلات متعدد می‌کند.