در دنیای امروز شایعترین علت مرگ و میر جمعیت کل جهان نه بیماریهای عفونی است و نه جنگ است و نه سرطان.

بیماریهای قلبی -عروق شایعترین عاملی است که مرگ افراد را رقم میزند.در این نوشتار  به ضرورت چک آپ سلامت قلب خواهیم پرداخت.

بیماریهای انسدادی عروق کرونر قلب،در میان مجموعه اختلالات قلب و عروق ،شایع ترین دلیل مرگ و میر بیماران قلبی بشمار می آیند.

عروق کرونر یا تاجی،رگهایی هستند که وظیفه رساندن خون و اکسیژن را به سلولهای خود  عضله قلب بر عهده دارند. فعالیت مستمر قلب برای تداوم حیات  تک تک سلولهای بدن انسان ضرورت دارد،تنگی عروق کرونری باعث وقفه در خونرسانی به عضله قلب میشود و عضله قلبی که به آن اکسیژن کافی نرسیده باشد رفته رفته ضعیف و ناتوان میشود و در صورت عدم دریافت اکسیژن (در انسدادهای کامل و طول کشیده عروق کرونر)،سلول عضله قلب میمیرد.

به مرحله ای که سلول دچار کمبود اکسیژن میشود (فاز ایسکمی)میگوییم ،درد قلبی در این مرحله توسط بیمار حس میشود پس درد قفسه سینه قلبی علامتی است هشدار دهنده از عدم کفایت خونرسانی و اکسیژن رسانی به قسمتی از عضله قلب ما.عضله قلبی که دچار کمبود خونرسانی شده فعالیت انقباضیش دچار تغییر میشود و این تغییرات در نوار قلبی پدیدار میشوند.

اگر وقفه وسیع  در خونرسانی طول بکشد یا اگر رگ کرونری مربوطه،به طور کامل بسته شده باشد،عضله قلبی که در فاز ایسکمی قرار داشته،میمیرد و این بافت مرده تا آخر عمر بی فعالیت مانده و میتواند باعث اشکالاتی در حرکت و ضربان قلب بشود.

علت تنگی  عروق کرونر چیست؟

پلاکهای آترواسکلروز که در دیواره داخلی عروق ایجاد میشوند عامل تنگی رگهای خونرسان عصله قلبی هستند.این پلاکها باعث میشوند که دیواره رگ خاصیت انعطاف پذیری خودش را از دست بدهد و سفت و تنگ بشود.

پلاکهای آترواسکلروز چه هستند؟

زمانی که رگهای کرونر ما در شکم مادر تشکیل میشوند دیواره یکنواخت و انعطاف پذیری دارند ،در همان سنین خردسالی ،کلسترول موحود در جریان خون باعث آسیب دیدگی لایه داخلی رگ میشود در محل دیواره آسیب دیده پلاکتهای خونی تجمع پیدا میکنند،در این محل التهاب ایجاد میشود و سایر مواد موجود در جریان خون مانند چربیها و پروتیینها و کلسیم هم به آنجا میچسبند به این مجموعه اصطلاحا پلاک آترواسکلروز گفته میشود که چنانچه دیدیم از همان سنین خردسالی ایجاد میشوند این پلاکها هستند که دیواره رگ را سفت  و فضای داخل رگ را تنگ میکنند و در نهایت با انسداد کامل رگ باعث قطع خونرسانی به عضله قلب و سکته میشوند.

غذایی که میخوریم و سبک زندگی ای که  داریم سرعت رشد و گسترش این پلاکها را تعیین میکنند.

-چاقی

-رژیمهای غذایی پر چربی و پر نمک

-عدم تحرک بدنی

-استرس

-سیگار کشیدن

-مصرف قلیان

-نوشیدن مشروبات الکلی

-دیابت

-سابقه خانوادگی

-سن

و...

رشد و گسترش این پلاکهای آترواسکلروز را تسریع میکنند

حالا سوال پیش می آید که ضرورت چک آپ سلامت قلب چیست؟

با توجه به شیوع بیماریهای عروق کرونر قلب و نیز با توجه به سبک زندگی های ماشینی و کم تحرک امروزی و گسترش استفاده از فست فودها و...ضرورت چک آپ سلامت قلب مشخص میشود.

e2

چه زمانی برای چک آپ سلامت قلب به بهترین متخصص قلب و عروق مراجعه کنیم؟

طبق توصیه انجمن قلب آمریکا که مرجع معتبر تشخیص و درمان بیماریهای قلب و عروق در جهان است،افراد بدون علامت قلبی ولی با ریسک فاکتورهایی که در بالا بدان اشاره شد لازم است  برای چک آپ مکرر سالانه به پزشک مراجعه کنند.

طبق توصیه این انجمن،اگر شما در هر سنی که هستید دچار درد قلبی قفسه سینه، تنگی نفس و...شدید مراجعه حهت انجام اقدامات تشخیصی درمانی ضروری است.

اگر علایم زیر را دارید وقت را برای مراجعه به پزشک متخصص قلب یا مرکز درمانی مجهز از دست ندهید:

-درد قفسه سینه و یا دردی که از فک تا بالای ناف حس میشود

-احساس فشار و سنگینی روی قفسه سینه

-احساس سوزش و ناراحتی در قفسه سینه که با تنگی نفس همراه است

-کاهش یا افزایش ضربان قلب

-تنگی نفس و مشکل در تنفس عمیق

-گیجی

-خستگی و ضعف

-ورم پا

چک آپ سلامت قلب

پزشک متخصص قلب و عروق ابتدا شرح حال دقیقی از علایم و احوال شما اخذ میکند در حین شرح حال مشخص میشود که شما چه ریسک فاکتورها یا عوامل خطریازی برای بیماری قلبی دارید،چاقی ،داشتن سابقه خانوادگی(بستگان درجه یک)بیماری قلبی و سکته ،دیابت ،سیگاری بودن و سن بالا از عواملی هستند که احتمال ابتلا شما به تنگی عروق کرونر را افزایش میدهند.

فشار خون شما توسط متخصص قلب گرفته میشود و  تست آزمایشگاه جهت ارزیابی کلسترول و چربیهای خونتان ،درخواست میشود.

به توصیه انجمن قلب آمریکا بعضی تستهای غربالگری سلامت قلب و عروق باید از سن بیست سالگی شروع شود:

-اندازه گیری فشار خون:

در سن بیست سالگی برای افراد غیر بیمار باید آغاز شود.

-اندازه گیری کلسترول خون:

یک نوبت در سن بیست سالگی در افراد سالم و غیر بیمار باید انجام شود

-تست قند خون:

در سن چهل -چهل و پنج سالگی در افراد سالم باید حتما انجام سود

-شاخص توده بدنی (بی ام آی)

اگر شما ریسک فاکتور برای ابتلا به ببماریهای عروق کرونری داشته باشید،پزشک شما را برای انجام تستهای کاملتر برای چک آپ سلامت قلب راهنمایی میکند

که در زیر از آنها نام میبریم:

-الکتروکاردیوگرافی (نوار قلب)

-تست ورزش

-اکوکاردیوگرافی

گاهی تستهای تکمیلی زیر هم ضرورت می یابند:

-تست استرس هسته ای

-سی تی اسکن قلبی

-سی تی آنژیوگرافی

-آنژیوگرافی عروق کرونر قلب

در یک جلسه چک آپ معمول سلامت قلب چه میگذرد؟

چکاپ سلامت قلب برای افراد علامتدار و یا کسانیکه دارای ریسک فاکتور ابتلا به بیماریهای کرونری قلب هستند ضروری است و موارد زیر حتما در مورد شان چک میشود:

-فشارخون شان اندازه گیری میشود

-شاخص توده بدنی،محاسبه میشود

-قندخون تست میشود

-وضعیت و اندازه کلسترول و چربیهای خون ،سنجیده میشود

اگر در معاینات ،نیاز شما به انجام تستهای تکمیلی مشخص شود،توسط پزشک فوق تخصص قلب  اکوکاردیوگرافی و نوار قلب و تست ورزش و ...انجام خواهد گرفت.

انجمن قلب امریکا برای افراد بی علامت جامعه تستهای زیر را توصیه میکند:

-تعیین شاخص توده بدنی: سالانه از سن بیست سالگی

-اندازه گیری فشار خون: شروع از بیست سالگی و تکرار هر دوسال یکبار

-اندازه گیری چربی خون و ارزیابی وضعیت چربیهای خون: شروع از بیست سالکی و در صورت نرمال بودن تکرار هر چهار تا شش سال

-سنجش قند خون ناشتا:

شروع از چهل تا چهل و پنج سالگی و در صورت نرمال بودن ،تکرار ان هر سه سال

اگر تا کنون چک آپ قلبی انجام نداده اید توصیه میکنیم در اسرع وقت انجام دهید.